بسم الله الرحمن الرحیم
بخش 18 : حضرت فاطمه سلام الله علیها و آیات و روایات
بر اساس منابع تفسیری و حدیثی اهل سنت، تقریباً 135 آیه در 49 سوره به نوعی درباره حضرت فاطمه سلام الله علیها است. البته این تعداد غیر از آیاتی است که در منابع شیعه ذکر شده است. دو سوره، یعنی دهر و کوثر هم به طور کامل در شأن فاطمهسلام الله علیها نازل شده است. همه آیات و سوره های نازل شده در این باره در چهار دسته جای می گیرد:
1. اسباب نزول: یعنی آیاتی که حضرت فاطمهسلام الله علیها سبب نزول آن بوده است.
2. شأن نزول: یعنی آیاتی که در شأن آن حضرت نازل شده است.
3. جری و تطبیق: یعنی آیاتی که فاطمهسلام الله علیها به عنوان مصداقی از آن اراده شده.
4. بطن: یعنی آیاتی که حضرت فاطمهسلام الله علیها به عنوان باطن آن مورد نظر است.
سوره ها و آیاتی که حضرت فاطمه سلام الله علیها سبب نزول آنهاست از مجموع چهار آیه ای که در این باره در روایات اهل سنت آمده است، یعنی آیات تطهیر، اعطا، ایثار و تجاره، سوره دهر هم سبب نزولش فاطمهسلام الله علیها است،
۱. آیه تطهیر إِنَّمٰا یُرِیدُ اللّٰهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً
که از اهل بیت نبوت، اله بخواهد کند دور رجس و گناه
شما را ز هر عیب سازد برى کند پاک و تطهیر از هر بدى
بر اساس روایات بسیار از فریقین، که از صحابه و تابعین به حد تواتر رسیده است، آیه تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است. بررسی روایات فریقین نشان می دهد که فاطمهسلام الله علیها سبب نزول این آیه است. (احزاب33)
ابوسعید خدری از ام سلمه چنین روایت کرده است: آیه تطهیر در خانه من نازل شد. من بر در خانه نشسته بودم. گفتم: ای رسول خدا، من از اهلبیتعلیه السلام نیستم؟ فرمود: تو بر خیر و نیکی هستی ، تو از همسران پیامبر هستی. گفت: و در منزل، رسول خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام بودند.
سبب نزول عبدالله بن جعفر می گوید: رسول خدا به رحمت الهی که از آسمان می آمد نظر کرد و سپس دستور داد اهل بیت علیه السلام، یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام را جمع کردند. سپس کسای خویش را بر آنان افکند و دعا کرد و سپس آیه تطهیر نازل شد. حاکم نیشابوری سپس می گوید: هذا حدیث صحیح الاسناد؛ این حدیث صحیح السند است.
2. آیه مباهله فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مٰا جٰاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعٰالَوْا نَدْعُ أَبْنٰاءَنٰا وَ أَبْنٰاءَکُمْ وَ نِسٰاءَنٰا وَ نِسٰاءَکُمْ وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللّٰهِ عَلَى الْکٰاذِبِینَ
پس از این هرآن کس که ورزد جدال 61آل عمران که در باب عیسى بود آن مقال
کنون چون به وحى یگانه خدا شدى آگه از حالش اى مصطفى
بگو پس بیایید تا این زمان همه گرد آئیم در یک مکان
به همراه انفاس و اطفال و زن تباهل نماییم اى انجمن
نماییم نفرین بر یکدگر به درگاه پروردگار بشر
که ناراست گو را به خشم خدا نماییم با این عمل مبتلا
گروهی از نصارای نجران نزد پیامبر گرامی آمدند و درباره عیسی گفت وگو درگرفت و قرار شد فردای آن روز مباهله صورت گیرد. به اتفاق همه اهل سنت، روز بعد پیامبر از بین همه امت به جای «انفسنا» علیعلیه السلام و به جای «نسائنا» حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها و به جای «ابنائنا» حسنین ع را برای مباهله و به عنوان گواه نبوت خویش بردند
مفسران، مقصود از «نسائنا» در آیه 61 آل عمران را که آیه مباهله است فاطمهسلام الله علیها دانسته اند که پیامبرصلی الله علیه و آله آن حضرت را برای مباهله با نصارای نجران با خود همراه برد. (مجمع البیان ج1 و2 روح المعانی ج3 جزء3)
بنابر نظر مفسران و محدثان، آیه 24 ابراهیم و 19 رحمن و آیات 5 تا 22 انسان درباره اهل بیتعلیه السلام از جمله فاطمهسلام الله علیها نازل شده که بیانگر مقام و منزلت آن حضرت در پیشگاه خداست. در آیاتی 41 انفال و 26 اسراء و 38 روم حضرت فاطمه را صاحب حق در اموال مردم می شمارد و از این نظر می توان وی را همانند پیامبرصلی الله علیه و آله دانست که خداوند آن حضرت را اولی بر مردم در جان و مالشان دانسته است. همین حق فاطمه سلام الله علیها در اموال مردم موجب می شود تا رسول خداوندصلی الله علیه و آله از سوی خداوند مأمور شود تا فدک را به آن حضرتسلام الله علیها واگذار کند. (نورالثقلین، ج3، ص 154 و کافی، ج1، ص 543 و الدرالنثور، ج 5، ص 273)
3. آیه اعطا خداوند در قرآن مجید می فرماید وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضىٰ ضحی5 و پروردگارت به زودی عطایی می کند که راضی شوی. در روایات زیادی آمده است که خداوند به فاطمهسلام الله علیها این اختیار را داد که در فردای قیامت از گنهکاران امت پدرش شفاعت کند و این روایات از طریق فریقین نقل شده است. مفسران اهل سنت در ذیل این آیه روایاتی آورده اند. از جمله این که جابر بن عبدالله روایت کرده است که رسول خدا روزی فاطمهسلام الله علیها را در منزل مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضىٰنازل شد.
4. آیه ایثار وَ یُؤْثِرُونَ عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کٰانَ بِهِمْ خَصٰاصَةٌ حشر9 دیگران را بر خود مقدم می دارند، هر چند خود سخت به آن نیازمندند.
ولى باز هم خود از آن دل کنند مهاجر کسان را مقدم کنند
مردی خدمت پیامبر آمد و از گرسنگی خود شکایت کرد. وقتی پیامبر دید چیزی برای او در خانه همسرانش نیست، فرمود: کیست امشب او را میهمان کند؟ علی گفت: من ای رسول خدا! سپس به سوی فاطمه سلام الله علیها رفت و جریان را با او در میان گذاشت و فاطمه سلام الله علیها فرمود: چیزی جز خوراک بچه ها نزد ما نیست، ولی ما میهمان را بر خود مقدم می داریم. پس علی گفت: بچه ها را بخوابان و من چراغ را برای میهمان روشن می نمایم. پس چنین کرد و میهمان خوراک خورد . پس از آنکه از میهمان پذیرایی فرمودند، در بامداد، خداوند این آیه را درباره آنان نازل فرمود وی روایت دیگری را از ابن عباس می گفت: این آیه درباره علی، فاطمه سلام الله علیها، حسن و حسین علیهما السلام نازل شده.
5. آیه ذالقربی خداوند می فرماید: و آت ذالقربی حقه؛ حق خویشاوندان را بده. در این آیه، خداوند بر ادای حق خویشاوندی تأکید می کند و مراد از ذالقربی کسانی هستند که در آیه مودت بیان شد و مراد از آن اقربای رسول خداست. طبق روایات شیعه و سنی ، وقتی این آیه نازل شد، پیامبراکرم فاطمهسلام الله علیهما زهرا را فرا خواند و فدک را به او عطا فرمود. فدکی که طبق نقل شیعه و سنی از اموال مخصوص پیامبر بود و کسی از مسلمانان در آن سهمی نداشت. بسیاری از مفسران و دانشمندان اهل سنت روایاتی را از صحابه مانند ابن عباس و ابوسعید خدری با طرق متعدد در این باره نقل کرده اند.
آیاتی که تأویل آن در شأن حضرت فاطمه سلام الله علیها است
1. حضرت فاطمه راستگوترین فرد یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّٰادِقِینَ توبه119
الا مؤمنان به پروردگار که دارید ایمان به روزِ شمار
بترسید از کردگار مهین بگردید با صادقان همنشین
ثعلبی از امام باقر روایتی آورده که درباره این آیه فرمود : ای مع آل محمد .
2. وسیله بین خدا و مردم أُولٰئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِیلَةَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَ یَخٰافُونَ عَذٰابَهُ إِنَّ عَذٰابَ رَبِّکَ کٰانَ مَحْذُوراً (اسرا 57)
همه آن کسان را که کفار دون بخوانند یزدان عالم کنون
تقرب بجویند بر کردگار که خود نیز محتاج اویند زار
هرآن کس مقرب تر استى به رب فزون تر خدا را نماید طلب
بود مطمئن تر به نعمات دوست اُمیدش فزون تر بر الطاف اوست
همین گونه در خشم و قهر و عتاب بود ترس او بیشتر از عذاب
از آن خشم باید بترسید زار که یزدان نماید به روزِ شمار
حسکانی از عکرمه روایت کرد: آنان پیامبر،علی،فاطمه، حسن و حسینعلیهم السلام هستند
سوره ها و آیاتی که حضرت فاطمه سلام الله علیها سبب نزول آنهاست از مجموع چهار آیه ای که در این باره در روایات اهل سنت آمده است، یعنی آیات تطهیر، اعطا، ایثار و تجاره، سوره دهر هم سبب نزولش فاطمهسلام الله علیها است،
۱. آیه تطهیر انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً؛ جز این نیست که خداوند می خواهد پلیدی را از شما اهلبیتعلیه السلام دور کند و شما را به راستی پاک سازد. بر اساس روایات بسیار از فریقین، که از صحابه و تابعین به حد تواتر رسیده است، آیه تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است. بررسی روایات فریقین نشان می دهد که فاطمهسلام الله علیها سبب نزول این آیه است. این آیه بر طهارت و عصمت اصحاب کساء دلالت تام دارد. ابوسعید خدری از ام سلمه چنین روایت کرده است: آیه تطهیر در خانه من نازل شد. من بر در خانه نشسته بودم. گفتم: ای رسول خدا، من از اهلبیتعلیه السلام نیستم؟ فرمود: تو بر خیر و نیکی هستی ، تو از همسران پیامبر هستی. گفت: و در منزل، رسول خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام بودند.
سبب نزول عبدالله بن جعفر می گوید: رسول خدا به رحمت الهی که از آسمان می آمد نظر کرد و سپس دستور داد اهل بیت علیه السلام، یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام را جمع کردند. سپس کسای خویش را بر آنان افکند و دعا کرد و سپس آیه تطهیر نازل شد. حاکم نیشابوری سپس می گوید: هذا حدیث صحیح الاسناد؛ این حدیث صحیح السند است.
2. آیه مباهله فمن حاجک فیه من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله علی الکاذبین؛ پس هرکس درباره عیسی، از آن پس که به آگاهی رسیده ای ، با تو مجادله کند، بگو: بیایید تا حاضر آوریم ما فرزندان خود را و شما نفسهای خود را، آن گاه مباهله کنیم و لعن خدا را بر دروغگویان بفرسیتم. مباهله، نفرین کردن یکدیگر در یک امر مذهبی است که با تضرع از خدا می خواهند تا دروغگو را رسوا سازد .
گروهی از نصارای نجران نزد پیامبر گرامی آمدند و درباره عیسی گفت وگو درگرفت و قرار شد فردای آن روز مباهله صورت گیرد. به اتفاق همه اهل سنت، روز بعد پیامبر از بین همه امت به جای «انفسنا» علیعلیه السلام و به جای «نسائنا» حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها و به جای «ابنائنا» حسنین ع را برای مباهله و به عنوان گواه نبوت خویش بردند
آن حضرت آن روز زنان متعدد داشت، ولی برای مباهله هیچ کدام را نبرد، بلکه به جای آنان فاطمهسلام الله علیها را برد و این عمل پیامبر گواه بزرگی بر صداقت و عصمت فاطمهسلام الله علیها است. مفسران، مقصود از «نسائنا» در آیه 61 آل عمران را که آیه مباهله است فاطمهسلام الله علیها دانسته اند که پیامبرصلی الله علیه و آله آن حضرت را برای مباهله با نصارای نجران با خود همراه برد. (مجمع البیان، ج 1 و 2 روح المعانی، ج 3، جزء 3)
بنابر نظر مفسران و محدثان، آیه 24 ابراهیم و 19 الرحمن و آیات 5 تا 22 انسان درباره اهل بیتعلیه السلام از جمله فاطمهسلام الله علیها نازل شده است که بیانگر مقام و منزلت آن حضرتسلام الله علیها در پیشگاه خداوند است. خداوند در آیاتی از جمله 41 انفال و 26 اسراء و 38 روم حضرت فاطمه را صاحب حق در اموال مردم می شمارد و از این نظر می توان وی را همانند پیامبرصلی الله علیه و آله دانست که خداوند آن حضرت را اولی بر مردم در جان و مالشان دانسته است
همین حق فاطمه سلام الله علیها در اموال مردم موجب می شود تا رسول خداوندصلی الله علیه و آله از سوی خداوند مأمور شود تا فدک را به آن حضرتسلام الله علیها واگذار کند. (نورالثقلین، ج3، ص 154 و کافی، ج1، ص 543 و الدرالنثور، ج 5، ص 273)
3. آیه اعطا خداوند در قرآن مجید می فرماید و لسوف یعطیک ربک فترضی؛ و پروردگارت به زودی عطایی می کند که راضی شوی. در روایات زیادی آمده است که خداوند به فاطمهسلام الله علیها این اختیار را داد که در فردای قیامت از گنهکاران امت پدرش شفاعت کند و این روایات از طریق فریقین نقل شده است. مفسران اهل سنت در ذیل این آیه روایاتی آورده اند
از جمله این که جابر بن عبدالله روایت کرده است که رسول خدا روزی فاطمهسلام الله علیها را در منزل مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه و لسوف یعطیک ربک فترضی نازل شد.
4. آیه ایثار و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه؛ دیگران را بر خود مقدم می دارند، هر چند خود سخت به آن نیازمندند. مردی خدمت پیامبر آمد و از گرسنگی خود شکایت کرد. وقتی پیامبر دید چیزی برای او در خانه همسرانش نیست، فرمود: کیست امشب او را میهمان کند؟ علی گفت: من ای رسول خدا! سپس به سوی فاطمهسلام الله علیها رفت و جریان را با او در میان گذاشت و فاطمهسلام الله علیها فرمود: چیزی جز خوراک بچه ها نزد ما نیست، ولی ما میهمان را بر خود مقدم می داریم
پس علی گفت: بچه ها را بخوابان و من چراغ را برای میهمان روشن می نمایم. پس چنین کرد و میهمان خوراک خورد . پس از آنکه از میهمان پذیرایی فرمودند، در بامداد، خداوند این آیه را درباره آنان نازل فرمود: و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصة وی روایت دیگری را از ابن عباس نقل می کند که می گفت: این آیه درباره علی، فاطمهسلام الله علیها، حسن و حسینعلیهما السلام نازل شده.
5. آیه ذالقربی خداوند می فرماید: و آت ذالقربی حقه؛ حق خویشاوندان را بده.» در این آیه، خداوند بر ادای حق خویشاوندی تأکید می کند و مراد از ذالقربی کسانی هستند که در آیه مودت بیان شد و مراد از آن اقربای رسول خداست. طبق روایات شیعه و سنی ، وقتی این آیه نازل شد، پیامبراکرم فاطمهسلام الله علیهما زهرا را فرا خواند و فدک را به او عطا فرمود. خداوند در آیه به رسول خدا امر فرمود تا حق خویشاوند خود را بدهد و پیامبر هم طبق فرمان خداوند عزوجل به فاطمهسلام الله علیها فدک را داد؛ فدکی که طبق نقل شیعه و سنی از اموال مخصوص پیامبر بود و کسی از مسلمانان در آن سهمی نداشت. بسیاری از مفسران و دانشمندان اهل سنت روایاتی را از صحابه مانند ابن عباس و ابوسعید خدری با طرق متعدد در این باره نقل کرده اند.
نظری گذرا به فدک بسیاری از مفسران اهل سنت در ذیل آیه ششم سوره حشر[153] درباره فدک بحث نموده اند. قرآن مجید «فیء» را حق ذی القربی می داند و می فرماید: ما أفاء الله علی رسوله من اهل القری فللّه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل؛ آنچه خدا از اموال اهل قری به رسول خود برگردانید، از آن خدا و رسول او و از آن خویشان رسول و یتیمان و مسکینان و درماندگان در راه است.
برخی از مفسران اهل سنت، نزول این آیه را در مکه می دانند و چون فتح خیبر و اعطای فدک در سال هفتم هجری و زمان هجرت پیامبر به مدینه رخ داد، در اعطای فدک به حضرت زهرا تشکیک کرده اند. اما کسانی چون آلوسی، سعید حوی، سید قطب، زمخشری و غیره این آیه را مدنی می دانند. در سوره های مدنی ، آیات مکی هم وجود دارد و این امر مورد پذیرش فریقین است. از روایات ابن عباس و ابو سعید خدری به دست می آید که فدک در دست فاطمهسلام الله علیها قرارگرفته بود . همین مطلب را امام علیعلیه السلام در نامه خود به عثمان به حنیف فرموده...بلی کانت فی ایدینا فدک من کل ما اظلته السماء...؛ آری از آنچه آسمان بر آن سایه افکنده، تنها فدک در دست ما بود... .
انطباق سیره و گفتار زهرا سلام الله علیها با قرآن
1 . عمل به آیات الهی حضرت زهرا سلام الله علیها در خانه ای پرورش یافت که آیات قرآن دائماً در حال نزول بود و رشد و تربیت حضرت در حال و هوای وحی صورت گرفته و رسول خدا صلی الله علیه و آله حق پدری و معلمی را درباره ایشان نیکو انجام دادند. دوستی و محبت فاطمه سلام الله علیها به پدرش زبانزد خاص و عام بوده و این محبت در حدی بس فراتر از رابطه دختری با پدر خویش است. . او پیامبر را تنها به چشم پدر نمی نگریست بلکه از دیدی بس عمیق تر به چشم یک مراد و پیشوا می دید، زیرا او قدر و مقام و منزلت پدر و آبرومندی و رسالت الهی او را بیش از دیگران می شناخت. پیامبر دو بار از فاطمه ناراحت شد چراکه به جای پدر او را یا رسول الله خطاب کرد و فرمود این آیه لا تجعلوا دعاء الرسول ... برای جفاکاران درشت خوی قریش، انسان های خودخواه و متکبر نازل شده مرا با جمله ای پدر خطاب کن که مایه حیات قلب من است و خداوند را خشنود می کند این روایت افزون بر محبت حضرت فاطمه نسبت به پدر بزرگوارشان نشانگر اهمیت عمل به آیات الهی را می رساند. (مناقب ابن شهر آشوب ج3 بحار ج 34)
2 . تلاوت و انس با قرآن حضرت زهراسلام الله علیها همواره با قرآن مأنوس و آیاتش در همه حالات ورد زبانش بود. سلمان فارسی: رسول خداصلی الله علیه و آله مرا برای کاری به خانه اش فرستاد. به در خانه که رسیدم، صدای زهرا سلام الله علیها را که، درون خانه قرآن تلاوت می کرد شنیدم (بحار ج34 ص64) داخل خانه زهرا سلام الله علیها شدم، دیدم در همان حالیکه مشغول کار خود بود و جوها را آسیاب می کرد قرآن می خواند .
حضرت زهرا سلام الله علیها به اندازه ای با قرآن مأنوس بود که حتی وصیت می کند در شب اول قبر، علی علیه السلام بر سر مزارش قرآن زیاد بخواند و دعا کند (بحار ج97 ص72) و از ثمره همین انس با قرآن حضرت بود که فضه کنیز آن حضرت، تا 20سال بعد از شهادت زهراسلام الله علیها کلامی به غیراز قرآن بر زبان نیاورد (ترجمه بیت الاحزان ص64).
فاطمه زهراعلیهاسلام می فرماید: حبب الی من دنیاکم ثلاث : تلاوه کتاب ا... و النظر فی وجه رسول ا ... و الانفاق فی سبیل ا.. از دنیای شما سه چیز محبوب من است: تلاوت قرآن، نگاه به چهره رسول اللهصلی الله علیه و آله و انفاق در راه خدا. و براستی کسانی که دوست دارند آن حضرت را اسوه و الگوی خود قرار دهند بایستی قرآن را در زمینه تلاوت و تدبر، وجهه همت خود در طول شبانه روز قرار دهند.
3 . احتجاج و تمسک به آیات الهی حضرت زهرا سلام الله علیها در چندین مورد در استدلال های مختلف به آیات قرآنی تمسک جسته و به دفاع از حق خویش و اثبات ارث از نگاه قرآن پرداخته اند. انس بن مالک : حضرت زهرا سلام الله علیها پس از تصرف باغ های فدک، خطاب به ابوبکر فرمود: ای ابوبکر تو می شناسی و می دانی که حق ما اهل بیت غصب شده؛ و آن حقی است که از غنایم داریم و خداوند در این آیه مربوط به غنایم و مصرف خمس آن را توضیح داده و بدانید هرگونه غنیمتی به دست آورید خمس آن برای خدا، و برای پیامبر و برای نزدیکان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است (انفال14)
ابوبکر گفت: آیا فدک را بطور کامل تسلیم شما کنم؟ حضرت پاسخ داد: آیا فدک مال توست و یا به نزدیکان تو اختصاص دارد؟ ابوبکر گفت: من آنرا در رابطه با مصالح مسلمین خرج می کنم. حضرت فرمود: این حکم الهی نیست و پدرم رسول خدا چنین دستوری به ما نداده و در صورتی که از پدرم پس از نزول آیه خمس شنیدم که فرمود: بشارت باد ای فرزندان محمد که مایه غنا و بی نیازی شما رسیده است. ابوبکر که دیگر عذری نمی توانست بیاورد، به تفسیر شخصی خویش متوسل شد و گفت: علم من اجازه نمی دهد که طبق این آیه، فدک را تماما به شما تحویل دهم (ابن ابی الحدید ج61 ص230؛ بحار ج8)
فدک بسیاری از مفسران اهل سنت در ذیل آیه ششم سوره حشر[153] درباره فدک بحث نموده اند. قرآن مجید «فیء» را حق ذی القربی می داند و می فرماید: مٰا أَفٰاءَ اللّٰهُ عَلىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرىٰ فَلِلّٰهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبىٰ وَ الْیَتٰامىٰ وَ الْمَسٰاکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ 7حشر؛ آنچه خدا از اموال اهل قری به رسول خود برگردانید، از آن خدا و رسول او و از آن خویشان رسول و یتیمان و مسکینان و درماندگان در راه است.
برخی از مفسران اهل سنت، نزول این آیه را در مکه می دانند و چون فتح خیبر و اعطای فدک در سال هفتم هجری و زمان هجرت پیامبر به مدینه رخ داد، در اعطای فدک به حضرت زهرا تشکیک کرده اند.
اما کسانی چون آلوسی، سعید حوی، سید قطب، زمخشری و غیره این آیه را مدنی می دانند. در سوره های مدنی ، آیات مکی هم وجود دارد و این امر مورد پذیرش فریقین است. از روایات ابن عباس و ابو سعید خدری به دست می آید که فدک در دست فاطمهسلام الله علیها قرار گرفته بود .
همین مطلب را امام علیعلیه السلام در نامه خود به عثمان به حنیف فرموده...بلی کانت فی ایدینا فدک من کل ما اظلته السماء...؛ آری از آنچه آسمان بر آن سایه افکنده، تنها فدک در دست ما بود... .
4 . انذار با آیات قرآنی از راههای موثر در پیشگیری از انحراف و آگاهی بخشی مردم، نکوهش رفتارهای غلط و افشای آنان می باشد. حضرت زهرا با توجه به این مسئله در بخشی از سخنان خویش به افشای رفتار منافقانه برخی افراد بی تفاوت گذشته و تشنگان قدرت بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله پرداخته با یادآوری سفارش های پیامبر درباره امیرالمؤمنین و عاقبت بد فتنه گران که خود را در ظاهر مصلح نشان می دهند می فرماید: درحالی که شما در خوشی زندگی می کردید، در امنیت و رفاه، خوش بودید و منتظر فرصت بودید تا روزگار بر ضد ما دگرگون شود و گوش به زنگ اخبار بودید. به هنگام کارزار فرار می کردید عقب نشینی داشتید و آنگاه که خدا، برای پیامبر خویش خانه پیامبران و آرامگاه اولیاء را برگزید، خار و خاشاک نفاق در شما ظاهر شد و جامه دین کهنه گردید، گمراهان ساکت به سخن در آمدند و آدمهایی پست و بی ارزش با قدر و منزلت شدند و شتر ناز پرورده اهل باطل، به صدا در آمد و وارد خانه های شما شد. درحالی که هنوز از عهد و قرار شما بیعت در غدیرخم چیزی نگذشته بود و شکاف زخم عمیق بود و دهانه زخم هنوز بهبود نیافته بود، پیامبر صلی الله علیه و آله هنوز دفن نشده بود که هرچه خواستید کردید و بهانه آوردید که از فتنه می ترسیم الا فی الفتنه سقطوا و ان جهنم لمحیطه با لکافرین آگاه باشید آنها در فتنه سقوط کردند و جهنم کافران را احاطه کرده توبه94. شما کجا و فتنه خواباندن کجا؟ دروغ می گویید (معانی الاخبار ص354؛ کشف الغمه ج2 ص40 بحار ج34، ص158)
حضرت در خطبه ای دیگر در جمع زنان مدینه به آیاتی از قرآن کریم استشهاد می کند و می فرماید: اکنون بیایید و بشنوید! شگفتا! روزگار چه شگفتی ها در پس پرده دارد و چه بازیها یکی پس از دیگری بیرون می آورد و ان تعجب فعجب قولهم و اگر تعجب می کنی، عجب گفتار آنهاست (رعد5) آگاه باشید اینها همه مفسدانند ولی نمی فهمند بقره21 وای بر آنان آیا کسی که هدایت به سوی حق می کند برای پیروی شایسته تر است یا آن کس که خود هدایت نمی شود مگر هدایتش کنند؟ یونس53 شما را چه می شود و چگونه داوری می کنید (احتجاج ج1 ص108؛ امالی ج1ص384)
5 . بیان علل انحراف مردم دخت نبی مکرم یکی از علل انحراف مردم، چند روز بعد از رحلت پیامبر اعظم را پشت کردن مردم به قرآن کریم و پشت سر انداختن اوامر و نواهی آن دانسته می فرماید: چرا بیراهه می روید؟ در حالی که کتاب خدا در میان شماست، مطالب آن روشن است و احکام آن درخشان و نشانه های هدایت آن آشکار، نهی و هشدارهای آن روشن و واضح می باشد، اما شما به قرآن پشت کردید و از آن روی برگردان شدید، آیا به قرآن میل و رغبت دارید؟ یا داوری جز قرآن می گیرید؟ چه جایگزین بدی است برای ستمکاران (کهف۵۰)
و هر کسی جز اسلام آئینی انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد و او در آخرت از زیانکاران است آل عمران58. سپس آنقدر درنگ نکردید که این دل رمیده آرام گیرد و مهار کردن آن آسان شود، پس آتش گیره ها را بر افروختند و به آتش فتنه ها دامن زدید تا آن را شعله ور ساختید و به شیطان گمراه کننده پاسخ مثبت دادید.
در این جملات حضرت با استفاده از آیه شریفه قرآن، جریان سقیفه و پیامدهای آن و روی گردانی مردم از قرآن کریم را مصداق روشن ظلم دانسته و عاملان آن را جزء ظالمین به حساب آورده است.
و با ذکر آیه دوم حضرت می فرماید شما که به قرآن پشت کرده اید و اوامر و نواهی آن را به کار نمی بندید در واقع از دین اسلام خارج شده اید؛ چه اینکه اساس اسلام بر دستورات قرآن استوار است و اگر قرآن را از اسلام حذف کنید دیگر اسلامی باقی نمی ماند و شما هم که دستورات قرآن را از جمله دستور به اطاعت از جانشین و وصی پیامبر صلی الله کنار گذاشته اید و به آن عمل نمی کنید به مثابه این است که دین اسلام را رها کرده و دین دیگری را اختیار نموده و به انحراف کشیده شده اید.
روایت شده وقتی حضرت زهرا سلام الله علیها از دنیا رحلت فرمود. ام ایمن سوگند خورد که دیگر در مدینه نماند زیرا که نمیتوانست جای خالی آن حضرت را ببیند و به سوی مکه رفت. در راه دچار تشنگی شدید میشود و آب پیدا نمیکند.
پس رو به آسمان میکند و میگوید خداوندا من خادمه حضرت فاطمهام آیا مرا از تشنگی هلاک خواهی کرد؟ پس به اعجاز حضرت فاطمه سلام الله علیها ظرف آبی از آسمان برای او میآید و او خود را سیراب میکند. میگویند تا 7سال امایمن نیازی به خوردن و آشامیدن پیدا نکرد.
بخش 19 : آموزه های تربیتی و اخلاقی حضرت فاطمهسلام الله علیها
آموزه اول) حجاب کامل آن حضرت مقنعه سر کرد و علاوه بر آن، چادر سرتا سری پوشید. به اندازهای که روی پاهای ایشان هم چادر بود. در میان زنها راه میرفت که چشم نامحرم به ایشان نیفتد. آمد داخل مسجد و به مجرد ورود ایشان به مسجد، بین قسمت زنانه و مردانه مسجد پرده کشیدند و خطبهای ایراد کردند که این خطبه یکی از افتخارات ما شیعیان است. در حالی که در مقابل نامحرم کوبندگی و قاطعیت دارد، به مسلمانان میفهماند که اختلاط بین زن و مرد ممنوع است. ..
آموزه دوم) اوصاف شیعه مردی از همسرش خواست نزد فاطمه سلام الله علیها برود و از قول او بپرسد که آیا من از شیعیان شما هستم؟ او به حضور حضرت آمد و سؤال شوهرش را رساند. فرمود: به شوهرت بگو: اگر آنچه را به شما امر می کنیم انجام دهی و آنچه را که از آن نهی می کنیم، انجام ندهی از شیعیان ما هستی وگرنه از شیعیان ما نیستی. وی نزد شوهرش آمد و سخن فاطمه سلام الله علیها را به او رساند. او از این پاسخ ناراحت شد با آه و ناله گفت: وای برمن، کیست که به گناه آلوده نباشد
همسرش وقتی او را چنین آشفته دید به حضور حضرت زهرا سلام الله علیها برگشت و داستان را به عرض رساند، فرمود به شوهرت بگو: چنین نیست که تو تصور می کنی. شیعیان ما از افراد نیک اهل بهشت هستند، ولی اگر گناه کار باشند، براثر گرفتاریها و صدماتی که در صحرای محشر، در روز قیامت، یا در طبقه اعلای دوزخ می بینند، گناهانشان ریخته می شود و سپس ما آنها را نجات می دهیم و به بهشت می بریم.
آموزه سوم) از خود گذشتگی و ایثار عرب تازه مسلمانی در مسجد مدینه از مردم کمک خواست پیامبرصلی الله علیه و آله به اصحاب خود نگریست سلمان فارسی برخاست تا نیاز آن بیچاره را برطرف سازد. هرجا رفت با دست خالی برگشت. با ناامیدی به طرف مسجد می آمد که چشمش به منزل حضرت فاطمهسلام الله علیها افتاد، با خود گفت: فاطمه سلام الله علیها سرچشمه نیکوکاری است.
درب خانه را کوبید و داستان عرب مستمند را شرح داد. حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود: ای سلمان، سوگند به خداوندی که حضرت محمد را به پیامبری برگزید، سه روز است که غذا نخورده ایم. اما من، نیکی و نیکوکاری را درخانه مرا کوبیده است، رد نمی کنم آن گاه پیراهن خود را به سلمان داد تا در مغازه شمعون یهودی گرو گذاشته، مقداری خرما و جو قرض بگیرد. سلمان فارسی می گوید: پس از دریافت جو و خرما به طرف منزل فاطمه سلام الله علیها آمدم و گفتم: دختر رسول خدا مقداری از این غذاها را برای فرزندان گرسنه ات بردار.
حضرت پاسخ فرمود: ای سلمان، این کار را فقط برای خدای بزرگ انجام دادیم و هرگز از آن چیزی برنمی داریم. .
آموزه چهارم) کیفیت رابطه با مردم و خانواده معیار و میزان سنجش ارزشمندی انسان از دیدگاه فاطمه سلام الله علیها روابط شایسته با مردم و خانواده است. حضرت دراین باره می فرمایند: بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم خو و مهربان تر است و ارزشمندترین مردان شما آن کسانی اند که با همسران خود مهربان و بخشنده هستند.
آموزه پنجم) نگرانی از حجاب حتی پس از مرگ حضرت به اسماء بنت عمیس مرا روی تابوت آنچنانی نگذار و بدن مرا بپوشان که خدا تو را از آتش جهنم باز دارد. اسماء می گوید: وقتی نگرانی حضرت زهرا سلام الله علیها را دیدم که به امام علی علیه السلام فرمود: وصیت می کنم به شما ای پسر عمو، که برای من تابوتی درست کنید، همان گونه که ملائکه شکل آن را به من نشان دادند.
آموزه ششم رعایت محرم و نامحرم رسول خداصلی الله علیه و آله درب خانه فاطمهسلام الله علیها را کوبید و فرمود: سلام بر شما، آیا وارد خانه شوم؟ پاسخ شنید، سلام بر تو ای فرستاده خدا، داخل شوید. آیا داخل شوم با کسی که همراه من است؟ فاطمهسلام الله علیها: ای رسول خدا، اگر نامحرمی با شماست وارد نشوید که چادر بر سر ندارم. کمی بعد، چادر به سر گذاشت و فرمود: داخل شوید. .
آموزه هفتم) حالات معنوی فاطمهسلام الله علیها در شب ازدواج شب ازدواج و آغاز لحظه های شروع یک زندگی نوین برای هر زن و مردی شیرین و خاطره انگیز است. بسیاری این لحظه های شیرین را به انواع گناه می آلایند و فکر می کنند این کارها مجاز است. امام علیعلیه السلام شب عروسی، فاطمه زهراسلام الله علیها را نگران و گریان دید، پرسید: چرا ناراحتی؟
حضرت زهراسلام الله علیها پاسخ داد: پیرامون حال و رفتار خویش فکر کردم. به یاد پایان عمر و قبر خود افتادم که امروز از خانه پدر به خانه شما منتقل شدم و روزی دیگر از اینجا به طرف قبر و قیامت خواهم رفت. پس تو را به خدا سوگند می دهم که بیا: تا به نماز بایستیم و با هم در این شب خدا را عبادت کنیم. .
آموزه هشتم) علاقه مندی های فاطمهسلام الله علیها حضرت فاطمهسلام الله علیها نسبت به تلاوت برخی از سوره های قرآن سفارش می فرمود: کسانی که سوره های حدید، واقعه، الرحمن، را تلاوت کنند، در آسمان ها و زمین، اهل بهشت خوانده می شوند. فاطمهسلام الله علیها به امام علیعلیه السلام سفارش کرد که:
وقتی من وفات کردم، تو غسل و کفن، دفن کن. آن گاه بالای سرم روبرو من بنشین و زیاد قرآن بخوان و دعا کن. زیرا در چنین لحظه هایی، میت به انس گرفتن با زندگانی محتاج است. من تو را به خدا می سپارم و درباره فرزندانم سفارش به نیکوکاری دارم (فرهنگ سخنان فاطمه) .
آموزه نهم) تقاضای عمر مفید حضرت زهراسلام الله علیها در مناجات با خدای خویش می فرمود: بار خدایا تو را به علم غیبت و تواناییت بر آفرینش، سوگند می دهم که مرا، تا وقتی می دانی زنده بودن برایم بهتر است، زنده بداری و هرگاه مرگ برایم بهتر بود، مرا بمیران (میزان الحکمه ج2 ص735) .
آموزه دهم) پاداش سلام و صلوات بر فاطمهسلام الله علیها
روایت کرده اند: بر فاطمهسلام الله علیها وارد شدم، آن حضرت ابتدا به من سلام کرد و سپس فرمودند: پدرم در زمان حیاتش فرمود: هر کس بر من و بر تو سه روز سلام کند، بهشت برای او خواهد بود.
به حضرتسلام الله علیها عرض کردم: این مطلب مربوط به دوران زندگی شما و آن حضرت است یا اینکه پس از فوت شما هم شامل می شود؟ فرمودند: در زندگی و پس از مرگ هم شامل می شود.
رسول خدا فرمود: ای فاطمه هر کس بر تو صلوات بفرستد، خداوند او را خواهد بخشید و مورد آمرزش قرار خواهد داد و او را به من در هر جای بهشت که باشم، ملحق خواهد نمود (فاطمه شادمانی دل پیامبر ص378 و 400)
بخش 20 : احادیثی درباره حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از پیامبر صلى الله علیه و آله
1. إذا کانَ یَوْمُ القیامَةِ نادى مُنادٍ: یا أَهْلَ الجَمْعِ غُضُّوا أَبْصارَکُمْ حَتى تَمُرَّ فاطِمَة زمانی که روز قیامت برپا شود، منادی صدا می زند: ای اهل محشر! چشمان خود را ببندید تا فاطمه عبور کند. کنز العمّال ج13
2. ما رَضِیْتُ حَتّى رَضِیَتْ فاطِمَة من جز با خشنودی فاطمه خشنود نخواهم شد. مناقب الإمام علی لابن المغازلی
3. یا عَلِیّ إِنَّ اللّهَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَکَ فاطِمَة ای علی! خداوند مرا امر کرده که ترا به همسری فاطمه درآورم. الصواعق المحرقة باب11
4. کُلِّ بَنِی أُنثى عصْبَتُهم لأَبیهِمْ ماخَلا وُلْد فاطِمَة تمام فرزندان یک مادر، به فامیل پدری منتسب هستند، مگر فرزندان فاطمه (که به من منتسب هستند) کنز العمّال ج13 ص101 الصواعق المحرقة
5. أَحَبُّ أَهْلِی إِلیَّ فاطِمَة فاطمه، محبوبترین فرد خانواده من است. الجامع الصغیر ج1 ح203
6. خَیْرُ نِساءِ العالَمین أَرْبَع: مَرْیَم وَ آسیة وَ خَدِیجَة وَ فاطِمَة برترین زنان عالم چهار نفرند: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه. الجامع الصغیر ج1 ح4112 ص469 الإصابة فی تمییز الصحابة ج4
7. سیّدَةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنَّةِ فاطِمَة فاطمه سرور زنان بهشت است. کنز العمّال ج13 ص94
8. إذا إشْتَقْتُ إلى ثِمارِ الجنَّةِ قَبَّلتُ فاطِمَة [ هرگاه مشتاق میوه های بهشت می شوم فاطمه را می بوسم.] نور الأبصار ص 51.
9. أُنْزِلَتْ آیَةُ التطْهِیرِ فِیْ خَمْسَةٍ فِیَّ، وَفِیْ عَلیٍّ وَحَسَنٍ وَحُسَیْنٍ وَفاطِمَة آیه تطهیر در مورد پنج نفر نازل شد: من و فاطمه و علی و حسن و حسین. إسعاف الراغبین ص116 صحیح مسلم کتاب فضائل الصحابة.
10. أَوَّلُ مَنْ دَخَلَ الجَنَّةَ فاطِمَة اول کسی که داخل بهشت می شود فاطمه است. ینابیع المودّة ج2 ص322 باب56.
11. إنّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ فَطـــَمَ ابْنَتِی فاطِمَـــة وَوُلدَهـــا وَ مَنْ أَحَبًّهُمْ مِنَ النّارِ فَلِذلِکَ سُمّیَتْ فاطِمَة خداوند دخترم فاطمه و فرزندانش و هرکس که آنان را دوست داشته باشد را از آتش جهنم جدا ساخته است و برای همین نام او فاطمه (جدا شده) است. کنز العمال ج6
12. فاطِمَة سِیِّدةُ نِساءِ أَهْلِ الجَنِّة فاطمه بانوی زنان اهل بهشت است. صحیح البخاری ج3 کتاب الفضائل باب مناقب فاطِمَة ص1374
13. فاطِمَة خُلِقَتْ حورِیَّةٌ فِیْ صورة إنسیّة فاطمه حوریه ای است در صورت انسان. مستدرک الصحیحین ج3 باب مناقب فاطِمَة ص164
14. فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی یُؤْذیِنی ما آذاها وَ یَنَصُبَنی ما أنَصَبَها فاطمه پاره تن من است، آنچه او را اذیت کند مرا اذیت کرده و آنچه او را به سختی بیندازد مرا به سختی انداخته است. مستدرک الصحیحین ج3 ص173
15. فاطِمَة أَحَبُّ إِلیَّ مِنْکَ یا عَلِیّ وَأَنْتَ أَعَزُّ عَلَیَّ مِنْها ای علی! فاطمه در نزد من محبوبتر است و تو عزیز تر!. مجمع الزوائد ج9 ص202 الجامع الصغیر ج2 ص654 ح5761
16. فاطِمَة بَضْعَةٌ مِنّی وَهِیَ قَلْبِیْ وَهِیَ روُحِی التی بَیْنَ جَنْبَیّ فاطمه پاره ای از وجود من، قلب و جان من در کالبد من است. نور الأبصار
17. فاطِمَة سیِّدَةُ نِساءِ أُمَّتِی سرور زنان امت من فاطمه است. سیرأعلام النبلاء ج2 صحیح مسلم،
18. فاطِمَة لَیْسَتْ کَنِساءِ الآدَمیّین همانا فاطمه مانند زنان دیگر نیست. مجمع الزوائد ج9
19. یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ یَغْضِبُ لِغَضَبَکِ ای فاطمه! همانا خداوند به خاطر خشم تو خشمگین می شود. الصواعق المحرقة ص175 مستدرک الحاکم باب مناقب فاطمة
20. یا فاطِمَة إِنّ اللّهَ غَیْرُ مُعَذِّبِکِ وَلا أَحَدٍ مِنْ وُلْدِکِ ای فاطمه! خداوند تو و هیچیک از فرزندان تو را عذاب نمی کند. کنز العمّال ج13 ص96
احادیثی درباره علىعلیه السلام و فاطمه سلام الله علیها
21ـ قاله لعلى فاطمه احب الى منک، و انت اعز الى منها به على فرمود فاطمه در نزد من محبوبتر از توست و تو در نزد من عزیزتر و ارجمندتر از او هستى (طبرانى در معجم الاوسط از ابوهریره ج2،)
22ـ احب اهلى الى فاطمه: در نزد من محبوبترین فرد خاندانم فاطمه است. ترمذى و حاکم در مستدرک ج 1،
23ـ ان الله تعالى اَمَرنى اَن ازَوجَ فاطمه مِن على خداوند متعال به من فرمان داد که فاطمه را به همسرى على دربیاورم (طبرانى در معجم الکبیر از ابن مسعود ج 1)
24. فاطمه بَضعه منى، فمن اَغضَبَها اَغضبنى فاطمه قطعه ی تن من است پس هر که او را بیازارد، مرا آزرده است (بخارى در صحیح ج 2،)
25. فاطمه بَضعه منى، یَقبَضنى ما یقبضها، و یَبسطنى ما یبسطها. و ان الانسابَ تنقطع یومَ القیامه غیر نسبى و سَبَبى و صَهرى فاطمه قطعه ی تن من است. آنچه او را اندوهگین کند، مرا اندوهگین مىکند، و آنچه او را شاد کند، مرا شاد مىکند و همانا در روز قیامت پیوندهاى خانوادگى گسسته مىشود، مگر پیوند نسبى و سببى من (احمد بن حنبل در مسند و حاکم در مستدرک ج2، ص208)
26. فاطمه بَضعه منى، یَقبَضنى ما یقبضها، و یَبسطنى ما یبسطها. و ان الانسابَ تنقطع یومَ القیامه غیر نسبى و سَبَبى و صَهرى فاطمه قطعه ی تن من است. آنچه او را اندوهگین کند، مرا اندوهگین مىکند، و آنچه او را شاد کند، مرا شاد مىکند و همانا در روز قیامت پیوندهاى خانوادگى گسسته مىشود، مگر پیوند نسبى و سببى من (احمد بن حنبل در مسند و حاکم در مستدرک ج2، ص208)
27. کان کثیراً ما یقبل عرفَ فاطمه [پیامبر] فراوان بر سر فاطمه بوسه مىزد (ابنعساکر از عایشه نقل کرده است ج2، ص356)
28. اذا کانَ یوم القیامه، نادى منادٍ من وراء الحجب: یا اهلَ الجمع، غضوا ابصارکم عن فاطمه بنت محمدٍ حتى تَمر چون روز رستاخیز فرا رسد، منادى از پشت پردهها بانگ برمىآورد که: اى اهل محشر، چشمانتان را از فاطمه دختر محمد برگیرید تا او بگذرد (تمام و حاکم در مستدرک از على نقل کردهاند. ج 1، ص 127)
29. اول من یَلحَقنى مِن اهلى، انت یا فاطمه اى فاطمه، تو نخستین کسى هستى که از خانوادهام به من مىپیوندد. (ابن عساکر از واثله نقل کرده ج 1، ص 434)
30. ان الله تعالى جَعَل ذریه کل نبىٍ فى صلبه، و جعل ذریتى فى صلب على بن ابىطالب خداوند متعال فرزندان هر پیامبرى را در پشت خود او قرار داده، و فرزندان مرا در پشت على ابن ابى طالب قرار داده است (طبرانى در معجم الکبیر از جابر و خطیب در تاریخ از ابنعباس روایت کردهاند. ج 1،)
31. کل بنى آدمَ یَنمون الى عَصَبه، الا وَلَدَ فاطمه. فانا ولیهم و انا عَصَبَتَهم همه فرزندان آدم به پدرانشان وابستهاند، مگر فرزندان فاطمه که من ولى آنها و ریشه و پیوندشان هستم (طبرانى در معجم الکبیر از فاطمه زهرا روایت کرده ج2،)
32 . کل بنى انثَى فان عَصَبَتَهم لابیهم، ما خلا وَلَد فاطمه فانى انا عَصَبَتهم و انا ابوهم همه دخترزادگان وابستگىشان به پدرشان است، مگر فرزندان فاطمه که من خویش و پیوندشان هستم و من پدرشان هستم (طبرانى در معجم الکبیر از عمر نقل کرده ج2،)
33 . ان فاطمه اَحصَنَت فرجها فحَرمها الله و ذریتها علىالنار فاطمه خود را پاکدامن نگاه داشت و خدا او و فرزندانش را بر آتش حرام کرده (بزار و ابو یعلى در مسند، طبرانى در معجمالکبیر و حاکم به نقل از ابن مسعود روایت ج 1،)
34. صلوا على، صلى الله علیکم بر من درود بفرستید تا خدا بر شما درود بفرستد. (ابن عدى در کامل از ابن عمرو و ابن هریره روایت کرده ج2،)
35. صلوا على، فان صلاتکم على زکاه لکم بر من درود بفرستید، زیرا صلوات شما بر من زکات شماست (ابن ابى شیبه و ابن مردویه از ابو هریره روایت ج 2،)
36. اذا جلستَ فى صلاتِکَ فلاتترکن الصلاه على، فانها زکاه الصلاه چون در نماز [براى تشهد] نشستى، صلوات بر من را ترک مکن، زیرا آن زکات نماز است (دارقطنى در سنن از بریده ج1)
37. حیثما کنتم فصلوا على، فان صلاتکم تبلغنى هر جا که هستید، بر من درود بفرستید، زیرا درود شما به من مىرسد (طبرانى در معجمالکبیر ازحسن بن على نقل مىکند ج1،)
38. صلوا على و سلموا، فان صلاتکم تبلغنى حیثما کنتم بر من صلوات و سلام بفرستید؛ زیرا هر جا که باشید، صلواتتان به من مىرسد (ابى یعلى در مسندش و ضیاء از حسن بن على ج 2،)
39. زَینوا مجالسکم بالصلاه على، فان صلاتکم على نور لکم یوم القیامه مجالس خود را با صلوات بر من بیارایید؛ زیرا صلوات شما بر من، روز قیامت برایتان نورى خواهد بود (دیلمى در مسند الفردوس از عبدالله بن عمر روایت مىکند ج 2،)
40. الصلاه على نور على الصراط صلوات بر من نورى بر صراط [در روز رستاخیز] خواهد بود (دار قطنى از ابوهریره روایت مىکند. ج2،)
41. کل امرٍ ذى بالٍ لایبدأ فیه بحمدالله و الصلاه على، فهو اَقطع، ابتر، ممحوق مِن کل برکه هرکار مهمى که بدون سپاس و ستایش خدا و صلوات بر من آغاز شود، بریده، بىدنبال و بىبهره از هر برکتى خواهد بود (رهاوى از ابوهریره ج 2،)
42. ما مِن عبدٍ یصِلى على الا صلت علیه الملائکه مادام یصلى على هیچ بندهاى نیست که بر من صلوات مىفرستد، مگر اینکه تا وقتى که صلوات مىفرستد، فرشتگان هم بر او درود مىفرستند (احمدبن حنبل در مسند، ابن ماجه و ضیاء از عامربن ربیعه ج 2،)
43. من صلى على صلاه، کتب الله له قیراطاً و القیراط مثل احد هرکه بر من صلوات بفرستد، خداوند براى او قیراطى مىنویسد و قیراط همچون کوه احد است! (عبدالرزاق در جامع از على . ج2،)
44. من صلى على واحده صلىالله علیه عشر صلوات، و حَط عنه عشر خطیئات، و رَفعَ له عشر درجات هرکس بر من یک صلوات بفرستد، خداوند ده درود بر او مىفرستد و ده خطایش را پاک مىکند و ده درجه او را بالا مىبرد (احمدبن حنبل در مسند و بخارى در ادب و نسائى و حاکم در مستدرک از انس ج 2)
45. من صلى على حین یصبح عشراً و حین یمسى عشراً، ادرکته شفاعتى یومَ القیامه هرکه صبحگاه و شامگاه ده بار بر من صلوات بفرستد، روز رستاخیز شفاعتم را در مىیابد (طبرانى در المعجم الکبیر از ابودرداء ج2)
46. ارزش شناخت فاطمه امام صادق علیه السلام می فرمایند ..فمن عرف فاطمة حق معرفتها فقد ادرک لیلة القدر هر کس به شناخت حقیقی فاطمه س دست یابد، بی گمان شب قدر را درک کرده
47. اطاعت از فاطمه علیها السلام امام باقر علیه السلام می فرمایند .. و لقد کانت س مفروضة الطاعة علی جمیع من خلق الله من الجن و الانس و الطیر والوحش و الانبیاء و الملائکة ... اطاعت از فاطمه ع بر تمامی آفریدگان خدا از جن و آدمیان و پرندگان و وحوش و پیامبران و فرشتگان واجب است
48. آثار نام فاطمه علیها السلام امام کاظم علیه السلام لایدخل الفقر بیتا فیه اسم محمد او احمد او علی او الحسن او الحسین او جعفر او طالب او عبدالله او فاطمة من النساء در خانه ای که نام محمد یا احمد یا علی یا حسن یا حسین یا جعفر یا طالب یا عبدالله و یا از میان زنان، فاطمه باشد، فقر [و تنگدستی] وارد نمی شود
49. احترام به نام فاطمه علیها السلام امام صادق علیه السلام به شخصی که نام دخترش را فاطمه گذاشته بود، فرمود اذا سمیتها فاطمة فلا تسبها و لاتلعنها ولاتضربها حالا که نام او را فاطمه گذاشته ای، پس دشنامش مده، نفرینش مکن و کتکش مزن
50. الگوی نمونه امام زمان ارواحنا فداه در یکی از نامه هایشان می فرمایند و فی ابنة رسول اسوة حسنة در دختر پیامبر خدا ص برای من الگوی نیکویی است
51. یاور خوب پیامبر اکرم از حضرت امیرالمؤمنین، درباره حضرت فاطمه زهرا پرسیدند. حضرت پاسخ دادند نعم العون علی طاعة الله [فاطمه] خوب یاوری در راه اطاعت و بندگی خداست
52. اختر تابناک امام صادق علیه السلام: ...فاطمة کوکب دری بین نساء اهل الدنیا فاطمه س اختری تابناک در میان زنان دنیاست
53. سرور زنان امام صادق علیه السلام... فاطمة سیدة نساء العالمین من الاولین وا لاخرین فاطمه س سرور زنان جهانیان از اولین تا آخرین است .
54. درود بر فاطمه امام رضا علیه السلام اول من جعل له النعش فاطمة ابنة رسول الله، صلوات الله علیها و علی ابیها و بعلها و بنیها نخستین کسی که پس از مرگش برای او تابوت ساخته شد، فاطمه دختر رسول خدا بود; درود و صلوات خدا بر او و پدر و شوهر و فرزندانش باد
55. نماز مخصوص فاطمه امام صادق علیه السلام من صلی اربع رکعات فقرا فی کل رکعة بخمسین مرة «قل هو الله احد» کانت صلوة فاطمة هر کس چهار رکعت نماز بخواند [هر دو رکعت به یک سلام] و در هر رکعت [پس از سوره حمد] پنجاه مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخواند، این نماز، نماز فاطمه است
56. فاطمه قلب محمد حضرت امیرالمؤمنین :.. ان الحسن و الحسین سبطا هذه الامة و هما من محمد کمکان العینین من الراس و اما انا فکمکان الید من البدن و اما فاطمة فکمکان القلب من الجسد حسن و حسین علیهما السلام دو سبط این امت هستند، و آن دو برای محمد همانند دو چشم برای سرند، و من [برای محمد همانند دست برای بدن هستم، و فاطمه [برای محمد] همانند قلب برای بدن است
57. افتخار علی علیه السلام به فاطمه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام: ... انا زوج البتول سیدة نساء العالمین من همسر بتول هستم; همان کسی که سرور زنان جهانیان است
58. زیارت شهیدان امام صادق علیه السلام ان فاطمة کانت تاتی قبور الشهداء فی کل غداة سبت فاطمه در هر بامداد شنبه به مزار شهیدان می رفت .
59. علی شایسته ترین انسان برای فاطمه امام صادق علیه السلام.. لولا ان امیرالمؤمنین ع تزوجها لما کان لها کفو الی یوم القیامة علی وجه الارض آدم فمن دونه براستی اگر امیرالمؤمنین فاطمه را به ازدواج خود در نیاورده بود، تا روز قیامت بر روی زمین از آدم تا پس از آدم برای فاطمه س همتایی نبود
60. انجام کارهای سخت خانه علی درباره فاطمه زهرا انها استقت بالقربة حتی اثرفی صدرها و طحنت بالرحی حتی مجلت یدها و کسحت البیت حتی اغبرت ثیابها و اوقدت النار تحت القدر حتی دکنت ثیابها فاصابها من ذلک ضرر شدید او آنقدر با مشک، آب کشید که اثر آن در سینه اش آشکار شد و چندان با دست خود آسیاب کرد که دستهایش پینه زد و آن قدر خانه را جاروب کرد که لباسهایش خاک آلود گردید و چندان آتش در زیر دیگ روشن کرد که لباسهایش سیاه و دود آلود شد.
61. فاطمه مطیع دائم علی حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فوالله ... لا اغضبتنی و لاعصت لی امرا و لقد کنت انظر الیها فتنکشف عنی الهموم و الاحزان سوگند به خدا که فاطمه ع هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی ننمود . و من هرگاه به فاطمه ع نگاه می کردم، غم و اندوه از من زدوده می شد
62. فاطمه شهیده است امام کاظم علیه السلام ان فاطمة صدیقة شهیدة فاطمه بانوی بسیار راست گویی است که او را به شهادت رسانده اند
63. فاطمه و خردسالان امام صادق علیه السلام ان اطفال شیعتنا من المؤمنین تربیهم فاطمة بی شک فاطمه خردسالان شیعه ما را (در عالم برزخ) پرورش می دهد
64. ارزش شناخت فاطمه امام صادق علیه السلام می فرمایند: ..فمن عرف فاطمة حق معرفتها فقد ادرک لیلة القدر هر کس به شناخت حقیقی فاطمه س دست یابد، بی گمان شب قدر را درک کرده
65. آثار محبت به فاطمه علیها السلام پیامبر اکرم می فرمایند: من احب فاطمة ابنتی فهو فی الجنة معی ومن ابغضها فهو فی النار هر کس فاطمه علیها السلام دخترم را دوست بدارد، در بهشت با من است، و هر کس با او دشمنی ورزد، در آتش [دوزخ] است
66. اطاعت از فاطمه علیها السلام امام باقر علیه السلام می فرمایند: .. و لقد کانت س مفروضة الطاعة علی جمیع من خلق الله من الجن و الانس و الطیر والوحش و الانبیاء و الملائکة ... اطاعت از فاطمه بر تمامی آفریدگان خدا از جن و آدمیان و پرندگان و وحوش و پیامبران و فرشتگان واجب است
67. دستورهای فاطمه علیها السلام پیامبر اکرم یا علی انفذ لما امرتک به فاطمة فقد امرتها باشیاء امر بها جبرئیل ای علی! آنچه را فاطمه بدان امر می کند، انجام ده; زیرا من چیزهایی را به او امر کرده ام که جبرئیل ع به آنها امر کرده است
68. خلقت فاطمه علیها السلام پیامبر اکرم ان فاطمة خلقت حوریة فی صورة انسیة ... بی شک فاطمه س حوریه ای است که به صورت انسان آفریده شده است .
69. چرا نام فاطمه علیها السلام پیامبر اکرم انی سمیت ابنتی فاطمة لان الله عزوجل فطمها و فطم من احبها من النار; من نام دخترم را فاطمه گذاشتم; زیرا خدای عزوجل فاطمه و هر کس که او را دوست دارد، از آتش دوزخ دور نگه داشته است .
70. آثار نام فاطمه علیها السلام امام کاظم علیه السلام لایدخل الفقر بیتا فیه اسم محمد او احمد او علی او الحسن او الحسین او جعفر او طالب او عبدالله او فاطمة من النساء در خانه ای که نام محمد یا احمد یا علی یا حسن یا حسین یا جعفر یا طالب یا عبدالله و یا از میان زنان، فاطمه باشد، فقر [و تنگدستی] وارد نمی شود .
71. احترام به نام فاطمه علیها السلام امام صادق علیه السلام به شخصی که نام دخترش را فاطمه گذاشته بود، فرمود اذا سمیتها فاطمة فلا تسبها و لاتلعنها ولاتضربها حالا که نام او را فاطمه گذاشته ای، پس دشنامش مده، نفرینش مکن و کتکش مزن
72. الگوی نمونه امام زمان ارواحنا فداه در یکی از نامه هایشان می فرمایند: و فی ابنة رسول لی اسوة حسنة در دختر پیامبر خدا برای من الگوی نیکویی است .
73. اختر تابناک امام صادق علیه السلام فاطمة کوکب دری بین نساء اهل الدنیا فاطمه س اختری تابناک در میان زنان دنیاست
74. سرور زنان امام صادق علیه السلام فاطمة سیدة نساء العالمین من الاولین والاخرین فاطمه س سرور زنان جهانیان از اولین تا آخرین است .
75. تسبیحات حضرت زهرا امام باقر علیه السلام ما عبد الله بشی ء من التحمید افضل من تسبیح فاطمة س خداوند در حمد و ستایش به چیزی برتر از تسبیح فاطمه س عبادت نشده است
76. درود بر فاطمه امام رضا علیه السلام اول من جعل له النعش فاطمة ابنة رسول الله، صلوات الله علیها و علی ابیها و بعلها و بنیها; نخستین کسی که پس از مرگش برای او تابوت ساخته شد، فاطمه ع دختر رسول خدا ص بود; درود و صلوات خدا بر او و پدر و شوهر و فرزندانش باد
77. نماز مخصوص فاطمه امام صادق علیه السلام من صلی اربع رکعات فقرا فی کل رکعة بخمسین مرة «قل هو الله احد» کانت صلوة فاطمة س ... هر کس چهار رکعت نماز بخواند [هر دو رکعت به یک سلام] و در هر رکعت [پس از سوره حمد] پنجاه مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخواند، این نماز، نماز فاطمه است
78. فاطمه قلب محمد حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام ان الحسن والحسین سبطا هذه الامة وهما من محمد کمکان العینین من الراس واما انا فکمکان الید من البدن واما فاطمة فکمکان القلب من الجسد ... حسن و حسین ع دو سبط این امت هستند، و آن دو برای محمد همانند دو چشم برای سرند، و من [برای محمد همانند دست برای بدن هستم، و فاطمه س [برای محمد ص] همانند قلب برای بدن است
79. افتخار علی علیه السلام به فاطمه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام انا زوج البتول سیدة نساء العالمین من همسر بتول هستم; همان کسی که سرور زنان جهانیان است
80. زیارت شهیدان امام صادق علیه السلام ان فاطمة کانت تاتی قبور الشهداء فی کل غداة سبت ... ; فاطمه در هر بامداد شنبه به مزار شهیدان می رفت .
81. علی شایسته ترین انسان برای فاطمه امام صادق علیه السلام لولا ان امیرالمؤمنین تزوجها لما کان لها کفو الی یوم القیامة علی وجه الارض آدم فمن دونه براستی اگر امیرالمؤمنین ع فاطمه را به ازدواج خود در نیاورده بود، تا روز قیامت بر روی زمین از آدم تا پس از آدم برای فاطمه همتایی نبود
82. انجام کارهای سخت خانه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام درباره حضرت فاطمه زهرا انها استقت بالقربة حتی اثرفی صدرها وطحنت بالرحی حتی مجلت یدها وکسحت البیت حتی اغبرت ثیابها واوقدت النار تحت القدر حتی دکنت ثیابها فاصابها من ذلک ضرر شدید
حضرت فاطمه زهرا آن قدر با مشک، آب کشید که اثر آن در سینه اش آشکار شد و چندان با دست خود آسیاب کرد که دستهایش پینه زد و آن قدر خانه را جاروب کرد که لباسهایش خاک آلود گردید و چندان آتش در زیر دیگ روشن کرد که لباسهایش سیاه و دود آلود شد و از این کارها رنج و سختی زیادی به او رسید
83. فاطمه مطیع دائم علی حضرت امیرالمؤمنین : فوالله ... لا اغضبتنی ولاعصت لی امرا ولقد کنت انظر الیها فتنکشف عنی الهموم والاحزان سوگند به خدا که فاطمه هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی ننمود . و من هرگاه به فاطمه ع نگاه می کردم، غم و اندوه از من زدوده می شد
84. فاطمه شهیده است امام کاظم علیه السلام ان فاطمة صدیقة شهیدة فاطمه س بانوی بسیار راست گویی است که او را به شهادت رسانده اند
85. فاطمه و خردسالان امام صادق علیه السلام ان اطفال شیعتنا من المؤمنین تربیهم فاطمة سلام الله علیها بی شک فاطمه خردسالان شیعه ما را (در عالم برزخ) پرورش می دهد
86. فاطمه زهره است پیامبر اکرم انا الشمس و علی القمر و فاطمة الزهرة و الفرقدان الحسن و الحسین من خورشیدم و علی ماه و فاطمه ، زهره (ناهید) است و حسن و حسین دو ستاره نور افشان فرقدان هستند
علی، فاطمهعلیهماسلام و صلوات در نگاه پیامبرصلی الله علیه و آله
1ـ صلوا على، صلى الله علیکم: بر من درود بفرستید تا خدا بر شما درود بفرستد (ابن عدى در کامل از ابن عمرو و ابن هریره ج2، ص 99)
2ـ صلوا على، فان صلاتکم على زکاه لکم: بر من درود بفرستید، زیرا صلوات شما بر من زکات شماست. (ابن ابى شیبه و ابن مردویه از ابو هریره ج 2، ص 99)
3ـ اذا جلستَ فى صلاتِکَ فلاتترکن الصلاه على، فانها زکاه الصلاه: چون در نماز [براى تشهد] نشستى، صلوات بر من را ترک مکن، زیرا آن زکات نماز است. (دارقطنى در سنن از بریده . ج1، ص87)
4ـ حیثما کنتم فصلوا على، فان صلاتکم تبلغنى: هر جا که هستید، بر من درود بفرستید، زیرا درود شما به من مىرسد. (طبرانى در معجمالکبیر ج1، ص582)
5ـ صلوا على و سلموا، فان صلاتکم تبلغنى حیثما کنتم: بر من صلوات و سلام بفرستید؛ زیرا هر جا که باشید، صلواتتان به من مىرسد. (ابى یعلى در مسندش و ضیاء از حسن بن على . ج 2، ص 97)
6ـ زَینوا مجالسکم بالصلاه على، فان صلاتکم على نور لکم یوم القیامه: مجالس خود را با صلوات بر من بیارایید؛ زیرا صلوات شما بر من، روز قیامت برایتان نورى خواهد بود. (دیلمى در مسند الفردوس از عبدالله بن عمر روایت مىکند. ج 2، ص 32)
7ـ الصلاه على نور على الصراط: صلوات بر من نورى بر صراط [در روز رستاخیز] خواهد بود. (دار قطنى از ابوهریره ج2، ص 121)
8ـ کل امرٍ ذى بالٍ لایبدأ فیه بحمدالله و الصلاه على، فهو اَقطع، ابتر، ممحوق مِن کل برکه: هرکار مهمى که بدون سپاس و ستایش خدا و صلوات بر من آغاز شود، بریده، بىدنبال و بىبهره از هر برکتى خواهد بود(رهاوى از ابوهریره ج 2، ص 277)
9ـ ما مِن عبدٍ یصِلى على الا صلت علیه الملائکه مادام یصلى على: هیچ بندهاى نیست که بر من صلوات مىفرستد، مگر اینکه تا وقتى که صلوات مىفرستد، فرشتگان هم بر او درود مىفرستند. (احمدبن حنبل در مسند، ابن ماجه و ضیاء از عامربن ربیعه روایت مىکنند. ج 2، ص 519)
10ـ من صلى على صلاه، کتب الله له قیراطاً و القیراط مثل احد: هرکه بر من صلوات بفرستد، خداوند براى او قیراطى مىنویسد و قیراط همچون کوه احد است! (عبدالرزاق در جامع از على . ج2، ص 618)
11ـ من صلى على واحده صلىالله علیه عشر صلوات، و حَط عنه عشر خطیئات، و رَفعَ له عشر درجات: هرکس بر من یک صلوات بفرستد، خداوند ده درود بر او مىفرستد و ده خطایش را پاک مىکند و ده درجه او را بالا مىبرد. (احمدبن حنبل در مسند و بخارى در ادب و نسائى و حاکم در مستدرک ج 2 ص 618)
12ـ من صلى على حین یصبح عشراً و حین یمسى عشراً، ادرکته شفاعتى یومَ القیامه: هرکه صبحگاه و شامگاه ده بار بر من صلوات بفرستد، روز رستاخیز شفاعتم را در مىیابد. (طبرانى در المعجم الکبیر ج2، ص 618)
چهار حکایت از زندگی حضرت فاطمهسلام الله علیها ، به چهار عرصه از مصادیق جهاد اقتصادی
1. در اسلام، نفقه زن (یعنی تأمین مسائل اقتصادی زن) برعهده شوهر اوست. بنابراین یکی از محلهای بروز جهاد اقتصادی حضرت، نحوه مطالبه وی از شوهر است که سعی میکند، با سخت گرفتن بر خود کوچکترین فشاری بر همسرش نیاید.
روزی به حضرت زهراسلام الله علیها گفت: آیا در خانه چیزی [برای خوردن] داریم؟ حضرت فرمود: قسم به خدایی که حق تو را عظیم داشت، سه روز است که چیزی نداریم تا برایت بیاورم. علی علیه السلام فرمود: پس چرا مرا خبر نکردی؟ فرمود: پیامبرصلی الله علیه و آله از اینکه از تو چیزی بخواهم مرا برحذر داشت و فرمود: از پسر عمویت چیزی نخواه مگر اینکه خودش برایت بیاورد.. (بحارالانوار ج43 ص31) .
2. یکی از مصادیق جهاد اقتصادی که کاملاً عمومیت دارد، برداشتن بار مشکلات اقتصادی از دوش ناتوانان جامعه است. حکایت سه روز، روزه گرفتن حضرت زهراسلام الله علیها و بقیه اهل خانه ایشان که در همان زمان یتیم و مسکین و اسیری به ایشان مراجعه کردند و هر سه شب، افطار خود را به آنها بخشیدند بدون اینکه چشمداشت هیچ گونه تشکر و پاداشی از آنها یا از جامعه داشته باشند و آیات سوره انسان در شان آنها نازل شد (انسان8-9) .
3. یکی دیگر از مصادیق جهاد اقتصادی در سیره حضرت زهراسلام الله علیها پشتوانه قرار دادن دارایی خود برای رفع مشکلات حکومت دینی است و این امری است که قبل از ایشان مادرش خدیجهسلام الله علیها انجام داده بود. حضرت زهراسلام الله علیها چنان برای رفع نیاز حکومت پیامبرصلی الله علیه و آله با تمام وجود آماده بود که در موارد متعددی که کسی برای مشکل اقتصادی خود به پیامبر، یعنی به حاکم جامعه دینی مراجعه میکرد و پیامبرصلی الله علیه و آله خود نمیتوانست مشکل او را حل کند، او را به حضرت زهراسلام الله علیها ارجاع میداد.
از باب نمونه، امام باقرعلیه السلام، نقل کردهاند که جابر گفت: روزی نماز عصر را همراه پیامبر خواندیم و هنوز متفرق نشده بودیم که پیرمردی از مهاجران که از شدت پیری و ضعف به زحمت راه میرفت به سمت ما آمد و پیامبر احوالش را جویا شد. او گفت ای پیامبر خدا گرسنهام، برهنهام، فقیرم.
حضرت فرمود من چیزی ندارم که به تو بدهم، اما این مقدار هست که بتوانم تو را به کسی که اهل خیر باشد، راهنمایی کنم. پس به خانه کسی برو که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول هم او را دوست دارند. کسی که خدا را بر خویش مقدم میدارد، به خانه فاطمه برو.
آن فرد با راهنمایی عمار به خانه حضرت زهرا میرود و عرض حال میکند و حضرت تنها گردنبند خود را که آن هم هدیه دختر عمویش (دختر حضرت حمزه) بوده به او می بخشد و... (بحارالانوار ج43 ص56-58) .
4. مصادیق جهاد اقتصادی حضرت زهراسلام الله علیها، تنها در سخت گرفتن بر خود و انفاق اموال خلاصه نمیشود، بلکه ایشان از داراییهای اقتصادی خود در مسیر مبارزات سیاسی نیز استفاده میکرد. نمونه بارز آن را پس از رحلت پیامبرصلی الله علیه و آله در جریان فدک میتوان مشاهده کرد.
پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله با توجه به روحیهای که از حضرت زهرا سراغ داشت، باغات فدک را که طبق (انفال1) به حضرت زهرا بخشیده بود و حضرت هم آن را صرفاً در راه رفع نیاز مستنمدان جامعه مصرف میکرد. که توسط خلفا به ناحق غصب شد.
حضرت در دو خطبه مفصل، فدک را بهانهای برای نقد مشروعیت حکومت خلیفه اول قرار داد و با این اقدام خود نشان داد که چگونه میتوان داراییهای اقتصادی خویش را در مسیر اصلاح سیاسی جامعه و روشنگری قرار داد.
به روایت جلالالدین سیوطى در الجامع الصغیر فى احادی البشیر النذیر یکى از کسانى که به مناسبتهاى مختلف به امیرمؤمنان على روى آورده و از یاد کرد شایسته آن حضرت غفلت نورزیده، ادیب، فقیه، محدث، حافظ، مورخ و مفسر بلند آوازه شافعى،
مرحوم جلال الدین عبدالرحمن بن کمال ابىبکر بن محمد سیوطى (911ـ 849) است که تألیفات فراوانى دارد
منابع: الاحتجاج، علامه طبرسى الامالى، شیخ مفید
بحارالانوار، علامه مجلسى الخصال، شیخ صدوق
دلائل الامامة، محمد بن جریر طبرى
الصراط المستقیم، علامه زینالدین على بن یونس الغدیر، علامه امینى
کفایةالاثر، ابوالقاسم على بن محمد بن على خزّاز قمى رازى
قرآن منظوم ( دکتر امید مجد )
گردآورنده و تدوین : محمود زارع پور
کتاب هایی که از مؤلّف به چاپ رسیده است :
1. آشنایی و شناخت قرآن
2. انس با قرآن، تدبر در قرآن، مهجوریت از قرآن
3و4 مثل ها، مثال ها و تمثیل، ضرب المثل های قرآن 5. سلام های قرآن
6 . اعجاز در قرآن : حشرات ، بدن انسان ، آسمان ها ، شگفتی ها و پیشگویی ها در قرآن
7. فلسفه سوگندها 8. انواع و اوصاف قلب در قرآن
9. اصول و فروع و آیات 10. اعتدال در قرآن
11. فلسفه قصه در قرآن 12. استدراج مهلت دادن
13. ابتهالات و ربّنا های قرآن 14. اسلام ایرانیان ، آیات قرآن
15. سبک زندگی مؤمنانه 16. اخلاق قرآنی (عباد الرحمن) 17. حجاب و عفاف
18. چهل حدیث از معصومین 19 آیاتِ سیاسی اجتماعی حقوقی اقتصادی قرآن
20. رهبری و ولایت پذیری 21.تولی و تبری و آیات
22. استکبار ستیزی و قرآن 23. رسانه ها و ماهواره ها، گوساله های زرین سامری
24. مناظرات در قرآن انسان، فرشته، ابلیس، دوزخیان 25.مرگ در دنیا، برزخ و قیامت
26. بهشت و جهنم ، بهشتیان و جهنمیان 27. بهار نماد رستاخیز، بهارطبیعت
28. خلافت قبیله ای، بنی امیه آل مروان و بنی عباس 29. فاطمه زهراء راز قبر مخفی
30. سکوت مولود کعبه، ثروت اندوزی خواص 31. غدیر در مسلخ کودتای سقیفه
32. امام حسن مجتبی معزّ المومنین، صلح حسنی 33.34.امام علی و امام حسین و آیات
35. امام حسین عاشورا پیامدهای نهضت 36. حضرت ابـوالفـضـل العباس
37. حضرت علی اکبر علیه السلام 38. امام سجاد علیه السلام
39. حضرت زینب سلام الله (پیام رسانان حماسه عاشورا)
40. امام باقر انقلاب فرهنگی 41. امام صادق جهش فرهنگی
42. امام کاظم (زین المجتهدین)
43. امام رضا مدیریت فرهنگی در مسیر خراسان ولایتعهدی ، سلسله الذهب ، آموزه های
44. امام جواد علیه السلام 45. امام هادی علیه السلام
46. امام عسکری (علیه السلام) 47. وجود منجی و ظهور امام زمان
48. آیا ظهور اتفاق افتاده، دجال زمانه
48. مجموعه اشعار آیت الله سید نورالدین طاهری ( استاد حقیر )
49. تفسیر و ترجمه به نظم جزء 30 قرآن
50.51. شرح آیات نماز زکوه انفاق – روزه و انواع
ادامه مطالب
حضرت فاطمه سلام الله علیها : فضایل مقامات القاب بعد ار ارتحال پیامبر 1 کتاب 29 :: تاریخی فرهنگی قرآنی ۲
http://m5736z.blog.ir/post/fateme1
خطبه حضرت فاطمه بعد از غصب فدک. فلسفه احکام . فلسفه سیاسی و اجتماعی http://m5736z.blog.ir/post/fatemeAhKaM
گریه ها و شکوه های فاطمه . حمله به خانه وحی . خطبه در عیادت زنان علل قبر مخفی https://m5736z.blog.ir/post/fateme2
شبهات وهابیون. اهل سنت و اسناد شهادت فاطمه. تسبیحات لیله القدر. زیارتنامه و میثاق نامه https://m5736z.blog.ir/post/fateme3
آموزه ها . سبک زندگی . احادیثی درباره حضرت فاطمه زهرا (س) https://m5736z.blog.ir/post/fatimaHaDiS
به نام خدا
مطالب جمع آوری شده در زمینه های مفاهیم قرآنی و تاریخی
از سال 1354 و بارگbاری آن در سال 1380 در سایت
تاریخی فرهنگی قرآنی
و از سال 1393 به تدریج بعضی از مقالات تبدیل به کتاب شده
و به حول قوه الهی در مهر سال 1399 به 40 جلد کتاب رسیده است.
نام : محمود زارع پور متولد تهران محله قلهک شمیران 1336
کارشناسی علوم قرآن و دینی ، دبیر و 25 سال مدیریت مدرسه
خیلی خیلی عالی بود وکامل
برای هر مطلبی باید پراکنده دنبال مطالب میگشتم ولی این مقاله بسیار جامع بود باذکر منابع
سپاسگزارم ار نگارنده اجرشون با حضرت زهرا ی اطهر سلام الله علیها