حضرت فاطمه زهراء و آیات و روایات. آموزه ها 4 کتاب 29

ادامه مطالب

m5736z.blog.ir/post/feteme1

m5736z.blog.ir/post/fateme2

m5736z.blog.ir/post/fateme3

m5736z.blog.ir/post/fateme4 

بسم الله الرحمن الرحیم

بخش 18 :           حضرت فاطمه سلام الله علیها و آیات و روایات

 بر اساس منابع تفسیری و حدیثی اهل سنت، تقریباً 135 آیه در 49 سوره به نوعی درباره حضرت فاطمهسلام الله علیها است. البته این تعداد غیر از آیاتی است که در منابع شیعه ذکر شده است. دو سوره، یعنی دهر و کوثر هم به طور کامل در شأن فاطمهسلام الله علیها نازل شده است. همه آیات و سوره های نازل شده در این باره در چهار دسته جای می گیرد:

1. اسباب نزول: یعنی آیاتی که حضرت فاطمهسلام الله علیها سبب نزول آن بوده است. 

2. شأن نزول: یعنی آیاتی که در شأن آن حضرت نازل شده است.           

3. جری و تطبیق: یعنی آیاتی که فاطمهسلام الله علیها به عنوان مصداقی از آن اراده شده.

4. بطن: یعنی آیاتی که حضرت فاطمهسلام الله علیها به عنوان باطن آن مورد نظر است.

سوره ها و آیاتی که حضرت فاطمه سلام الله علیها سبب نزول آنهاست از مجموع چهار آیه ای که در این باره در روایات اهل سنت آمده است، یعنی آیات تطهیر، اعطا، ایثار و تجاره، سوره دهر هم سبب نزولش فاطمهسلام الله علیها است،

۱. آیه تطهیر إِنَّمٰا یُرِیدُ اللّٰهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً

که از اهل بیت نبوت، اله                        بخواهد کند دور رجس و گناه

شما را ز هر عیب سازد برى                    کند پاک و تطهیر از هر بدى

بر اساس روایات بسیار از فریقین، که از صحابه و تابعین به حد تواتر رسیده است، آیه تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است. بررسی روایات فریقین نشان می دهد که فاطمهسلام الله علیها سبب نزول این آیه است. (احزاب33)

ابوسعید خدری از ام سلمه چنین روایت کرده است: آیه تطهیر در خانه من نازل شد. من بر در خانه نشسته بودم. گفتم: ای رسول خدا، من از اهلبیتعلیه السلام نیستم؟ فرمود: تو بر خیر و نیکی هستی ، تو از همسران پیامبر هستی. گفت: و در منزل، رسول خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام بودند.

سبب نزول عبدالله بن جعفر می گوید: رسول خدا به رحمت الهی که از آسمان می آمد نظر کرد و سپس دستور داد اهل بیت علیه السلام، یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام را جمع کردند. سپس کسای خویش را بر آنان افکند و دعا کرد و سپس آیه تطهیر نازل شد. حاکم نیشابوری سپس می گوید: هذا حدیث صحیح الاسناد؛ این حدیث صحیح السند است.

2. آیه مباهله فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مٰا جٰاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعٰالَوْا نَدْعُ أَبْنٰاءَنٰا وَ أَبْنٰاءَکُمْ وَ نِسٰاءَنٰا وَ نِسٰاءَکُمْ وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللّٰهِ عَلَى الْکٰاذِبِینَ

پس از این هرآن کس که ورزد جدال   61آل عمران   که در باب عیسى بود آن مقال

کنون چون به وحى یگانه خدا                             شدى آگه از حالش اى مصطفى

بگو پس بیایید تا این زمان                                   همه گرد آئیم در یک مکان

به همراه انفاس و اطفال و زن                              تباهل نماییم اى انجمن

نماییم نفرین بر یکدگر                                         به درگاه پروردگار بشر

که ناراست گو را به خشم خدا                             نماییم با این عمل مبتلا

گروهی از نصارای نجران نزد پیامبر گرامی آمدند و درباره عیسی گفت وگو درگرفت و قرار شد فردای آن روز مباهله صورت گیرد. به اتفاق همه اهل سنت، روز بعد پیامبر از بین همه امت به جای «انفسنا» علیعلیه السلام و به جای «نسائنا» حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها و به جای «ابنائنا» حسنین ع را برای مباهله و به عنوان گواه نبوت خویش بردند

مفسران، مقصود از «نسائنا» در آیه 61 آل عمران را که آیه مباهله است فاطمهسلام الله علیها دانسته اند که پیامبرصلی الله علیه و آله آن حضرت را برای مباهله با نصارای نجران با خود همراه برد. (مجمع البیان ج1 و2 روح المعانی ج3 جزء3)

 بنابر نظر مفسران و محدثان، آیه 24 ابراهیم و 19 رحمن و آیات 5 تا 22 انسان درباره اهل بیتعلیه السلام از جمله فاطمهسلام الله علیها نازل شده که بیانگر مقام و منزلت آن حضرت در پیشگاه خداست. در آیاتی 41 انفال و 26 اسراء و 38 روم حضرت فاطمه را صاحب حق در اموال مردم می شمارد و از این نظر می توان وی را همانند پیامبرصلی الله علیه و آله دانست که خداوند آن حضرت را اولی بر مردم در جان و مالشان دانسته است. همین حق فاطمه سلام الله علیها در اموال مردم موجب می شود تا رسول خداوندصلی الله علیه و آله از سوی خداوند مأمور شود تا فدک را به آن حضرتسلام الله علیها واگذار کند. (نورالثقلین، ج3، ص 154 و کافی، ج1، ص 543 و الدرالنثور، ج 5، ص 273)

3. آیه اعطا خداوند در قرآن مجید می فرماید وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضىٰ ضحی5     و پروردگارت به زودی عطایی می کند که راضی شوی. در روایات زیادی آمده است که خداوند به فاطمهسلام الله علیها این اختیار را داد که در فردای قیامت از گنهکاران امت پدرش شفاعت کند و این روایات از طریق فریقین نقل شده است. مفسران اهل سنت در ذیل این آیه روایاتی آورده اند. از جمله این که جابر بن عبدالله روایت کرده است که رسول خدا روزی فاطمهسلام الله علیها را در منزل مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضىٰنازل شد.

4. آیه ایثار وَ یُؤْثِرُونَ عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کٰانَ بِهِمْ خَصٰاصَةٌ حشر9 دیگران را بر خود مقدم می دارند، هر چند خود سخت به آن نیازمندند.

ولى باز هم خود از آن دل کنند                 مهاجر کسان را مقدم کنند

مردی خدمت پیامبر آمد و از گرسنگی خود شکایت کرد. وقتی پیامبر دید چیزی برای او در خانه همسرانش نیست، فرمود: کیست امشب او را میهمان کند؟ علی گفت: من ای رسول خدا! سپس به سوی فاطمه سلام الله علیها رفت و جریان را با او در میان گذاشت و فاطمه سلام الله علیها فرمود: چیزی جز خوراک بچه ها نزد ما نیست، ولی ما میهمان را بر خود مقدم می داریم. پس علی گفت: بچه ها را بخوابان و من چراغ را برای میهمان روشن می نمایم. پس چنین کرد و میهمان خوراک خورد . پس از آنکه از میهمان پذیرایی فرمودند، در بامداد، خداوند این آیه را درباره آنان نازل فرمود وی روایت دیگری را از ابن عباس می گفت: این آیه درباره علی، فاطمه سلام الله علیها، حسن و حسین علیهما السلام نازل شده.

5. آیه ذالقربی خداوند می فرماید: و آت ذالقربی حقه؛ حق خویشاوندان را بده. در این آیه، خداوند بر ادای حق خویشاوندی تأکید می کند و مراد از ذالقربی کسانی هستند که در آیه مودت بیان شد و مراد از آن اقربای رسول خداست. طبق روایات شیعه و سنی ، وقتی این آیه نازل شد، پیامبراکرم فاطمهسلام الله علیهما زهرا را فرا خواند و فدک را به او عطا فرمود. فدکی که طبق نقل شیعه و سنی از اموال مخصوص پیامبر بود و کسی از مسلمانان در آن سهمی نداشت. بسیاری از مفسران و دانشمندان اهل سنت روایاتی را از صحابه مانند ابن عباس و ابوسعید خدری با طرق متعدد در این باره نقل کرده اند.

  آیاتی که تأویل آن در شأن حضرت فاطمهسلام الله علیها است 

1. حضرت فاطمه راستگوترین فرد  یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّٰادِقِینَ توبه119

الا مؤمنان به پروردگار                             که دارید ایمان به روزِ شمار

بترسید از کردگار مهین                           بگردید با صادقان همنشین

ثعلبی از امام باقر روایتی آورده که درباره این آیه فرمود : ای مع آل محمد .

2. وسیله بین خدا و مردم   أُولٰئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِیلَةَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَ یَخٰافُونَ عَذٰابَهُ إِنَّ عَذٰابَ رَبِّکَ کٰانَ مَحْذُوراً (اسرا 57)

همه آن کسان را که کفار دون                   بخوانند یزدان عالم کنون

تقرب بجویند بر کردگار                           که خود نیز محتاج اویند زار

هرآن کس مقرب تر استى به رب               فزون تر خدا را نماید طلب

بود مطمئن تر به نعمات دوست                اُمیدش فزون تر بر الطاف اوست

همین گونه در خشم و قهر و عتاب           بود ترس او بیشتر از عذاب

از آن خشم باید بترسید زار                      که یزدان نماید به روزِ شمار

حسکانی از عکرمه روایت کرد: آنان پیامبر،علی،فاطمه، حسن و حسینعلیهم السلام هستند

سوره ها و آیاتی که حضرت فاطمه سلام الله علیها سبب نزول آنهاست از مجموع چهار آیه ای که در این باره در روایات اهل سنت آمده است، یعنی آیات تطهیر، اعطا، ایثار و تجاره، سوره دهر هم سبب نزولش فاطمهسلام الله علیها است،

۱. آیه تطهیر انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً؛ جز این نیست که خداوند می خواهد پلیدی را از شما اهلبیتعلیه السلام دور کند و شما را به راستی پاک سازد. بر اساس روایات بسیار از فریقین، که از صحابه و تابعین به حد تواتر رسیده است، آیه تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است. بررسی روایات فریقین نشان می دهد که فاطمهسلام الله علیها سبب نزول این آیه است. این آیه بر طهارت و عصمت اصحاب کساء دلالت تام دارد. ابوسعید خدری از ام سلمه چنین روایت کرده است: آیه تطهیر در خانه من نازل شد. من بر در خانه نشسته بودم. گفتم: ای رسول خدا، من از اهلبیتعلیه السلام نیستم؟ فرمود: تو بر خیر و نیکی هستی ، تو از همسران پیامبر هستی. گفت: و در منزل، رسول خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام بودند.

سبب نزول عبدالله بن جعفر می گوید: رسول خدا به رحمت الهی که از آسمان می آمد نظر کرد و سپس دستور داد اهل بیت علیه السلام، یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام را جمع کردند. سپس کسای خویش را بر آنان افکند و دعا کرد و سپس آیه تطهیر نازل شد. حاکم نیشابوری سپس می گوید: هذا حدیث صحیح الاسناد؛ این حدیث صحیح السند است.

2. آیه مباهله فمن حاجک فیه من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله علی الکاذبین؛ پس هرکس درباره عیسی، از آن پس که به آگاهی رسیده ای ، با تو مجادله کند، بگو: بیایید تا حاضر آوریم ما فرزندان خود را و شما نفسهای خود را، آن گاه مباهله کنیم و لعن خدا را بر دروغگویان بفرسیتم. مباهله، نفرین کردن یکدیگر در یک امر مذهبی است که با تضرع از خدا می خواهند تا دروغگو را رسوا سازد .

گروهی از نصارای نجران نزد پیامبر گرامی آمدند و درباره عیسی گفت وگو درگرفت و قرار شد فردای آن روز مباهله صورت گیرد. به اتفاق همه اهل سنت، روز بعد پیامبر از بین همه امت به جای «انفسنا» علیعلیه السلام و به جای «نسائنا» حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها و به جای «ابنائنا» حسنین ع را برای مباهله و به عنوان گواه نبوت خویش بردند

آن حضرت آن روز زنان متعدد داشت، ولی برای مباهله هیچ کدام را نبرد، بلکه به جای آنان فاطمهسلام الله علیها را برد و این عمل پیامبر گواه بزرگی بر صداقت و عصمت فاطمهسلام الله علیها است. مفسران، مقصود از «نسائنا» در آیه 61 آل عمران را که آیه مباهله است فاطمهسلام الله علیها دانسته اند که پیامبرصلی الله علیه و آله آن حضرت را برای مباهله با نصارای نجران با خود همراه برد. (مجمع البیان، ج 1 و 2 روح المعانی، ج 3، جزء 3)

 بنابر نظر مفسران و محدثان، آیه 24 ابراهیم و 19 الرحمن و آیات 5 تا 22 انسان درباره اهل بیتعلیه السلام از جمله فاطمهسلام الله علیها نازل شده است که بیانگر مقام و منزلت آن حضرتسلام الله علیها در پیشگاه خداوند است. خداوند در آیاتی از جمله 41 انفال و 26 اسراء و 38 روم حضرت فاطمه را صاحب حق در اموال مردم می شمارد و از این نظر می توان وی را همانند پیامبرصلی الله علیه و آله دانست که خداوند آن حضرت را اولی بر مردم در جان و مالشان دانسته است

همین حق فاطمه سلام الله علیها در اموال مردم موجب می شود تا رسول خداوندصلی الله علیه و آله از سوی خداوند مأمور شود تا فدک را به آن حضرتسلام الله علیها واگذار کند. (نورالثقلین، ج3، ص 154 و کافی، ج1، ص 543 و الدرالنثور، ج 5، ص 273)

3. آیه اعطا خداوند در قرآن مجید می فرماید و لسوف یعطیک ربک فترضی؛ و پروردگارت به زودی عطایی می کند که راضی شوی. در روایات زیادی آمده است که خداوند به فاطمهسلام الله علیها این اختیار را داد که در فردای قیامت از گنهکاران امت پدرش شفاعت کند و این روایات از طریق فریقین نقل شده است. مفسران اهل سنت در ذیل این آیه روایاتی آورده اند

از جمله این که جابر بن عبدالله روایت کرده است که رسول خدا روزی فاطمهسلام الله علیها را در منزل مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه و لسوف یعطیک ربک فترضی نازل شد.

4. آیه ایثار و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه؛ دیگران را بر خود مقدم می دارند، هر چند خود سخت به آن نیازمندند. مردی خدمت پیامبر آمد و از گرسنگی خود شکایت کرد. وقتی پیامبر دید چیزی برای او در خانه همسرانش نیست، فرمود: کیست امشب او را میهمان کند؟ علی گفت: من ای رسول خدا! سپس به سوی فاطمهسلام الله علیها رفت و جریان را با او در میان گذاشت و فاطمهسلام الله علیها فرمود: چیزی جز خوراک بچه ها نزد ما نیست، ولی ما میهمان را بر خود مقدم می داریم

پس علی گفت: بچه ها را بخوابان و من چراغ را برای میهمان روشن می نمایم. پس چنین کرد و میهمان خوراک خورد . پس از آنکه از میهمان پذیرایی فرمودند، در بامداد، خداوند این آیه را درباره آنان نازل فرمود: و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصة وی روایت دیگری را از ابن عباس نقل می کند که می گفت: این آیه درباره علی، فاطمهسلام الله علیها، حسن و حسینعلیهما السلام نازل شده.

5. آیه ذالقربی خداوند می فرماید: و آت ذالقربی حقه؛ حق خویشاوندان را بده.» در این آیه، خداوند بر ادای حق خویشاوندی تأکید می کند و مراد از ذالقربی کسانی هستند که در آیه مودت بیان شد و مراد از آن اقربای رسول خداست. طبق روایات شیعه و سنی ، وقتی این آیه نازل شد، پیامبراکرم فاطمهسلام الله علیهما زهرا را فرا خواند و فدک را به او عطا فرمود. خداوند در آیه به رسول خدا امر فرمود تا حق خویشاوند خود را بدهد و پیامبر هم طبق فرمان خداوند عزوجل به فاطمهسلام الله علیها فدک را داد؛ فدکی که طبق نقل شیعه و سنی از اموال مخصوص پیامبر بود و کسی از مسلمانان در آن سهمی نداشت. بسیاری از مفسران و دانشمندان اهل سنت روایاتی را از صحابه مانند ابن عباس و ابوسعید خدری با طرق متعدد در این باره نقل کرده اند.

نظری گذرا به فدک  بسیاری از مفسران اهل سنت در ذیل آیه ششم سوره حشر[153] درباره فدک بحث نموده اند. قرآن مجید «فیء» را حق ذی القربی می داند و می فرماید: ما أفاء الله علی رسوله من اهل القری فللّه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل؛ آنچه خدا از اموال اهل قری به رسول خود برگردانید، از آن خدا و رسول او و از آن خویشان رسول و یتیمان و مسکینان و درماندگان در راه است.

برخی از مفسران اهل سنت، نزول این آیه را در مکه می دانند و چون فتح خیبر و اعطای فدک در سال هفتم هجری و زمان هجرت پیامبر به مدینه رخ داد، در اعطای فدک به حضرت زهرا تشکیک کرده اند. اما کسانی چون آلوسی، سعید حوی، سید قطب، زمخشری و غیره این آیه را مدنی می دانند. در سوره های مدنی ، آیات مکی هم وجود دارد و این امر مورد پذیرش فریقین است. از روایات ابن عباس و ابو سعید خدری به دست می آید که فدک در دست فاطمهسلام الله علیها قرارگرفته بود . همین مطلب را امام علیعلیه السلام در نامه خود به عثمان به حنیف فرموده...بلی کانت فی ایدینا فدک من کل ما اظلته السماء...؛ آری از آنچه آسمان بر آن سایه افکنده، تنها فدک در دست ما بود... .

  آیاتی که تأویل آن در شأن حضرت فاطمهسلام الله علیها است این تأویل درباره بسیاری از آیات وارد شده است،

1. حضرت فاطمهسلام الله علیها راستگوترین فرد  یا ایها الذین آمنوا اتقوالله و کونوا مع الصادقین؛ ای اهل ایمان، از (مخالفت) خداوند بپرهیزید و با راستگویان باشید. ثعلبی از امام باقر روایتی آورده که درباره این آیه فرمود: ای مع آل محمد. ابن جوزی آورده که «با علی و اهل بیتش باشید

2. وسیله بین خدا و مردم   اولئک الذین یدعون یبتغون الی ربهم الوسیلة ایهم اقرب و یرجون رحمة و یخافون عذابه ان عذاب ربک کان محذوراً؛ (اسرا 57) آنها که خداوند را می خوانند، هر یک از آنها که قربشان به خداوند بیشتر است، خواهان وسیله نزدیک تو به خداوند می باشند و دائماً به رحمت خداوند امیدوار و از عذاب خداوند ترسان می باشند. هر آینه از عذاب پروردگارت باید فرار نمود و ترسان بود. حسکانی از عکرمه روایت کرد که گفت: آنان پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسینعلیهم السلام هستند

3. حضرت فاطمهسلام الله علیها رستگار و پیروز  انی جزیتهم الیوم بما صبروا انهم هم الفائزون؛ امروز من به آنان پاداش می دهم به واسطه آنچه بردباری نمودند. زیرا صبرکنندگان رستگاران اند. حسکانی از عبدالله بن مسعود روایت کرده: منظور، علی، فاطمه، حسن و حسینعلیهم السلام است که در دنیا بر طاعات و بر گرسنگی و تنگدستی بردبار بودند و به سبب آنچه بر ترک گناه و بر بلا در دنیا صبر نمودند، رستگاران اند و از حساب در نجات اند.

4. حضرت فاطمهسلام الله علیها چهره درخشان و خندان  وجوهٌ یومئذ مسفرة ضاحکة مستبشرة؛ چهره هایی در آن روز (رستاخیز) درخشان و خندان و شادمان مژده دهند. حسکانی از انس بن مالک آورده: از رسول الله درباره این آیه پرسیدم. فرمود: ای انس! آن، چهره های ما اولاد عبدالمطلب است؛ من، علی، حمزه، جعفر، حسن، حسین، و فاطمه.

5. حضرت فاطمهسلام الله علیها صراط مستقیم

1. اهدنا صراط المستقیم. ابن عباس می گوید: بگویید: ای جمعیت بندگان خدا! ما را راهنمایی فرما به دوستی پیغمبر و اهل بیتش . ابوهریره نیز در تفسیر این آیه گفته است: صراط محمد و آله؛

2. صراط الذین انعمت علیهم  ابوالعالیه گفته: هم آل رسول الله با مراد از آن، آل پیامبر خداست. آیات 135 طه، 74 مؤمنون، 37،43،58،143 و 256 بقره، 103 آل عمران، 7 بینه، 38 و 39 مدثر، 33 انفال، 24 و 25 ابراهیم، 69 عنکبوت، 100 شعراء، 54 نساء و 36 نور نیز از همین قبیل اند. آیاتی نیز وجود دارند که بر اساس روایات اهل سنت، حضرت فاطمهسلام الله علیها از کسانی است که مراد آن آیات و بطنی از بطون آنهاست. آیات 19 ـ 22 رحمن، 35 نور و 11 بلد از آن جمله اند.

1- برهان و استدلال، مقدم بر مقابله و مباهله دین ما دین استدلال است. جاءَهُمْ بِالْبَیِّنات‏ (صف6) بینة و بینات در قرآن آمده است. بینة یعنی چیزی که قصه را روشن کند. دیگر جای شکی برای کسی باقی نگذارد. و لذا مصداق بینة معجزه است. دین ما دینی است که با بیان و معجزه و برهان و استدلال ... دین ما با برهان و استدلال با مردم صحبت می‌کند. اگر طرف جنگجو بود، در مقابل جنگ مقابله به مثل می‌کند. و این مقابله به مثل هم کار خود خداست

الف- فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُم‏ (بقره/152) شما یاد من باشید، من هم(خدا) یاد شما هستم.

ب- وَ أَوْفُوا بِعَهْدی شما به عهد من وفا کنید، من هم أُوفِ بِعَهْدِکُم‏ (بقره/40) به عهد شما وفا می‌کنم.

ج- إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ خدا را یاری کنید یَنْصُرْکُمْ (محمد/7) خدا هم شما را یاری می‌کند.

د- زاغُوا ‏اگر منحرف شوید خدا هم شما را منحرف می‌کند. أَزاغَ اللَّه (صف/5) یعنی مقابله به مثل! اگر خواستند بجنگند، ما هم می‌جنگیم. منتها پیغمبر به مسیحی‌ها گفت: معجزه را که شما قبول نکردید، بیایید نفرین(مباهله) کنیم. مسلمان‌ها یک نفرین می‌کنند به جان مسیحی‌ها، مسیحی‌ها هم یک نفرین می‌کنند به جان مسلمان‌ها، هر نفرینی عملی شد، معلوم می‌شود آن نفرین کننده حق است که نفرینش گیرا شده است. اسمش هم مباهله است.

2- ماجرای مباهله پیامبر با مسیحیان آیه‌ی مباهله در سوره‌ی آل‌عمران است. آیه 61! آیه این است حالا این آیه‌ای که مربوط به حضرت زهرا است، تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکم  بچه‌هایمان را می‌آوریم، بچه‌هایتان را بیاورید. وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُم‏ زن‌هایمان را می‌آوریم و زن‌هایتان را بیاورید. وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُم‏ جانمان را می‌آوریم ... شیعه و سنی گفته‌اند که مراد از بچه‌ها حسن و حسین بوده‌اند. مراد از زن فاطمه بود. و اینکه جانمان را می‌‌آوریم، علی‌ بن ابیطالب بود..

3- انتصاب امام از سوی خداوند  اگر امام را باید خدا تعیین کند، هم اولین امام را باید خدا تعیین کند، هم آخرین امام را! إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً (بقره/124) أَنفُسَنَا جان من است.

4- انفاق حضرت زهراسلام الله علیها، سبب نزول آیاتی از قرآن جای دیگری که حضرت زهرا هست، وَ یُطْعِمُونَ الطَّعام (انسان/8) ‏سوره‌ی انسان، سوره‌ی دهر! . ماجرا این است که امام حسن و امام حسین کوچک بودند و مریض شدند، پیغمبر و جمعیتی به عیادت رفتند، پیشنهاد کردند که یا علی نذر کن اگر بچه‌ها خوب شدند، روزه بگیر. اینها هم نذر کردند و بچه ها هم خوب شدند و سه روز روزه گرفتند و هر سه شب رفتند که غذا بخورند، یک شب مسکین و یتیم و اسیر، یا سه شب و یا یک شب سه گروه آمدند و اینها مرتب غذایشان را دادند و با آب افطار کردند. آیه‌ی یُطْعِمُونَ الطَّعام آمد.

5- محبت اهل بیت، مزد رسالت پیامبر شوری 23 قرآن می‌فرماید که به مردم بگو که من هیچ مزدی از شما نمی‌خواهم، مگر ... من از شما سؤال نمی‌کنم. قُلْ لا أَسْئَلُکُم‏ عَلَیْهِ أَجْراً  من اجر و مزدی از شما در مقابل نبوتم از شما نمی‌خواهم

إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى‏ مگر مودت قربی! یک جای دیگر می‌فرماید که: به مردم بگو مزدی از شما نمی‌خواهم، إِلاَّ مَنْ شاء هر که بخواهد أَنْ یَتَّخِذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبیلاً (فرقان/57) هر دو إِلاَّ دارد. یک جا قرآن می‌گوید من مزد نمی‌خواهم، مگر اینکه راه خدا را بروید. من 23 سال برای شما پیغمبر بودم، همه‌ی زجرها را کشیدم، الان هم که می‌روم مزدی نمی خواهم، فقط راه خدا را بروید.

6- راه اهل بیت، به دور از افراط و تفریط راه اهل بیت راه اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ (فاتحه/6) قرآن می‌فرماید: قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی‏ (بقره/256) یعنی راه رشد شفاف است، راه گمراهی هم شفاف است.  فقط راه خدا راه اهل بیت است. چرا ما دستمان را در دست قوانین بین الملل می‌گذاریم که هر روز یک چیزی می‌گویند؟ دست بشر باید در دست ولی‌ خدا باشد.

در دست معصوم باشد. اگر هم دسترسی به معصوم نیست، مرجع بی هوا و هوس، مرجع عادل، عادل بی‌هوا و هوس. وگرنه دست بشر را اگر در دست هر کس بگذاریم، ظلم به بشر است. ... آخر بعضی‌ها می‌گویند ما اهل بیت را دوست داریم. اما دینمان را از فلانی می‌گیریم. می‌گوییم راه خدا نیست. اتَّخَذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبیلاً (مزمل/19) راه خدا فقط راه اهل بیت است. و محور اهل بیت فاطمه است. مریم مادر یک عیسی بود. فاطمه مادر یازده عیسی است. تنها زن معصوم فاطمه بود. روایت داریم، : ما حجت خدا بر مردم هستیم. بعد فرمودند: فاطمه حجت خداست بر ما

7. آیه مودت قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی وَ مَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ؛ طبق روایات صحیح و متعدد فریقین، خداوند محبت امیرالمؤمنین علی، حضرت فاطمه، امام حسن و امام حسینعلیهم السلام را بر امت واجب نموده و آن را پاداش رسالت خویش قرار داده است و این چیزی است که از طرف خداوند به پیامبرش امر شده است، نه اینکه پیامبر آن را از خدا خواسته باشد. باید مودت اهل بیتعلیهم السلام هم وزن رسالت پیامبر باشد و گرنه چیز کم ارزش و سبکی نمی تواند اجر رسالت باشد.

این سوره (شوری) مکی است، مگر چهار آیه آن که در مدینه نازل شده است. نخستین آیه از این آیات چهارگانه نیز، آیه قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ .... است. ابن عباس از صحابه و قتاده از تابعین قائل به این قول بودند. زمخشری(م 528 ق) در ذیل آیه مودت می گوید: این آیه نازل شد و پیامبر فرمود: من مات علی حب آل محمد مات شهید، الا و من مات علی حب آل محمد مات مغفوراً له، الا و من مات علی حب آل محمد مات تائباً...؛ هر کس با محبت آل محمد بمیرد شهید از دنیا رفته. آگاه باشید و بخشوده و با توبه از دنیا رفته است... روایاتی از بزرگان دین، همچون امام حسن مجتبی علیه السلام، مفسر قرآن ابن عباس و سدی نقل شده که مراد از «کسب حسنه» مودت آل محمد است و خداوند به خاطر همین دوستی اهل بیتعلیه السلام غفور للذنوب است و گناهان آنان را می بخشد و شکور للحسنات  است و تشکر هم می کند.

آموزه های تربیتی و اخلاقی حضرت فاطمه سلام الله علیها

آموزه اول) حجاب کامل آن حضرت مقنعه سر کرد و علاوه بر آن، چادر سرتا سری پوشید. به اندازه‌ای که روی پاهای ایشان هم چادر بود. در میان زنها راه می‌رفت که چشم نامحرم به ایشان نیفتد. آمد داخل مسجد و به مجرد ورود ایشان به مسجد، بین قسمت زنانه و مردانه مسجد پرده کشیدند و خطبه‌ای ایراد کردند که این خطبه یکی از افتخارات ما شیعیان است. در حالی که در مقابل نامحرم کوبندگی و قاطعیت دارد، به مسلمانان می‌فهماند که اختلاط بین زن و مرد ممنوع است.                        ..
آموزه دوم) اوصاف شیعه  مردی از همسرش خواست نزد فاطمه سلام الله علیها برود و از قول او بپرسد که آیا من از شیعیان شما هستم؟ او به حضور حضرت آمد و سؤال شوهرش را رساند. فرمود: به شوهرت بگو: اگر آنچه را به شما امر می کنیم انجام دهی و آنچه را که از آن نهی می کنیم، انجام ندهی از شیعیان ما هستی وگرنه از شیعیان ما نیستی. وی نزد شوهرش آمد و سخن فاطمه سلام الله علیها را به او رساند. او از این پاسخ ناراحت شد با آه و ناله گفت: وای برمن، کیست که به گناه آلوده نباشد

همسرش وقتی او را چنین آشفته دید به حضور حضرت زهرا سلام الله علیها برگشت و داستان را به عرض رساند،

فرمود به شوهرت بگو: چنین نیست که تو تصور می کنی. شیعیان ما از افراد نیک اهل بهشت هستند، ولی اگر گناه کار باشند، براثر گرفتاریها و صدماتی که در صحرای محشر، در روز قیامت، یا در طبقه اعلای دوزخ می بینند، گناهانشان ریخته می شود و سپس ما آنها را نجات می دهیم و به بهشت می بریم.

آموزه سوم) از خود گذشتگی و ایثار عرب تازه مسلمانی در مسجد مدینه از مردم کمک خواست پیامبرصلی الله علیه و آله به اصحاب خود نگریست سلمان فارسی برخاست تا نیاز آن بیچاره را برطرف سازد. هرجا رفت با دست خالی برگشت. با ناامیدی به طرف مسجد می آمد که چشمش به منزل حضرت فاطمهسلام الله علیها افتاد، با خود گفت: فاطمه سلام الله علیها سرچشمه نیکوکاری است. درب خانه را کوبید و داستان عرب مستمند را شرح داد. حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود: ای سلمان، سوگند به خداوندی که حضرت محمد را به پیامبری برگزید، سه روز است که غذا نخورده ایم.

اما من، نیکی و نیکوکاری را درخانه مرا کوبیده است، رد نمی کنم آن گاه پیراهن خود را به سلمان داد تا در مغازه شمعون یهودی گرو گذاشته، مقداری خرما و جو قرض بگیرد. سلمان فارسی می گوید: پس از دریافت جو و خرما به طرف منزل فاطمه سلام الله علیها آمدم و گفتم: دختر رسول خدا مقداری از این غذاها را برای فرزندان گرسنه ات بردار. حضرت پاسخ فرمود: ای سلمان، این کار را فقط برای خدای بزرگ انجام دادیم و هرگز از آن چیزی برنمی داریم.                                .
آموزه چهارم) کیفیت رابطه با مردم و خانواده معیار و میزان سنجش ارزشمندی انسان از دیدگاه فاطمه سلام الله علیها روابط شایسته با مردم و خانواده است. حضرت دراین باره می فرمایند: بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم خو و مهربان تر است و ارزشمندترین مردان شما آن کسانی اند که با همسران خود مهربان و بخشنده هستند.
آموزه پنجم) نگرانی از حجاب حتی پس از مرگ اسماء بنت عمیس: روزهای آخر زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها با او بودم. روزی مرا به یاد کیفیت حمل جنازه توسط مردم انداخت و ابراز نگرانی کرد که چرا جنازه زن را روی تخته ای می گذارند و حجم بدن را برای ببیندگان نمایش می دهد. مرا روی تابوت آنچنانی نگذار و بدن مرا بپوشان که خدا تو را از آتش جهنم باز دارد. اسماء می گوید: وقتی نگرانی حضرت زهرا سلام الله علیها را دیدم که به امام علی علیه السلام فرمود: وصیت می کنم به شما ای پسر عمو، که برای من تابوتی درست کنید، همان گونه که ملائکه شکل آن را به من نشان دادند. خدمت آن حضرت توضیح دادم: در سرزمین حبشه تابوتی می سازند که بدن میت را می پوشاند، سپس به وسیله چوب های تر و شاخه های نازک درخت، شکل و قیافه آن را ترسیم کردم. فاطمه سلام الله علیها خوشحال شد و فرمود: برای من تابوتی مثل آن درست کن و مرا با آن بپوشان، خدا تو را از آتش دوزخ حفظ نماید

آموزه ششم رعایت محرم و نامحرم رسول خداصلی الله علیه و آله درب خانه فاطمهسلام الله علیها را کوبید و فرمود: سلام بر شما، آیا وارد خانه شوم؟ پاسخ شنید، سلام بر تو ای فرستاده خدا، داخل شوید. آیا داخل شوم با کسی که همراه من است؟ فاطمهسلام الله علیها: ای رسول خدا، اگر نامحرمی با شماست وارد نشوید که چادر بر سر ندارم. کمی بعد، چادر به سر گذاشت و فرمود: داخل شوید.                              .
آموزه هفتم) حالات معنوی فاطمه سلام الله علیها در شب ازدواج شب ازدواج و آغاز لحظه های شروع یک زندگی نوین برای هر زن و مردی شیرین و خاطره انگیز است. بسیاری این لحظه های شیرین را به انواع گناه می آلایند و فکر می کنند این کارها مجاز است. امام علیعلیه السلام شب عروسی، فاطمه زهراسلام الله علیها را نگران و گریان دید، پرسید: چرا ناراحتی؟

حضرت زهراسلام الله علیها پاسخ داد: پیرامون حال و رفتار خویش فکر کردم. به یاد پایان عمر و قبر خود افتادم که امروز از خانه پدر به خانه شما منتقل شدم و روزی دیگر از اینجا به طرف قبر و قیامت خواهم رفت. پس تو را به خدا سوگند می دهم که بیا: تا به نماز بایستیم و با هم در این شب خدا را عبادت کنیم.                           .
آموزه هشتم) علاقه مندی های فاطمه سلام الله علیها حضرت فاطمهسلام الله علیها در رهنمود ارزشمندی فرمود: از دنیای شما سه چیز محبوب من است. تلاوت قرآن، نگاه به چهره رسول خداصلی الله علیه و آله، انفاق در راه خدا. همچنین نسبت به تلاوت برخی از سوره های قرآن سفارش می فرمود: کسانی که سوره های حدید، واقعه، الرحمن، را تلاوت کنند، در آسمان ها و زمین، اهل بهشت خوانده می شوند.فاطمهسلام الله علیها به امام علیعلیه السلام سفارش کرد که: وقتی من وفات کردم، تو غسل و کفن، دفن کن. آن گاه بالای سرم روبرو من بنشین و زیاد قرآن بخوان و دعا کن. زیرا در چنین لحظه هایی، میت به انس گرفتن با زندگانی محتاج است. من تو را به خدا می سپارم و درباره فرزندانم سفارش به نیکوکاری دارم (فرهنگ سخنان فاطمه)

ادامه مطالب

m5736z.blog.ir/post/feteme1

m5736z.blog.ir/post/fateme2

m5736z.blog.ir/post/fateme3

m5736z.blog.ir/post/fateme4 

 

 

به نام خدا
مطالب جمع آوری شده در زمینه های مفاهیم قرآنی و تاریخی

از سال 1354   و    بارگbاری آن  در سال  1380 در   سایت

تاریخی فرهنگی قرآنی

و از سال 1393 به تدریج بعضی از مقالات تبدیل به کتاب شده

 و  به حول قوه الهی در  مهر سال 1399 به 40 جلد کتاب رسیده است.

نام  : محمود زارع پور متولد تهران محله قلهک شمیران 1336

کارشناسی علوم قرآن و دینی ، دبیر    و 25 سال   مدیریت    مدرسه