حضرت معصومه سلام الله علیها :: تاریخی فرهنگی قرآنی ۲

حضرت معصومه سلام الله علیها

حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها

سال 173 قمری در منزل موسی بن جعفر علیه السلام ، دختری پای به عرصه گیتی نهاد که بعد ها زینب گونه (س) پیام مظلومیت و غربت برادر را به مسلمانان رساند، همو که با نام کریمه اهل بیت، حضرت معصومه علیها السلام برای مان آشناست نام شریف آن بزرگوار فاطمه و مشهورترین لقب آن حضرت، معصومه است. مادر مکرمه اش حضرت نجمه خاتون است

ولادت در مدینه منوره و در همان سنین کودکى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت امام رضا ع قرار گرفت. در سال ٢٠٠ در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضا ع تنها به مرو انجام شد راهى خراسان شدند.

یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد

این جا بود که آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب سلام الله علیها پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى رساندند و مخالفت خود و اهل بیت علیهم السلام را با حکومت حیله گر بنى عباس اظهار مى کرد

حضرت معصومه(ع) و دفاع از ولایت

در عصر استبداد و خودکامگی هارون، فعالیت فرهنگی امام رضا(ع)آغاز می شود هارون در این مدت متعرض امام نمی شد، چون از عواقب قتل امام کاظم(ع)بیمناک بود و سعی می کرد خود را از این جنایت تبرئه سازد

امین در دوران حکومت خود(198- 193 ه. ق) گرفتار اختلافات داخلی گردید و فرصتی برای آزار امام رضا(ع) نیافت از این رو، فرصت خوبی برای فعالیت های فرهنگی امام رضا(ع) ایجاد شد

امام رضا(ع) در اماکن گوناگون، برای گروه های بسیار بزرگ مردم سخنرانی می کرد. آن حضرت درباره امامت و رهبری خود با مردم گفتگو می نمود. و نیز با دانشمندان غیر مسلمان مناظره می کرد

در زمان خلافت هارون و مأمون، ترجمه آثار علمی بیگانگان به اوج خود رسید؛ زیرا مأمون می خواست دکانی در برابر مکتب علمی اهل بیت(ع) که در میدان علم و دانش در اوج شهرت بودند- باز کند و بدین وسیله، مشتریان آن مکتب را کم کند و از فروغ آن بکاهد. چیزی نگذشت که مسلمانان با فرهنگ های بیگانه، به ویژه فرهنگ و فلسفه یونانی آشنا شدند.
امام رضا(ع) در شرایط اختلاف امین و مامون، انقلاب فکری عمیقی ایجاد کرد و جامعه را از سقوط در گرداب خطرناک انحراف و التقاط رهایی بخشید همچنین پرده از روی احادیث جعلی- که به منظور لکه دار نمودن شخصیت ائمه(ع) در جامعه رواج یافته بود برداشت و فضایل و مناقب اهل بیت(ع) را آشکار کرد

حضرت معصومه(س) نیز امام رضا(ع) را همراهی می نمود و با برقراری جلسات علمی که سلسله سند و محتوای احادیث آن حضرت گویای چنین مجالسی است، از حریم امامت و ولایت دفاع می کرد

در سال 199 ه. ق. سپاه جلودی برای دستگیری امام کاظم(ع) ، عازم مدینه شد. جلودی دستور داشت محمد را به قتل برساند. و خانه های آل ابوطالب را در مدینه غارت کند. سپاه او، به در خانه امام کاظم(ع) رسید

حضرت رضا(ع) جمیع زنان را در یک اتاق جمع کرد [حضرت فاطمه معصومه(س) نیز یکی از آنان بود] و جلوی در خانه ایستاد. جلودی گفت: من ناچارم داخل این خانه شده و لباس های زنان را بگیرم. امام رضا(ع) سوگند یاد نمود که تمامی جامه های زنان را به او بدهد

آن حضرت، پیوسته اصرار می کرد و مانع داخل شدن جلودی به خانه می شد. امام رضا(ع) تمام لباس ها، حتی خلخال ها و گوشواره ها و آنچه را در خانه بود، به جلودی داد این حادثه یکی از صحنه های دردناک حضرت معصومه(س) بود.
در سال200 ه.ق حضرت رضا(ع) به دعوت مأمون عباسی، از مدینه عازم خراسان شد. امام رضا(ع) برای خنثی نمودن توطئه های مأمون- به رغم آن که او خواسته بود از خانواده اش هر که را می خواهد به مرو بیاورد- هیچ کس حتی فرزند عزیزش امام جواد(ع) را همراه خود نبرد

مأمون برای نجات حکومت در حال سقوط خود و رهایی از مشکلاتی همچون فرونشاندن شورش های علویان، از بین بردن محبوبیت آنان در میان مردم و گرفتن اعتراف از علویان و تأیید اهالی خراسان و تمام ایرانیان برای مشروع جلوه دادن حکومتش، رضایت عباسیان، کسب اعتماد اعراب و تقویت حس اطمینان مردم نسبت به خود (که بر اثر کشتن برادرش امین، حس اعتماد مردم را نسبت به خود سست کرده بود)

و بالاخره برای ایجاد مصونیت برای خویشتن در برابر خطری که او را از سوی شخصیتی با نفوذ، مانند امام رضا(ع) تهدید می کرد، ابتدا منصب خلافت را به امام پیشنهاد کرد، اما آن حضرت نپذیرفت. مأمون ولایتعهدی را به آن حضرت پیشنهاد کرد، امام بار دیگر پیشنهاد او را رد کرد

حضرت رضا (ع) از همان روز نخست در برابر این ترفند مأمون به صورت های گوناگونی موضع گرفت و مخالفت خود را ابراز کرد. مأمون، آن حضرت را تهدید نمود که اگر ولایتعهدی را نپذیرد، باید مرگ را بپذیرد

امام شرط پذیرفتن ولایتعهدی را در این قرارداد که هیچ یک از کارهای دولتی مربوط به حل و عقد و انتصاب و عزل مسئولان را برعهده نگیرد آن حضرت می فرمود: می خواهم کاری کنم که مردم نگویند علی بن موسی به دنیا چسبیده، بلکه بگویند این دنیاست که از پی او روان شده .

یک سال از هجرت امام رضا(ع) می گذشت. حضرت معصومه(س) در فراق برادر، بی تاب بود امام رضا(ع) نامه ای به خواهر خویش نوشت و از او خواست نزد او بیاید

از این رو، آن بزرگوار آماده سفر گردید. زمان آن رسیده بود که فاطمه معصومه(س) فریاد غربت و حقانیت علی بن موسی الرضا(ع) را در فضایی بین سرزمین حجاز تا ایران طنین انداز کند و خود را برای جان سپاری در راه دفاع از ولایت آماده نمای

آن حضرت مشتاقانه رنج سفر را به جان خرید و قدم در این راه طولانی نهاد

در این سفر، بیش از هزار علوی در التزام آن بانوی بزرگ اسلامی بودند. سرانجام قافله از مدینه حرکت کرد و به نزدیکی ساوه رسید! از آن طرف ِ؛ در همان ایام، به مأمون گزارش شد که قافله ای 15 هزار نفری به نزدیکی های شیراز رسیده و به طرف طوس درحال حرکت است

مأمون در نامه ای به تمام کارگزاران خود دستور داد قافله بنی هاشم را به سمت مدینه برگردانند قافله بنی هاشم که در رأس آنها سیدامیر احمد شاه چراغ، سیدامیر محمد و سیدعلاءالدین حسین از فرزندان امام کاظم(ع) بودند، حاضر به برگشت نشدند و جنگ خونین شروع شد

لشکر قتلغ خان که در اثر شجاعت بنی هاشم پراکنده شده بود، تدبیری کرده، بالای بلندی ها فریاد برآوردند: اگر شما به پشت گرمی علی بن موسی، ولیعهد خلیفه، جنگ می کنید، الآن خبر رسید که ولیعهد وفات کرده و بدین ترتیب، جمعیت را متفرق ساختند.
در ساوه نیز مأموران مأمون سادات علوی را تعقیب کردند و خبر فوت امام رضا(ع) را پخش نمودند. امام رضا(ع) در مدینه به اهل بیت خود خبر شهادتش را داده و فرموده بود: اما انی لا ارجع الی عیالی ابدا من دیگر از این سفر به سوی عیالم برنمی گردم. این خبر، چنان در وجود مقدس حضرت معصومه(س) تأثیر گذاشت که باعث بیماری آن حضرت گشت

کسالت آن بانو روز به روز شدت می یافت؛ لذا به همراهان خود فرمود: از این مکان تا قم چقدر راه است؟ عرض کردند: ده فرسخ. آن حضرت به خدمتگزار فرمود: عجله کنید که زودتر به قم برسیم؛ زیرا من از پدرم شنیدم که فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما می باشد

هنگامی که خبر ورود آن بانوی باعظمت به آل سعد رسید، همگی به اتفاق به استقبال او رفتند تا او را به قم دعوت کنند موسی بن خزرج با کمال افتخار، از آن بانو پذیرایی کرد؛ ولی پس از 16 یا 17 روز آن بانوی ارجمند رخت از جهان بربست. تاریخ رحلت آن حضرت روز دهم ربیع الثانی سال 201 ه.ق می باشد

در ایامی که حضرت معصومه(س) در قم بودند، واپسین روزهای عمر را در سرای موسی بن خزرج به عبادت و راز و نیاز با پروردگار گذراندند. محل اقامت آن حضرت، اکنون در مدرسه «ستیه بیت النور» باقی می باشد.
آل سعد در سرزمین بابلان سردابی حفر کردند تا آن را مقبره حضرت معصومه(س) قرار دهند. هنگامی که قبر مهیا شد، در مورد اینکه چه کسی وارد قبر شود، به بحث و مشورت پرداختند، تا آن که در مورد پیرمرد پرهیزگاری به نام «قادر» به اتفاق نظر رسیدند.

کسی را به دنبالش فرستادند، تا او را به باغ بابلان برای انجام این امر مهم فراخواند. پیش از آن که قادر بیاید، دو سوار نقاب پوش از جانب ریگزار نمایان شدند، نزدیک آمدند و بر جنازه نماز خواندند و جسم پاک ریحانه رسول خدا(ص) را دفن نمودند و بدون اینکه با کسی صحبت نمایند، سوار شدند و از محل دور شدند و کسی هم آنها را نشناخت!

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) فرموده اند: هیچ بعید نیست که این دو بزرگوار، امامان معصومی باشند که برای این امر مهم به قم آمدند. بعضی احتمال داده اند که آن دو نقابدار، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) بوده اند

و طبق فقه اهل بیت(ع)، پیکر معصوم باید به دست معصوم تجهیز و تدفین شود، چنان که حضرت زهرا(س) را امیرالمؤمنین(ع) و حضرت مریم(س) را حضرت عیسی(ع) غسل داد

فاطمه زهرا و فاطمه معصومه علیهما السلام شیداترین پروانه های شمع امامت بودند؛ پروانه های عاشقی که سوختند و به همگان آموختند که امام بر حق چونان کعبه است؛ کعبه ای که مردم بایستی بر گردش طواف نمایند، نه او بر گرد مردم: «مثل الامام مثل الکعبه اذتؤتی ولا تأتی.»

همان طور که امام موسی بن جعفر(ع) برای مراسم کفن و دفن یک شیعه خالص به نام شطیطه، با اعجاز از مدینه به نیشابور تشریف آورد و هنگام عزیمت فرمود: من و هر کس از امامان اهل بیت که بعد از من به جای من بنشیند، به ناگزیر باید در تشییع جنازه شما حاضر شویم؛
در هر شهری که باشید شما نیز تقوا پیشه کنید و اعمال خود را نیکو سازید تا ما را در رهایی بخشیدن از آتش جهنم یاری نمایید. این موضوع در مورد حضرت معصومه(س) نیز صدق می کند.

در خصوص احادیث گوناگون درباره کریمه اهل بیت علیها السلام همین بس که از امام صادق ع نقل شده : خداوند حرمى دارد که مکه است پیامبر حرمى دارد و آن مدینه است و حضرت على ع حرمى دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از 8درب بهشت سه درب آن به قم باز مى شود - زنى از فرزندان من در قم از دنیا مى رود که اسمش فاطمه دختر موسى ع است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت مى شوند

ان للّه حرماً و هو مکه ألا انَّ لرسول اللّه حرماً و هو المدینة ألا وان لامیرالمؤمنین علیه السلام حرماً و هو الکوفه الا و انَّ قم الکوفة الصغیرة ألا ان للجنة ثمانیه ابواب ثلاثه منها الی قم تقبض فیها امراة من ولدی اسمها فاطمه بنت موسی علیهاالسلام و تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة با جمعهم

حضرت امام رضا و امام جواد ع: کسى که حضرت فاطمه معصومه را زیارت کند پاداش او بهشت است. لقب معصومه را امام رضا ع به خواهر خود عطا فرمود، گویاى جایگاه والاى ایشان است. لقب دیگر حضرت کریمه اهل بیت است. این لقب نیز بر اساس رؤیاى صادقانه یکى از بزرگان، از سوى اهل بیت به این بانوى گرانقدر داده شده .

مقام علمی حضرت معصومه (س) :

حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند
چون امام کاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه (س)که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند
فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود پس به ناچار، پرسش های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند غافل از این که حضرت معصومه (س)جواب پرسش ها را نگاشته است
وقتی پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند
از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش

حضرت معصومه (س) و حضرت شاهچراغ (ع)، دو نعمت و پناهگاه بزرگ برای مردم ایران است

زیارت حضرت معصومه (س) زیارت خاص است. درباره حضرت علی‌اکبر(ع)، حضرت ابوالفضل (ع) نیز زیارت خاص آمده است ولی زیارتنامه حضرت معصومه (س) با دو بزرگوار دیگر نیز متفاوت هست و زیارتی تفصیلی با مضامین بلند مختص این بانوی والامقام است. در روایات آمده است حال که توفق زیارت قبر فاطمه زهرا (س) را نداریم، زیارت حضرت معصومه (س) به منزله زیارت فاطمه زهرا (س) است.

سرچشمه دانش

حضرت معصومه (س) در خاندانی که سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بود، پرورش یافت . پس از آنکه پدر بزرگوار آن بانوی گرامی به شهادت رسید، فرزند ارجمند آن امام، یعنی حضرت رضا (ع) عهده دار امر تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد و مخارج آنان را نیز بر عهده گرفت. در اثر توجهات زیاد آن حضرت، هر یک از فرزندان امام کاظم (ع)به مقامی والا دست یافتند و زبانزد همگان گشتند

ابن صباغ ملکی در این باره می گوید: «هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی معروف به کاظم، فضیلتی مشهور دارد بدون تردید بعد از حضرت رضا (ع) در میان فرزندان امام کاظم(ع) حضرت معصومه (س) از نظر علمی و اخلاقی، والا مقام ترین آنان است.

این حقیقت از اسامی، لقب ها، تعریف ها و توصیفاتی که ائمه اطهار (ع) از ایشان نموده اند، آشکار است و این حقیقت روشن می سازد که ایشان نیز چون حضرت زینب (س) عالمه غیر معلمه بوده است.

حاکمان آن دوران، فرزندان پیامبررا بسیار اذیت می کردند. امام کاظم(ع) بیش از دیگران از دست شاهان هم عصرخود، آزار دید. ناراحتی ها و رنج های امام، دل پاک فاطمه معصومه (س) را به درد می آورد. و او را غمگین می کرد. تنها وجود برادر دل سوز و فداکارش، حضرت رضا(ع) بود که به وی و دیگر افراد خانواده آرامش می داد

هنگامی که فاطمه معصومه(س) به دنیا آمد، سه سال از خلافت «هارون» می گذشت. هارون در ستمگری و چپاول بیت المال، گوی سبقت را از حاکمان پیش ازخود ربوده بود. او حاکمی دنیا پرست بود. امام کاظم(ع) نمی توانست دربرابر ستم هارون به شیعیان وخیانت اوبه اسلام و امت اسلامی سکوت کند ازاین رو،با شیوه های گوناگون با حکومت او مبارزه می کرد.
هارون نیز با آگاهی از سرسختی آل علی(ع)، به ویژه امام کاظم (ع) در راه مبارزه با طاغوت، بیشترین تلاش را برای سرکوب آنان به کار می برد. او پول های زیادی به شاعران می داد تا برضد فرزندان پیامبر شعر بسرایند. و به آنان ناسزا بگویند.

همچنین او علویان را زندانی و تبعید می کرد و گروهی را نیز پس از شکنجه بسیاری به شهادت می رساند. او بعد از محکم کردن پایه های حکومت و قدرت خود، امام کاظم(ع) را دستگیر و زندانی کرد.
برای همین، فاطمه معصومه(س) درسال های آخر زندگی پدر، از دیدار آن حضرت و بهره مندی از وجود آن بزرگوار محروم شد.

پس از شهادت امام کاظم(ع)، حضرت رضا(ع)به امامت رسید. در آن هنگام، امام رضا(ع) 35 سال داشت. ایشان افزون بر رهبری امت اسلامی ،تنها وصی امام کاظم(ع) بود که به فرمان پدر مسئولیت سرپرستی فرزندان حضرت را به عهده داشت

با رفتن امام رضا(ع) لحظه ای شیرین زندگی فاطمه معصومه(س) هم پایان پذیرفت. او پس از شهادت پدر، به سایه پرمهر برادرش، دلخوش بود و سفر تحمیلی امام و دوری از آن عزیز، برایش بسیار دشوار بود

یک سال از سفر امام رضا(ع) به مرو گذشت. فاطمه معصومه(س)و گروهی از برادران و برادرزادگان امام تصمیم گرفتند به مرو بروند و به محضر امام(ع) شرف یاب شوند.

بانوی کرامت

همانند زینب سلام الله علیها که برای قیام، قربانی داد و خورشید عاشورا را با صبرش تعریف کرد، او هم با قدم های پرحیاتش، به سرزمین کویری قم حیات بخشید و در رگ ایرانیان خون حمایت از ولایت را جاری ساخت‎.‎ به یمن حضورش، شهر قم، مرکز صدور علم و دانش علوی شد و محل رشد و بالندگی

بارگاه زیبایش، پناهگاه دل های عاشقی است که شب های چهارشنبه در جمکران بیتوته می کنند. به نیابت از شیعه در نیمه شب های کویری قم، سر بر آستان حرم حضرت دوست می سایند و برای ظهور گل نرگس دعا می کنند و از بانوی کرامت، برای شکوفه دادن درخت اجابت استمداد می طلبند‎.‎
معصومه تفسیر معصومیت است که روزگاری در مدینه طلوع کرد.

معصومه اقامت غربت است در روزگار غربت نگاه ها. معصومه تفسیر بلند تبعیت است از ولایت‎.‎ معصومه نگاه سبزی است که از معصومیت سرچشمه می گیرد. معصومه، روزگار دلداگی است و از غربت به قربت رسیدن‎

‎ معصومه ترجمان بلند عاشوراست و قصه با زینب، همسفر شدن‎.‎ معصومه فلسفه شیدایی است و غزل ماندن و بودن، معصومه نگین ایران است که در قم، شهر اقامه می درخشد‎ .‎معصومه ضریب بالای ارادت به ولایت است. معصومه، قصه بلند مدینه تا مشهد است‎.‎ معصومه سرسلسله تنهایی است، معصومه فانی فی الله است‎

‎گرانسنگی حضرت: ‏ به گفته محدث بزرگ، حاج شیخ عباس قمی و نویسنده کتاب قاموس الرجال، در میان فرزندان امام موسی ع بعد از امام رضا ع حضرت معصومه س برترین و گرانسنگ‏ ترین آنها به شمار می‏آید‎.‎

موقعیت معنوی: امام رضا ع در زیارتنامه حضرت معصومه سلام الله علیها در بزرگداشت و تجلیل آن حضرت، او را دارای منزلت رفیع در نزد خداوند می‏خوانند و خواستار شفاعت خود، توسط آن حضرت در درگاه خداوندی می‏شوند‎.‎

‎فقاهت: روزی گروهی از شیعیان به قصد دیدار امام موسی بن جعفر علیه السلام که بیان شد .....................‎

اهل حدیث (محدث): ‏در تاریخ اسلام به بانوان با فضیلت و صاحب حدیثی برمی‏خوریم که نام خود را در زمره محدثان ثبت کرده‏ اند. حضرت معصومه سلام الله علیها یکی از زنان بزرگ اهل بیت در این زمینه است‎.‎

‎تنها برادر تنی: امام رضا ع تنها برادر تنی حضرت معصومه س است. مادر آن بزرگواران نجمه خاتون است. آنها تنها فرزندان این بانوی مکرم هستند. حضرت معصومه س25 سال بعد از تولد برادر گرامی اش پا به عرصه وجود گذاشت‎.

‏فروغ ستاره آل عصمت

یکی از مهم ترین فاکتورهای زندگی دختران، حفظ عفت و پاکدامنی می باشد که که این ویژگی در لحظه به لحظه زندگی معصومین مشاهده می شود. چرا که اگر دختران یک جامعه دارای عفت باشند، این عفت مانند دژی مستحکم و آهنین، او را از گنهکاری و پلیدی های اخلاقی و سقوط حتمی محافظت می نماید

و سبب می شود در جهت پرورش کمالات و فضایل اخلاقی گام بردارند. بی شک اهل بیت پیامبر (ص) چهره های پرفروغی به جهانیان عرضه کرده اند و نامشان مانند ستارگان درخشان در آسمان فضایل می درخشد.

درخشان ترین ستاره در میان بانوان هفتمین منظومه ولایت، فاطمه فرزند پاکیزه موسی بن جعفر (ع)است؛ بانویی که سالهاست تشنگان معرفت از حریمش، زلال ایمان می نوشند و عارفان با گذر بر زندگی فرزانه اش و درک لحظه های آسمانی شدنش، درهای عروج را به روی خود می گشایند و بوی وصال را در گستره زمین منتشر می سازند

حضرت فاطمه معصومه (س) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل "معصومه" نامیدن این بانو، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا (س) در او تجلی یافته است.

برخی از ویژگیهای کمالی حضرت معصومه (س) است که او را شایسته الگوگیری دختران و بانوان در همه زمانها و نسل ها می کند

باید اعمال و رفتار آنان را به گونه ای که دخترانمان بتوانند سرمشق خود کنند به آن ها ارائه دهیم، تا موجب هدایت و رشد آنان شود. در این روزگار که رسانه ها هرکدام سعی در الگوسازی های مختل دارند، یافتن الگوی مناسب برای دختران و به طورکلی جوانان بیشترین کمک را به زندگی سالم آنان می کند

الگو بودن این حضرت برای دختران :

1- علاقه و تبعیت از خانواده

از صفات پسندیده و نیکوی این بانوی عظیم الشأن، علاقه و دوستی زایدالوصفی است که ایشان به خانواده، به خصوص به برادر محبوبشان امام رضا(ع) داشتند. ایشان ده ساله بودند که پدر بزرگوارشان در زندان هارون الرشید به شهادت رسید و از آن به بعد در آغوش پرمهر امامت و ولایت تربیت یافتند

بحث دیگری که می توان در این مجال بدان پرداخت، این موضوع است که حضرت معصومه (س) ازدواج نکرده اند. این سؤال برای خیلی ها پیش می آید که چرا؟

- دلیل اول اینکه در آن شرایط هیچ هم شأن و هم کفو برای ایشان وجود نداشته است، زیرا در کتب معتبری چون ناسخ التواریخ، ریاحین الشریع و بحارالانوار آمده که ایشان معصوم بوده اند، و بانوی معصوم، باید با معصوم ازدواج کند. پس می توان گفت که همسری شایسته و هم کفو برای حضرت معصومه(س) وجود نداشت.

- دومین دلیل اینکه در زمان زندگی ایشان یعنی دوره حکومت بنی عباس، خفقان شدیدی حاکم بود. امکان ارتباط بین خانواده امام و دیگران بسیار سخت حاصل می شد. شیعیان جرأت نزدیک شدن به خانه امام را نداشتند، چه برسد به اینکه به فکر خواستگاری از حضرت معصومه(س) برآیند (کتاب کریمه اهل بیت ص491 و492) ولی ایشان از این شرایط هیچ گله و شکایتی نداشتند و همواره شاکر خداوند و تابع خانواده خود بوده اند.

2- یک دانشمند واقعی: از مشخصات بارز این الگوی به تمام معنا، علم و دانش ایشان بود.

3- شجاعت: حضرت معصومه(س) محدثه و امینی برای پدرشان محسوب می شدند (انوار المشعشعین ج1 ص211) احادیث زیادی از قول ایشان به ما رسیده است از جمله: حدیث منزلت (الغدیر ج1 ص197)، حدیثی که قسمتی از معراج پیامبر را بیان می کند (بحار ج68 ص76 و77) حدیثی در حالات تولد امام حسین(ع) (الامالی ص82)

و احادیث دیگری که همه در وصف شیعیان و حقانیت تشیع است. این امر نشانگر شجاعت و جرأت این شیرزن است. با وجود خفقان حاکم در زمان هارون، که نقل احادیث ممنوع بود، ایشان در همه حال از اسلام واقعی دفاع کردند و تا آنجا که توانستند پیام ولایت را به گوش مسلمانان رساندند. این درسی برای دختران ماست که همیشه و همه حال در فکر احیاء اسلام باشند.

4- حامی ولایت: حضرت معصومه(س) تا پای جان از ولی خدا امام رضا(ع) دفاع کرد و در سن 28 سالگی پس از تحمل رنج های فراوان و دیدن داغ بیست و هشت تن از عزیزان خود، در قم مسموم شد.

5- تلاش و پشتکار فراوان: درس دیگری که دختران ما می توانند از این بانوی ارجمند بگیرند این است که ایشان خود با تلاش و پشتکار خویش به این مقام دست یافته اند، زیرا امام کاظم(ع) دختران دیگری هم داشت ولی هیچ کدام شان به چنین درجه ای نرسیدند.

عواملی همچون تابع خانواده بودن، علم و دانش بسیار، شجاعت و دلیری، حمایت از حریم ولایت، تلاش و پشتکار بی حد و حصر و صدها دلیل دیگر، ما را به سمت الگوپذیری از این بانوی یگانه می کشاند.

برادر و خواهر نمونه:

در تاریخ انسان ها، خواهران و برادران فراوان یافت می شوند که با تمام وجود یکدیگر را دوست داشته باشند و در تمام عمر رشته محبت و مودتشان هرگز گسسته نشده و عشق و علاقه متقابلشان نقل مجالس و زبانزد خاص و عام بوده است. در این میان افراد نمونه ای پیدا می شوند که کانون مهر و وفا بوده و محبت و مودت زاید الوصفشان در طول قرون و اعصار کم نظیر است

بارزترین نمونه این افراد امام حسین(ع) و زینب کبری(س) می باشند که جامعه بشری با نکات برجسته ای از عشق و علاقه این برادر و خواهر آشنا هستند و خاطرات تلخ و شیرین این خواهر و برادر را در طول زندگی بویژه در سفر کربلا، کم و بیش می دانند.
دومین نمونه بارز برادر و خواهر نمونه، خورشید فروزان امامت، حضرت امام رضا(ع) و خواهر گرامی ایشان ماه تابان برج عصمت، حضرت معصومه(س) می باشند

اگر چه فراق جانسوز پدر در سن ده سالگی برای حضرت معصومه(س) سخت بود و دریایی از غم و اندوه بر قلب شریفش از شهادت پدر بزرگوارش، وارد شد، ولی تنها مایه تسلی او وجود برادری همچون حضرت رضا(ع) بود که ثلمه پر درد آن فراق را جبران می کرد

اما طولی نکشید که حضرت معصومه(س) به فراق برادرش حضرت رضا(ع) نیز متبلا شد، تا آنجا که این فراق تا آخر عمر حضرت معصومه(س) ادامه یافت

باحرکت امام رضا(ع) از مدینه به خراسان، حضرت معصومه(س) به فراق دیگری که از جهاتی جانسوزتر از فراق پدرش بود مبتلا شد و یگانه مونس و سرپرست و معلمش را از دست داد. این فراق، بسیار جانگداز بود.

کمالات معنوی فاطمه معصومه(س):
کمال و شخصیت انسان بستگی به علم و پاکی او دارد. انسان هر قدر در این راستا پیش رود، کاملتر و ممتازتر خواهد بود. حضرت فاطمه معصومه(س) از جمله زنان بسیار نادری است که بیشترین بخش از فروغ جاودان و نور ولایت را دریافت کرد و توانست خودش را در کمالات معنوی، همسان و همانند چهارده معصوم(ع) بسازد. بنابراین او یک بانوی عادی نیست بلکه از بانوان بسیار ارجمند و جلوه بسیار تابان آل محمد(ص) است

برای او بخصوص از امامان معصوم(ع) زیارتنامه نقل گردیده و در شان پاداش زیارت او مطالب بسیار ارجمندی گفته شده است. از جمله امام صادق(ع) فرمود: من زارها و جبهتا له الجنه: «کسی که او را زیارت کند، بهشت بر او واجب می گردد

کمالات آن حضرت در حدی است که از فرازهای زیارتنامه اش که از حضرت رضا(ع) نقل شده، به دست می آید که او دختر روح و جسم پیامبر اکرم(ص) و حضرت زهرا(س) و امامان معصوم(ع) است. درباره فضیلت زیارت حضرت معصومه(س) روایات فراوانی از پیشوایان معصوم رسیده .

از جمله، هنگامی که یکی ازمحدثان برجسته قم، به نام «سعدبن سعد» به محضر مقدس امام رضا(ع)شرفیاب می شود، امام هشتم خطاب به ایشان می فرمایند: «ای سعد! از ما نزد شما قبری است.» سعد می گوید: فدایت شوم! آیا قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) را می فرمایید؟ می فرمایند:

آری، هر کس او را زیارت کند، در حالی که به حق او آگاه باشد، بهشت از آن اوست.

یکی از ویژگی های حضرت معصومه(س)، ورود زیارت نامه ای از سوی معصومان(ع)درباره ایشان است که پس از حضرت فاطمه(س)، او تنها بانوی بزرگواری است که زیارت ماثور دارد.

بانوان برجسته ای چون: آمنه بنت وهب، فاطمه بنت اسد، خدیجه بنت خویلد، فاطمه ام البنین، زینب کبری، حکیمه خاتون و نرجس خاتون که هیچ شک و تردیدی در مقام بلند و جایگاه رفیع آنها نیست، هیچ کدام زیارت ماثور از سوی معصومان(ع) ندارند و این، نشان دهنده مقام والای این بانوی گرانقدر اسلام است.
جان کلام: حضرت فاطمه معصومه(س) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل معصومه نامیدن این بانوی جلیل القدر، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا(س) در او تجلی یافته است.

کرامت کریمه اهل بیت (س

حضرت معصومه(س) در سنین کودکی به مقامی رسید که به راحتی می‌توانست به پرسشهای فقهی و عقیدتی پاسخ بگوید و پاسخهایش مورد پذیرش و شگفت پدر بزرگوارش قرار بگیرد.

حضرت معصومه(س) در پرتو تربیت خاص و عنایت ویژه پدر و برادر به مقامی رسید که امام صادق(ع) ده ها سال قبل از تولدش با الهام غیبی از شخصیت برجسته‌اش سخن گفته و در پایان فرموده است: تدخل بشفاعتها شیعتنا الجنة باجمعهم؛ همه‌ شیعیان ما با شفاعت او وارد بهشت می‌شوند. از حضرت معصومه (س) کرامات متعددی نقل شده

از حضرت آیت الله العظمی اراکی (ره) نقل شده که درباره خودشان فرمودند: «دستم ورم می‌کرد و پوست آن ترک بر می‌داشت به طوری که نمی‌توانستم وضو بگیرم و ناچار بودم برای نماز تیمم کنم و معالجات هم بی‌اثر بود تا اینکه به حضرت معصومه (س)متوسل شدم و به من الهام شد که دستکش به دست کنم، همین کار را کردم؛ دستم خوب شد

ایشان فرمودند: «آقا حسن احتشام ( فرزند مرحوم سید جعفر احتشام که هر دو از منبری‌های قم بودند) نقل می‌کرد از شیخ ابراهیم صاحب الزمانی تبریزی ( که مرد با اخلاصی بود) که من شبی در خواب دیدم به حرم مشرف شدم خواستم وارد شوم گفتند:

حرم قرق است برای اینکه فاطمه زهرا (س) و حضرت معصومه (س) در سر ضریح خلوت کرده‌اند. من گفتم:مادرم سیّده است و من محرم هستم، به من اجازه دادند، رفتم دیدم که بله این دو نشسته‌اند و در بالای ضریح با هم صحبت می‌کنند

از جمله صحبت‌ها این بود که حضرت معصومه (س) به حضرت زهرا (س)عرض کرد: حاج سید جعفر احتشام برای من مدحی گفته است و ظاهراً‌ آن مدح را برای حضرت می‌خواند. شیخ ابراهیم این خواب را در جلسه دوره‌ای اهل منبر که حاج سید جعفر احتشام هم در آن حضور داشت نقل می‌کند؛‌

حاج احتشام می‌گوید: از آن شعرها چیزی یادت هست؟‌ گفت: بله در آخر شعر داشت(دخت موسی بن جعفر) تا این را گفت، حاج احتشام شروع کرد به گریه کردن و گفت: بله توی اشعار من این کلمه است.

حاج شیخ حسنعلی ( که در اواخر عمر در مشهد ساکن بودند) تلگرافی از فوت برادر مطلع می‌شود، به حرم مشرف شده و به حضرت رضا عرض می‌کنند:

«من خدمت برادرم را یکبار هم نتوانستم جبران نمایم جز همین که بیایم اینجا و از شما خواهش کنم که به خواهرتان حضرت معصومه (س) سفارش ایشان را بفرمایید: تا کمک کاری، بکند از برادرم

همان شب یکی از تجارکه از قضیه اطلاع نداشت خواب می‌بیند که به حرم حضرت معصومه (س) مشرف شده و آنجا می‌گویند: که حضرت رضا (ع) هم به قم تشریف آوردند: یکی جهت زیارت خواهرشان ، و یکی جهت سفارش برادر حاج شیخ حسنعلی به حضرت معصومه (س).

او معنای خواب را نمی‌فهمد و آن را با حاج شیخ حسنعلی در میان می‌گذارد و ایشان می‌فرمایند‌:همان شب که شما خواب دیدی من ( در رابطه با برادرم ) به حضرت رضا متوسل شدم و این خواب شما درست است.

حضرت معصومه الگوی جویندگان کمال با توجه به نکات فوق، در نگرش اسلامی همانگونه که مردانی چون پیامبران و امامان معصوم (ع) الگوهایی شایسته برای دیگران هستند!

(چنانکه خداوند در قرآن با مخاطب قرار دادن مومنین می فرماید: لقد کان لکم فی رسول ا... اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الآخر و ذکرالله کثیرا البته شما را در اقتدای به رسول خدا، چه در صبر و مقاومت در برابر دشمنان و چه در دیگر اوصاف و افعال نیکو، خیر و سعادت بسیار است برای کسی که به ثواب خدا و روز قیامت امیدوار باشد و یاد خدا بسیار کند.

قد کانت لکم اسوه حسنه فی ابراهیم والذین معه برای شما مومنین بسیار پسندیده و نیکوست که به ابراهیم و پیروانش اقتدا کنید. سایر برگزیدگان الهی، از انبیا و اولیا هم همینطور... زنان بزرگی همچون آسیه، مریم، خدیجه، فاطمه زهرا، زینب کبرا و فاطمه معصومه (سلام ا... علیهن اجمعین) نیز برای همگان بویژه زنان، اسوه و الگوی شایسته ای بشمار می روند

از این روی مطالعه تاریخ زندگی و سیره علمی و عملی و جلوه های رفتاری آن برگزیدگان الهی سرمشق بسیار مناسبی برای جویندگان سعادت و کمال و حیات برتر انسانی است و آشنایی با آنان، مصباح هدایتی در فراراه زندگی همگان خواهد بود.

پاداش زیارت:

بهشت برین است، چنانکه امام صادق و امام رضا و امام جواد (صلوات ا... علیهم)فرمودند: ان زیارتها تعادل الجنه.10 همانا پاداش زیارت فاطمه معصومه در قم بهشت است. امام رضا (ع) به سعد قمی فرمود: یا سعد عندکم لنا قبر. قلت: جعلت فداک، قبر فاطمه بنت موسی (ع)؟

قال: نعم، من زارها عارفا بحقها فله الجنه...(بحار ج102 ص265) ای سعد ما را قبری در نزد شماست. سعد می گوید: عرض کردم فدایت شوم! منظورتان قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر (ع) است؟ فرمود: آری، هرکس او را زیارت کند در حالی که عارف به حق او باشد، وارد بهشت می شود.

چنانکه زیارت قبور مطهر و متبرک همه معصومین علیهم السلام چنین است که اگر عارفا بحقوقهم باشد! زائر، شایسته پاداش ورود به بهشت می شود.

آنگاه امام هشتم (ع) کیفیت زیارت قبر حضرت معصومه (س) را چنین بیان فرمود: چون وارد حرم حضرت معصومه (س) شدی، نزد قبرش رو به قبله بایست و بگو:

ای فاطمه! برای ورود من به بهشت، تو شفاعتم کن زیرا برای تو در نزد خدا اعتبار و مقام والا و بزرگی است. و امام هشتم (ع) زیارت حضرت معصومه را معادل زیارت خودش دانسته است چنانکه فرمود: کسی که حضرت معصومه (س) را در قم زیارت کند مثل کسی است که مرا زیارت کرده است (من زار المعصومه بقم کمن زارنی. ناسخ التواریخ (امام کاظم)

امام صادق (ع) فرمود: ستد فن فیها امراه من اولادی تسمی فاطمه فمن زارها و جبت له الجنه (بحار ج60 ص216) به زودی در آنجا (قم)زنی از اولاد من دفن می شود که نام او فاطمه است.

پس هر کس او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود. امام جواد (ع) نیز فرمود: من زار عمتی بقم فله الجنه (کامل الزیارات ص324 ) هرکس که قبر عمه ام حضرت معصومه را در قم زیارت کند بهشت سزاوار اوست.

عظمت و فضیلت حضرت معصومه (س) طبق نص صریح علمای رجال در میان فرزندان امام کاظم (ع) بعد از امام رضا (ع) کسی در شرافت و فضیلت همسنگ و همتای فاطمه معصومه (س) نمی باشد (تواریخ النبی والآل ص149) و با شفاعت وی همه شیعیان وارد بهشت می شوند

شفاعت جمیع شیعیان مقام والایی است که به اشخاص عادی، اعطا نمی شد. چنانکه فراز پایانی زیارتنامه حضرت معصومه (س) طبق نقل امام هشتم (ع) به این حقیقت اشاره دارد: یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه فان لک عندا... شان من الشان (بحارالانوار ج60 ص216 )

حرم فاطمه معصومه (ع) تجلیگاه مرقد حضرت زهرا (ع) ماجرای رؤیای صادقانه

مرحوم آیت ا... سید شهاب الدین نجفی مرعشی رحمه ا... علیه می فرمود: پدرم، مرحوم آیت ا... سید محمود مرعشی (ره) که در نجف اشرف می زیست، بسیار علاقمند بود محل قبر شریف جده اش حضرت زهرا علیهاالسلام را بیابد، برای این مقصود ختم مجربی انتخاب نمود، چهل شب به آن مداومت کرد تا شاید از محل مرقد شریف حضرت زهرا علیهاالسلام آگاه گردد. شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان، به بستر خواب رفت،

در عالم خواب به محضر امام باقر (ع) (یا امام صادق ع) رسید. امام علیه السلام به او فرمود: «علیک بکریمه اهل البیت» به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن.ایشان تصور کرد، منظور امام علیه السلام از این جمله، حضرت زهرا علیهاالسلام است.

عرض کرد: «آری قربانت گردم، من نیز ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را دقیق تر بدانم، و زیارتش کنم». امام علیه السلام فرمود: «منظور من قبر شریف حضرت معصومه علیهاالسلام در قم است».

سپس امام (ع) ادامه داد: خداوند به خاطر مصالحی، اراده فرموده که قبر حضرت زهرا برای همیشه مخفی باشد، از این رو قبر حضرت معصومه علیهاالسلام را تجلیگاه قبر شریف حضرت زهرا علیهاالسلام قرار داده است.

مرحوم آیت ا... سیدمحمود مرعشی، وقتی از خواب برخاست، تصمیم گرفت به قصد زیارت حضرت معصومه علیهاالسلام به قم مهاجرت کند. او بی درنگ با همه اعضای خانواده اش از نجف اشرف، عازم قم شد و به زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه علیهاالسلام مشرف گردید.

توسل به حضرت معصومه (س)

با توسل و آستان بوسی دخت باب الحوائج و عرض ارادت و اخلاص، از عنایات آن بزرگوار بی نصیب نمانده و از این رهگذر مشکلات بزرگ علمی و غیرعلمی خود و دیگران را حل نموده و می نمایند که در ذیل به نمونه هایی از آن اشاره می شود:

صدرالمتالهین شیرازی (ره) جناب ملاصدرا، از علمای ربانی و حکمای متاله قرن یازدهم هـ. ق(1050 هـ.ق، متوفی در بصره) است. او صاحب تألیفات کم نظیری چون: «اسفار اربعه»،«شرح اصول کافی»، «شرح الهدایه» و «شرح حکمة الاشراق» است

وی مدتی از عمر شریف خود را در کهک قم سپری نمود و مشغول تألیف بعضی از کتاب های خود، چون «اسفار اربعه» بود. هر وقت برایش مشکل علمی یا مطلب مبهمی پیش می آمد، به قم آمده، به حرم مطهر حضرت معصومه علیهاالسلام مشرف می شد و با توسل و استمداد از آن حضرت، مشکل علمی اش را حل می کرد (فوائدالرضویه ص380)

چنانکه مرحوم میرزا علی اکبر حکمی یزدی در حاشیه کتاب«اسفار اربعه»، در بحث «اتحاد عاقل به معقول» از قول مرحوم صدرالمتالهین نقل می کند: یکی از مواردی که با توسل به حضرت معصومه علیهاالسلام مشکل علمیش حل شد، بحث اتحاد عاقل به معقول بوده است. (اتحاد عاقل به معقول ص108 )

امام خمینی (ره) معمار بزرگ انقلاب اسلامی،حضرت امام خمینی (قدس سره) آنگاه که در قم ساکن بودند و یا هر گاه که به قم می آمدند، با نهایت حضوع و تواضع نسبت به ساحت مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام در کنار ضریح آن بزرگوار حاضر می شدند و متواضعانه به او متوسل می گشتند و با اشتیاقی ویژه ضریح مطهر آن بزرگوار را می بوسیدند

امام خمینی (ره) مقام آن حضرت را آن قدر ارجمند می دانست که در یک قصیده ای نسبتاً طولانی، شامل 44 بیت، حضرت معصومه علیهاالسلام را با حضرت زهرا علیهاالسلام مقایسه کرده و هر دو را به دلیل شباهت های متعدد این دو برگزیده الهی، مورد تکریم و ستایش قرار داده است.

مضامینی از زیارتنامه حضرت معصومه (س)

السلام علیک یا بنت رسول الله، السلام علیک یا بنت فاطمه و خدیجه، السلام علیک یا بنت امیرالمومنین، السلام علیک یا بنت الحسن و الحسین، السلام علیک یا بنت ولی الله، السلام علیک یا اخت ولی الله، السلام علیک یا عمه ولی الله، السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر و رحمه الله و برکاته» و در پایان از او چنین بخواه:... یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه فان لک عندا... شانا من الشان

امام علی بن موسی الرضا (ع) فرمود: « هرکس فاطمه بنت موسی بن جعفر (ع) را زیارت کند از برای اوست بهشت.» امام محمد تقی (ع) فرمود: «هرکس عمه‌ام را در قم زیارت کند پس از برای اوست بهشت

همچنین امام رضا(ع) فرمود:« من زارها عارفا بحقها فله الجنه- هرکه او را زیارت کند و حق او را بشناسد از برای اوست بهشت» (هر سه حدیث نقل از مفاتیح الجنان مرحوم شیخ عباس قمی) حضرت فاطمه معصومه(س) که هم پدرش و هم برادرش و هم برادرزاده‌اش ولی الله می‌باشند و ایشان عمه و خواهر و فرزند ولی الله هستند، در یک مثلث ولایت ایشان مرکز ثقل آن است و مرکز نور الهی و واسطه فیض الهی.

امام صادق (ع) فرمود: آگاه باشید که برای خدا حرمی است و آن مکه می‌باشد و برای پیامبر خدا حرمی است که آن مدینه است و برای امیر المومنان حرمی است و آن کوفه است، آگاه باشید که حرم من و فرزندان من بعد از من قم است (بحارالانوار ج60ص216)

از سخنان حضرت فاطمه معصومه (س) : زیارت می‌کنند قبر ما را اطاعت نمی‌کنند امر ما را. فرازهایی از زیارت آن حضرت در مفاتیح الجنان : و ان لایسلبنا معرفتکم و هرگز معرفت شما را از قلوب ما باز نگیرد.

در اینجا اهمیت معرفت و لزوم آن است که بایستی زیارت کننده به دست بیاورد و سعی کند آن را در قلب خود ساکن نماید ودر اینجا از خدا می‌خواهد که این معرفت در وجودش پایدار باشد.

این معرفت آن‌قدر مهم است و با اهمیت که تاکید شده بعد از هر فریضه این دعا خوانده شود؛ اللهم عرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف نبیک اللهم عرفنی رسولک فانک ان لم تعرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضلت عن دینی
( خدایا به من بشناسان خود را که اگر خود را به من نشناسانی نتوانم رسول تو را بشناسم. خدایا به من بشناسان رسولت را که اگر تو نشناسانی رسولت را به من، نتوانم شناخت حجت تو را. خدایا به من بشناسان حجت خود را زیرا اگر نشناسانی حجتت را به من گمراه شوم از دین خود).

چرا که همه چیز براساس معرفت حاصل می‌شود. اگر اجر و پاداش مطرح می‌شود بایستی آن عمل با معرفت انجام شود واین معرفت از خودشناسی آغاز می‌شود من عرف نفسه فقد عرف ربه نفس خود را بشناسی تا خدای را بشناسی (بحار ج2 ص32)

معرفت به نفس خویش باعث معرفت خدا می‌شود ودر دعا از خدا می‌خواهیم این معرفت را عطا فرما تا سپس معرفت نبی و رسول و محبت خدا را به دست آوریم.

به چه منظور؟ به این سبب که در دین گمراه نشویم ودر این فراز از حضرتش می‌خواهیم که این معرفت در قلوب ما پایدار باشد. دست در دست ایشان می‌گذاریم تا راه ضلالت و گمراهی را برخود ببندیم و این است وظیفه زائر که دست خود را اختیارا در دست زیارت شونده قرار دهد. انه ولی قدیر- که البته او خدای با سلطنت و قدرت است.

در اینجا اعتراف به سلطان بودن و قادر بودن خداوند می‌کنیم که یکی از شروط توحید است که او را قادر بدانیم نه تنها قادر بلکه قادر مطلق بدانیم و با این اعتقاد و آن معرفت، دیگر نباید کس دیگری را در کنار او بگذاریم که اگر چنین شود همان ضلالت و گمراهی است واصل توسل به این بزرگان همین است که وقتی به این درک و معرفت رسیدیم و اعتقاد خود را اختیارا اعلام کردیم و دست در دست آنان گذاشتیم از آنها بخواهیم که ما را رها نکنند.

اتقرب الی الله بحبکم، و البرائه من اعدائکم- من به درگاه خدا به محبت شما اهل البیت رسالت تقرب می‌جویم و از دشمنان شما بیزاری می‌جویم. این یک موضع‌گیری سیاسی است که من در اینجا موضع خود را مشخص می‌کنم البته نباید تنها به یک شعار اکتفا کرد، باید آن را در زندگی پیاده کرد

چرا که من شما را الگوی خود قرار داده‌ام و دوستی شما را دوستی خدا می‌دانم و از دشمنان شما دوری می‌کنم چرا که دشمنان خدایند و من باید خداگونه شوم، شکل خدا شوم و نمی‌خواهم مصداق آیه 2 و 3 از سوره صف باشم.

که می‌فرماید: یا ایها الذین آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون ای کسانیکه ایمان آورده‌اید! چرا چیزی می‌گویید که عمل نمی‌کنید؟ کبر مقتا عندالله ان تقولوا مالاتفعلون نزد خدا سخت مبغوض است که چیزی بگویید که عمل نمی‌کنید

پس باید این دو اصل تولی و تبری را که اتصال توحید است به امامت دقیقا مدنظر قرار داد و این دوستی به یک مودت قلبی تبدیل شود.

والتسلیم الی الله، راضیا به غیر منکر و لا مستکبر- و به فرمان خدا تسلیم با رضای خاطر نه به انکار و غرور و تکبر. در این مرحله زائر اعلام می‌کند که تسلیم فرمان حق است و عبد است و آگاهی دارد که پیامبر خدا(ص) نیز اول عبد بوده و سپس رسول» و اشهد انک محمد عبده و رسوله» یعنی من نیز گوش به فرمان حق هستم و همه چیز را در راه عبودیت حق می‌دهم

چرا که اعتقاد دارم من چیزی از خود ندارم و مالک اصلی اوست و همچون انبیا(ع) که راه بندگی را پیش گرفتند تسلیم هستم چرا که می‌دانم اگر غیر از این باشد راه ، راه شیطان می‌شود که عابد بود با سابقه شش هزار سال ولی عبد نبود

وقتی خداوند او را آزمایش کرد و فرمان سجده بر آدم داد ابا کرد و تکبر نمود و از حیث منیت ، عبادت او هیچ به کارش نیامد و خداوند می‌فرماید:« و کان من الکافرین» او از کافران بود.

در اینجا زائر اعلام می‌کند که تسلیم بودن من از روی رضایت و عبد بودن است نه از روی تکبر و عناد و لجاجت « وعلی یقین ما اتی به محمد و به راضی، نطلب بذلک وجهک یا سیدی، اللهم و رضاک و الدار الاخره- و با مقام یقین به آنچه محمد(ص) به وحی آورده است به آن راضی وخشنودم و به این ایمان و یقین خود دیدار تو را مشتاقم

ای مولای من ای پروردگار، رضا و خشنودی تو و سعادت عالم آخرت را می‌طلبم» و اینجا زائر اعتقاد خود را به وحی و نبوت و قیامت در کنار توحید و امامت اعلام می‌دارد و دعا می‌کند که مشتاق دیدار یار است که بزرگان می‌فرمایند:

راه خودشناسی، وجود اشتیاق است که اگر اشتیاق بود خود را و خدای خود را و رسول و حجت او را می‌شناسی و راه هدایت را می‌یابی اهدنا الصراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالین» و مسیر« انا لله و انا الیه راجعون را به درستی طی می‌کنی.

« یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه فان لک عندالله شانا من الشان- ای فاطمه مرا در دخول بهشت شفاعت کن، که تو را نزد خدا شان و مقام بلند است

دراینجا نیز زائر اعلام می‌دارد که شفاعت از طرف خدا به بندگان خاص اعطا می‌شود و شما با توجه به مقامی که دارید از این نعمت برخوردارید و اینجا اعتقاد به نتیجه اعمال و پاداش اعمال و وجود بهشت و جهنم و مقام شفاعت و ولایت مطرح است و زائر تقاضای آن را دارد.« اللهم انی اسئلک ان تختم لی بالسعاده، فلاتسلب منی ما انا فیه- پروردگارا من از تو درخواست می‌کنم که عاقبت مرا به عبادت ختم کنی و ایمانی که اکنون بر آنم هرگز از من سلب نکنی.»در اینجا زائر دعا می‌کند که خدایا این حالی که اکنون دارم در من حفظ فرما چرا که می‌داند شیطان هر لحظه در کمین نشسته و منتظر است از لحظه‌ای غفلت استفاده کند و نقش خناس بودن و نزغ خود را اجرا کند.

امام سجاد(ع) در دعای هفدهم صحیفه سجادیه می‌فرماید:«اللهم انا نعوذبک من نزغات الشیطان الرجیم، وکیده و مکائده ، و من الثقه بامانیه ومواعیده و غروره ومصائده» ای خدای من! ما بندگان به حضرتت پناه می‌بریم از وساوس و فساد شیطان رجیم و مکر وحیلت‌های او و از آنکه مبادا به آرزو‌های باطل و وعده‌های دروغش و غرور و دام‌های صیدش اعتماد کرده و مطمئن شویم.»

و اگر زائر این مضامین را در نظر بگیرد همان معرفت است و به عاقبت بخیری خواهد رسید ان‌شاء الله. « ولاحول ولا قوه الا بالله العلی العظیم، اللهم استجب لنا و تقبله بکرمک و عزتک، و برحمتک و عافیتک و صلی الله علی محمد وآله اجمعین، وسلم تسلیما، یا ارحم الرحمین.» و هیچ قوه و قدرتی جز به‌واسطه خدای بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود، پروردگارا دعای ما را پذیرفته و مستجاب فرما و بپذیر آن را با کرم و عزتت و با رحمتت و عافیت و سلام فرستد خداوند بر محمد وآل او همگی و سلام فرستد، سلامی مخصوص ای مهربانترین مهربانان.

حضرت معصومه (س)، نموداری از فضایل اهل بیت (ع)

در میان فرزندان پسر امام موسی کاظم(ع) هیچکدام همسنگ حضرت امام رضا(ع) نبودند و در میان دخترانشان، محدث گرانقدر مرحوم حاج شیخ عباس قمی به هنگام بحث از دختران حضرت موسی بن جعفر(ع) می نویسد: «برحسب آنچه به ما رسیده، افضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی کاظم (ع) معروف به حضرت معصومه(س) است» (منتهی الامال ج2 ص241 )

آن بانوی آسمانی مقامی رفیع داشتند که ائمه معصومین از ایشان با جلالت و عظمت تجلیل و تکریم نموده اند. بطوری که حتی پیش از ولادت پدر بزرگوارش، نام ایشان بر زبان بعضی از ائمه طاهرین آمده و از مقام والای ایشان سخن گفته اند

امام صادق(ع) در روایتی فرمودند: ... بانویی از فرزندان من به نام »فاطمه« دختر موسی، در آنجا رحلت می کند که با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند ( بحارالانوار ج6 ، ص216 )

فضایل حضرت معصومه(س) شرافت خانوادگی:

انتساب ایشان به بیت وحی، رسالت و امامت نشان از شرافت و اصالت خانوادگی آن حضرت است. امام رضا(ع) در زیارتنامه، به شرافت نسبی حضرت معصومه(س) و نسبت ایشان با چهارده معصوم(ع) اشاره فرمودند که از جمله آن موارد: بنت رسول ا... و بنت ولی ا... و اخت ولی ا... است که وجود این امر را می توان سرچشمه سایر فضائل و کمالات معنوی و روحانی آن بانوی آسمانی دانست

افزون بر آن، زندگی در خانه و تربیت توسط پدر بزرگوارش امام موسی کاظم(ع) و همچنین زندگی در کنار برادرش حضرت رضا(ع) سبب شد تا از تعالیم عالیه و الهی آن رهبران الهی بهره مند شوند. بنابراین، می توان آن بانوی بزرگوار را یکی از بهترین الگو ها و نموداری از فضایل اهل بیت (ع) دانست.
عبودیت:

ارتباط با خداوند از طریق دعا و نیایش و عبادت معبود به دست می آید. نمونه هایی از عبادت و راز و نیاز با خداوند متعال که در واپسین روزهای عمر شریفش در قم با آنها قرین بود و طی 17 روز ادامه داشت در روایات نقل شده است (سفینه البحار ج1 ص124)

آن حضرت با تأسی از پدر و مادر بزرگوارش، بسیاری از اوقات شبانه روز خود را به مناجات و عبادت و خضوع در پیشگاه ذات احدیت می گذراند. اگر چه این مدت از لحاظ زمانی کوتاه بود، ولی نمونه ای از یک عمر عبودیت و بندگی و دل بریدن از غیر خدا بود. (عیون اخبار الرضا ج1 ص27 )

شفاعت:

مقام شفاعت موهبتی الهی است که خداوند تعالی به آنان که روحشان به جلوه قدسی مزین است عنایت می کند

شفاعت؛ به معنای واسطه شدن برای انجام کاری است، مثل واسطه شدن در آمرزش گناهان در نزد خداوند تعالی. طبق اعتقادات اسلامی خداوند تعالی برای پیامبران، اوصیای الهی، شهدا و مقربان درگاه خود این حق را قرار داده تا آنها در پیشگاه خداوند وساطت و شفاعت نمایند

اعتقاد به این اصل، زمینه ساز اصلاح و امید به بخشیدن گناهان از سوی خدای تعالی است. نه اینکه مشوقی برای انجام گناهان باشد تا انسانها را در انجام گناهان جسورتر کند. پس اگر خداوند سبحان به افرادی مقام و حق شفاعت را اعطا نموده، این امر بیانگر شایستگی و مقام والای آنهاست که به ما نشان می دهد، پذیرش شفاعت آنها، نوعی تکریم و تعظیم آنها محسوب می شود. از جمله کسانی که در روایات به شفیعه بودنش تصریح شده، حضرت فاطمه معصومه(س) است.
در شفاعت حضرت معصومه(س) همین بس که دو امام معصوم (ع) به آن اشاره فرموده اند:
1- امام صادق(ع) فرمودند: با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند (مستدرک الوسایل ج10 ص206 )
2- در متن زیارت نامه ای که امام رضا(ع) برای زیارت خواهرشان حضرت فاطمه(س) به سعد قمی آموزش داده اند مطالب بسیار مهم و فضایل کم نظیری برایشان بیان شده که از جمله در قسمتی از این زیارتنامه به موضوع شفاعت ایشان اشاره فرموده اند:

ای فاطمه معصومه! برای من نزد خداوند تعالی در بهشت شفاعت کن. بنابراین، حضرت رضا(ع) درخواست شفاعت از حضرت معصومه(س) را با یادآوری شأن و موقعیت الهی آن حضرت گنجانده اند. بطوری که در این فراز از زیارت آن حضرت، به روشنی و صراحت به قدرت شفاعت ایشان اشاره شده و دلیل آن هم، شأن و منزلت والای حضرت معصومه(س) در پیشگاه خداوند است.

زیارت: بزرگداشت مفاخر و صاحبان کمال، امری لازم است که این امر سبب بقا و استمرار حیات علمی، معنوی و... آنان خواهد شد. افزون بر آن، زیارت باعث می شود تا میان نسلهای گذشته، حال و آینده، نوعی ارتباط و الفت و همبستگی برقرار شود. در روایات نسبت به زیارت توصیه و تأکید زیادی شده است

سیدی بود در زمان مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری به نام حاج آقای جمال هژبر که فلج شده بود و او را به دوش میگرفتند و در مجلس روضه ای که از طرف مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری: در دهه عاشورا در مدرسه فیضیه منعقد میشد، شرکت می کرد

او را به دوش می کشیدند و از اینجا به آنجا میبردند.آقای«سیدعلی سیف » خادم مرحوم حاج شیخ )ره( که مردی خدوم و صریح اللهجه بود روزی در مجلس روضه به آن سید )آقا جمال( گفت: « ای سید اگر راست م یگویی و تو سید هستی چرا مردم را اذیت میک‌نی؟ از حضرت معصومه )س( بخواه تو را شفا بدهد. » این حرف به سید اثر کرد و غیظش گرفت و به حرم حضرت معصومه )س( مشرف شد و شال )عمامه( خود را از سرش بازکرد و به ضریح مقدس بست و عرض کرد: «پا نم یشوم تا شفا بگیرم. »

خوابش برد در خواب او را شفا دادند و کاغذی کف دستش گذاردند وبه او گفتند: «این کاغذ را به حاج سید حسین آقا علوی بده. » وقتی که از خواب بیدار شد، کاغذ را در دستش دید، جرأت نمیکرد کاغذ را از مشتش بردارد. گفته بود که به حاج شیخ عبدالکریم هم نمیدهم، به هیچ کس نمیدهم و جرأت هم نمیکرده باز کند و نگاه کند، کاغذ در مشتش بود و میگفت: تا به «حاج سید حسین آقا » ندهم به کس دیگر نمیدهم )حتی به حاج شیخ عبدالکریم نشان نداد( معلوم نیست در آن کاغذ چه نوشته شده بود. ) 3(

حل مشکلات آیه الله نجفی به دست حضرت معصومه )س(

آیه الله العظمی سید شهاب الدین نجفی مرعشی )وفات یافته شهریور1369 شمسی( میفرمود: روزگاری که جوانتر بودم، روزی بر اثر مشکلات فراوانی که داشتم، از جمله میخواستم دخترم را شوهر دهم، ولی مال و ثروتی نداشتم تا برای دخترم جهیزیه تهیه کنم، با ناراحتی به حرم حضرت معصومه )س( رفتم، و با عتاب و خطاب درحالی که اشکهایم سرازیر بود گفتم: «ای سیده ومولای من، چرا نسبت به امر زندگی من اهمیت نمیدهی؟ من چگونه با این دست خالی دخترم را شوهر دهم؟

سپس با دلی شکسته به خانه برگشتم، حالت غشوه )کشف( مرا فراگرفت در همان حال شنیدم در میزنند.رفتم و در باز کردم، شخصی را دیدم که در پشت در ایستاده، و وقتی مرا دید گفت: «سیده تو را میطلبد » با شتاب به حرم رفتم، وقتی که وارد صحن شریف آن حضرت شدم، چند کنیز را دیدم که به تمیز کردن ایوان طلا اشتغال داشتند، از سبب آن پرسیدم، گفت: اکنون سیده میآید،پس از اندکی حضرت فاطمه معصومه )س( آمد، درحالی که در شکل وشمایل، مانند مادرم فاطمه زهرا )س( بود.

)چون جده ام زهرا )س( را سه بار قبل از آن در خواب دیده بودم(نزد عمه ام حضرت معصومه )س( رفتم و دستش را بوسیدم، به من فرمود: «ای شهاب! کی ما در فکر تو نبوده ایم که ما را مورد عتاب قرار داده و از دست ما شاکی هستی، تو از زمانی که به قم آمدی زیر نظرما و مورد عنایت ما بوده ای ) 4(

-1 مستدرک الوسائل ج 10 ، ص 368 ، باب 74 -2 بحارالانوار ج 48، ص 316 ، فیما یتعلق باحوال اولاده علیهالسلام -3 نقل از آیه الله اراکی از کتاب:حضرت معصومه فاطمه دوم ص 211 . -4 همان، ص 19

شفیعه روز جزا
زیارت حضرت معصومه(س)
روزی امام رضا(ع) به سعد فرمود: «ای سعد! قبری از ما نزد شماست.»
«جانم فدایت قبر فاطمه(س) دختر موسی‌بن جعفر(ع) را می‌فرمایید.»
آری. هر کس قبرش را زیارت کند آن‌گونه که حق وی را بشناسد پاداشش بهشت است. هنگامی که به کنار قبر آمدی بالای سر آن حضرت رو به قبله بایست و 34 مرتبه «الله‌اکبر»33 مرتبه «سبحان‌الله» و 33 مرتبه «الحمدالله» بگو و سپس زیارت نامه حضرت را بخوان (2)
برخی احادیث نقل شده از کریمه اهل بیت:

کریمه اهل بیت(س) در راه زنده نگهداشتن دین اسلام و دوستی آل محمد(ص) حدیثی نقل کرده است. فاطمه معصومه(س) از دختر امام صادق(ع) روایتی نقل می‌کند که سلسله سندش به حضرت فاطمه‌زهرا(س) می رسد که آن حضرت از رسول اکرم(ص) نقل کرد: «آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد(ص) بمیرد شهید از دنیا رفته است (3)
حضرت در جای دیگری حدیث غدیر و آن واقعه را نقل می‌کند تا این سخنان در گوش مردم هر زمان زمزمه شود و سینه به سینه بیان شود تا این حوادث و وقایع در اذهان جای گیرد و مردم به حقیقت ولایت و جانشینی به حق حضرت علی(ع) واقف شوند

فاطمه معصومه(س) این روایت را از امام صادق(ع) نقل می‌کند که سلسله سندش در نهایت به حضرت فاطمه(س) می رسد. فاطمه زهرا(ع) دختر بزرگوار رسول اکرم(ص) فرمود: «آیا فرمایش رسول خدا را در روز غدیر خم فراموش کرده‌اید که فرمود: «هرکس من مولای اویم علی(ع) مولای اوست و آیا فراموش کرده‌اید، دیگر فرمایش آن حضرت(ع) را که فرمود تو برای من همانند هارون برای موسی هستی (4)
شفاعت حضرت معصومه(س):
بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام است که در قرآن کریم از آن به«مقام محمود» تعبیر شده است. همین ‌طور دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم(ص) شفاعت گسترده‌ای دارند که بسیار وسیع و جهان‌شمول است و می‌تواند همه اهالی محشر را فراگیرد. این دو بانوی عالی قدر، صدیقه اطهر حضرت فاطمه‌زهرا(س)، و فاطمه معصومه(س) هستند. در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا(س) همین بس که شفاعت، مهریه آن حضرت است و به هنگام ازدواج، پیک وحی طاقه ابریشمی از سوی پروردگار آورد که در آن جمله: «خداوند مهریه فاطمه‌زهرا(س) را شفاعت گنهکاران از امت محمد(ص) قرار داد.»
این حدیث از طریق اهل سنت نیز نقل شده است. پس از فاطمه(س) از جهت گستردگی شفاعت، هیچ بانویی به شفیعه محشر حضرت معصومه(س) نمی‌رسد بر همین اساس است که حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند: «با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند (5)
امام صادق (ع) فرمودند: «زنی از فرزندان من به نام فاطمه دختر موسی در آنجا از دنیا می‌رود که به شفاعت او تمام شیعیان من به بهشت داخل می‌شوند (6)

فاطمه معصومه(س) بانوی مکرمه، دخت هفتمین ستاره تابناک ولایت و امامت حضرت موسی‌بن‌جعفر عارفه کامله، دارای مقامی عالی و منزلتی متعالی و شأنی رفیع و مکانی منیع است. او کریمه اهل بیت و اجابت‌کننده دعوات و بروز کرامات که ثواب زیارت او چون اجر و پاداش زیارت ائمه هدی علیهم‌السلام با بهشت برین معادل است.
پی‌نوشت: 2- محمد، حکیمی، حضرت معصومه(س) ص 40. 3- عبدالله، بحرانی اصفهانی عوالم و المعارف و الاحوال من الآیات و الاخبار و الاقوال، چاپ اول، ج 21، قم: الامام‌المهدی، ص 354. 4- همان، ص 353. 5- محمدباقر، مجلسی (1369). بحار‌الانوار، چاپ سوم، ج 60، ص 228. 6- مهدی، صحفی زندگانی حضرت معصومه(س) ص 39.

شفیعه روز جزا

یکى از معتقدات شیعه و از مباحث کلامى، موضوع شفاعت است که اصل آن از قرآن کریم به خوبى استفاده مى‏ شود.
پیروان مکتب تشیّع و دلدادگان خاندان پیغمبر علیهم‏ السّلام با اتکاى به آیات کریمه قرآنى و روایات شریفه، این موضوع را حتمى دانسته و بدان اعتقاد قلبى دارند

خداوند در قرآن کریم خطاب به رسول اکرم صَ مى‏فرماید: وَ مِنَ الَّلیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ عَسى اَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً؛ (1) پاسى از شب را از خواب برخیز و به قرآن و نماز بگذران

این یک وظیفه اختصاصى براى توست امید است که پروردگارت تو را به مقامى قابل ستایش برساند

در تفسیر آیه از اهلبیت عصمت علیهم ‏السّلام آمده که مقصود از این مقام محمود، مقام شفاعت است. (2)
شفیعان روز قیامت متعددند و در رأس همه، رسول خدا، پیامبر خاتم (ص) مى‏ باشند

چنانکه علاوه بر آیه فوق، روایات متعدّد دلالت بر این موضوع دارد و نیز ائمه طاهرین، جزء شفعاى عنداللَّه هستند و این مقتضاى آبرومندى آنان در نزد خداى تعالى و رأفت آنان نسبت به بندگان‏ خداست و در زیارت حضرت امام حسین(ع) مى ‏خوانیم: اَلَّلهُمَّ ارْزُقْنى شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ... .
بالاخره در طبقه مردان، انبیا و اوصیا و ائمه طاهرین و برخى دیگر شفاعت مى ‏کنند و نیز در میان زنان و طبقه بانوان کسانى هستند که داراى مقام والاى شفاعتند و شخصیّتهاى گرانقدرى که به اذن‏ اللَّه‏ تعالى در قیامت، شفاعت مى‏ کنند.
آنچه در اینجا مسلّم است، اینکه دو معظّمه دوران و افتخار بانوان جهان، دو شخصیّت بى ‏نظیرِ فاطمه نام، یکى حضرت صدّیقه طاهره، فاطمه ‏زهرا (س) و دیگرى کریمه آل محمّد و پاره تن حضرت ‏موسى بن جعفر (ع)، حضرت فاطمه ‏معصومه (س) صاحب مقام شفاعتند

آنچه که حکایت از مورد اوّل مى ‏کند، روایات بسیارى است که در ابواب معاد و قیامت و نیز در ابواب فضایل حضرت فاطمه ‏زهرا(س) رسیده است و از جمله روایت جابر از حضرت باقر (ع) است که در یکى از فقراتش آمده است: اى جابر! واللَّه که فاطمه شیعیان و محبّان خود را گلچین مى ‏کند آنگونه که مرغ دانه‏هاى خوب و سالم را از میان دانه‏هاى بد، جدا نموده و انتخاب مى ‏کند.(3)

باید همه در حال خود فرو رویم و بنگریم که آیا در زمره شیعیان هستیم؟ و آیا این عنوان و واژه درباره ما صادق است؟ و آیا آن امام بزرگوار، تشیّع ما را امضا مى‏کند؟ اگر خداى نخواسته این مطلب مورد تردید قرار گرفت یا این عنوان منتفى شد، حکم و اثر آن نیز در پى آن منتفى خواهد گردید.
قم ؛ حرم آل الله
و اما راجع به حضرت فاطمه‏ معصومه (س) بعضى از روایات که از خاندان پیغمبر نقل شده، صریح در این معناست. چنانکه مرحوم قاضى نوراللَّه شوشترى (ره) نقل کرده که حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «آگاه باشید که براى خدا حرمى است و آن مکّه است و براى رسول خدا (ص) حرمى است و آن مدینه است. آگاه باشید که براى امیرالمؤمنین (ع)حرمى است و آن کوفه است. آگاه باشید که حرم من و حرم فرزندان من، بعد از من، قم است. آگاه باشید که قم کوفه کوچکى است. آگاه باشید که براى ‏بهشت هشت ‏در است که سه‏تاى آن به‏سوى‏قم مفتوح ‏مى‏باشد.»
بعد فرمودند: در سرزمین قم، زنى از فرزندان من که نام او فاطمه و دختر موسى بن جعفر است از دنیا خواهد رفت و شیعیان من همگى به برکت شفاعت او داخل بهشت خواهند شد (4) نیز در زیارت آن مکرّمه که خود از امام(ع)، مأثور است مى ‏خوانیم: یا فاطِمَةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَّةِ... اى فاطمه! براى من در مورد بهشت، شفاعت کن...

بنابراین، حضرت فاطمه ‏معصومه(س) همچون جدّه معظّمه ‏اش فاطمه ‏زهرا (س) از شفعاى محشر است. آنچه در اینجا بسیار قابل توجّه است این است که برحسب ظاهر روایاتى که در دو مورد، ذکر شد، نه تنها آن دو حبیبه خداوند، صاحب مقام شفاعتند، بلکه شفاعت آنان در سطحى وسیع و گسترده مى‏باشد.

چنانکه در روایت مربوط به حضرت معصومه(س) کلمه «اَجْمَعِهِمْ» به کار رفته که کاملاً ظاهر در این است که همه شیعیان به شفاعت آن بزرگوار مى‏رسند و عامّه شیعه از آن برخوردار خواهند شد.
این تعبیر، بسیار ارزشمند است، زیرا از یک سو مقام والاى حضرت فاطمه بنت موسى را نشان می‌دهد که شفاعت آن حضرت نوع خاصى از شفاعت است که شامل گروهى نیست، بلکه فراگیر و عمومى است و به همه شیعه خواهدرسید.
و از دیگر سو تعبیر امیدبخش و فرح‏انگیز است و نور امید در دلهاى همه شیعیان ایجاد مى‏کند. شفاعت حضرت معصومه (س) شعاع رحمت واسعه الهی است که همه را زیر پروبال خود خواهد گرفت. بنابراین اگر در زیارت آن مکرّمه بى‏بدیل مى‏خوانیم: یا فاطِمَةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَّةِ و درخواست شفاعت از آن خزینه رحمت الهى مى‏کنیم، تقاضایى بجا است که او صاحب شفاعت کبرى و تامّه است و دامنه شفاعتش آن‌قدر گسترده است که به هرکسى که در زیر لواى مقدّس تشیّع باشد خواهد رسید.
در اینجا نباید یک مطلب را از یاد برد و آن این است که در همان روایت مخصوص، مى‏فرماید: «شیعیان من به شفاعت او داخل بهشت خواهند شد» و اکنون باید همه در حال خود فرو رویم و بنگریم که آیا در زمره شیعیان امام صادق (ع) هستیم؟

و آیا این عنوان و واژه درباره ما صادق است؟ و آیا آن امام بزرگوار، تشیّع ما را امضا مى‏کند؟ اگر خداى نخواسته این مطلب مورد تردید قرار گرفت یا این عنوان منتفى شد، حکم و اثر آن نیز در پى آن منتفى خواهد گردید. ملاک شیعه بودن را ما خود نمى‏توانیم تفسیر کنیم و به دست بدهیم، ملاک آن طبق تفسیر خاندان پیغمبر علیهم‏السّلام باید در عمل روشن گردد و عمل ماست که معیار تشیّع ما خواهد بود.

(1) سوره اسراء79. (2) تفسیر عیّاشى، ج 2، ص 314، تفسیر برهان، ج 2، ص 440، تفسیر صافى، ج 1، ص 585.

(3) مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 8، ص52. (4) قاضى نوراللَّه شوشترى، مجالس المؤمنین، ج 1، ص 83.

شفاعت گسترده
اعتقاد به شفاعت انبیاء و اولیاء از ضروریات مذهب شیعه است و هیچ تردیدی در آن نیست و بالاترین جایگاه شفاعت، از آنِ رسول گرامی اسلام (ص) است که در قرآن کریم از آن به (مقام محمود) تعبیر شده است. تحقیقا دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم (ص) هم شفاعت گسترده‎ای دارند که جهان شمول است.
1.صدیقه اطهر، حضرت فاطمه (س)

2. شفیعه روز جزا، حضرت فاطمه معصومه‌(س). بعد از حضرت زهرا (س) از جهت گستردگی شفاعت، هیچ بانویی به شفیعه محشر حضرت معصومه نمی‎رسد

امام جعفر صادق (ع) در این رابطه می‎فرماید: «تَدخل بِشفاعتها شیعتنا الجنه باجمعهم»[بحار الانوار، ج 6، ص 228]؛ با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‎شوند.

بالاخره فیض، فیضى مستعدّ است و اقتضاى شمول آن نسبت به همه افراد شیعه، محقّق است. اکنون بکوشیم که حداقل در ردیف ضعفاى شیعه - از نظر فکر و عمل - باشیم تا مشمول لطف گسترده حضرت فاطمه ‏معصومه(س) قرار بگیریم.

گفتاری در برکات وجود حضرت معصومه(س) آیت الله مصباح یزدی

ما سرتا پای وجود خود را رهین منت های حضرت معصومه(س) می دانیم. اعتراف می کنم که نمی توانیم قطره ای از دریای مقامات این بزرگوار را درک کنیم، چرا که برای شناختن حضرتش باید سنخیتی بین عارف و معروف باشد

شناخت ما نسبت به اهل بیت(ع) شناخت عوامانه است و البته ما به این شناخت عوامانه می بالیم و تنها امید ما برای سعادت آخرت همین معرفت است. آن بزرگواران برای معرفی خودشان به ما آموختند که: خلقکم الله انوارا فجعلکم بعرشه محدقین حتی من علینا بکم فجعلکم فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه و جعل صلاتنا علیکم و ما خصنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهاره لانفسنا و تزکیه لنا و کفاره لذنوبنا (زیارت جامعه کبیره).
خداوند شما را به صورت انواری آفرید. آیا می پنداریم که این انوار همانند نور چراغ و خورشید است؟! به راستی این که می فرماید شما را نور آفریدیم، به چه معناست؟ ما حقیقت آن نور را نمی دانیم. فجعلکم بعرشه محدقین؛ معنای عرش خداوند یا این که آن انوار دور عرش خداوند حلقه زدند را نیز نمی دانیم.

فجعلکم بعرشه محدقین اطراف عرش خداوند را گرفته بودید و اینچنین بود تا اینکه: حتی من علینا بکم؛ خداوند بر آدمیان و مخلوقات منت گذاشت و وجود شما را تنزل داد و در میان ما آورد. وجعل صلاتنا علیکم و ما خصنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهاره لانفسنا و تزکیه لنا و کفاره لذنوبنا؛ صلوات و درودی که ما به پیشگاه شما هدیه می کنیم، سبب پاکی، رشد و وسیله تکامل ماست.

اگر آفرینش ما طهارتی دارد از نام و محبت شماست، و بالاخره، لغزش های ما به وسیله اظهار محبت و ارادت به شما جبران می شود. یعنی ارتباطی که با شما برقرار می کنیم و توجهی که به شما داریم، سبب می شود که انوار الهی بر ما بتابد و ظلمت های گناهانمان را پوشش دهد.

بدین معنا که این نور آن قدر شرافت دارد که با یک توجه و عرض ارادت، به اندازه ای از سوی خداوند افاضه می شود که گناهان را می پوشاند و ظلمت هایی را که در اثر آنها پدید آمده است، محو می کند.

قطره ای از دریا توجه داشته باشیم که عقل ما این مسائل را نمی فهمد و دانسته های ما از اهل بیت(ع) برگرفته از آموزه های آنان است که هرکس به اندازه عقل و فهم خود از آن دم می زند؛ حقیقت آنان را جز کسانی که از سنخ خودشان باشند، کسی درک نمی کند. بی تردید، درک مقام اهل بیت(ع) و از آن میان، وجود مقدس امام رضا(ع) برای ما آرزویی بلندپروازانه است

اگر روزی روزنه ای به قلب ما باز شود و اندکی از انوار وجود آنها را بشناسیم، دیگر اعتنایی به همه لذت های دنیا و بلکه اعتنایی به لذت های آخرت هم نخواهیم داشت. کسانی که از این گلستان بویی برده اند، آنچنان سرمستند که دیگر توجهی به حور و قصور ندارند. آنچه را که بزرگان ادبا و شعرا در اشعارشان گنجانده اند مبالغه نیست، بلکه همه سروده های آنان قطره ای از دریاست.
امیدواریم ما نیز بتوانیم مقام ائمه اطهار را درک کنیم. برای این کار باید تلاش کنیم که اندکی به امام زادگان نزدیک تر شویم و معرفت پیدا کنیم. چون وقتی برق فشار قوی به یک لامپ متصل شود، آن لامپ را فورا می سوزاند. برای این منظور، جهت تعدیل قدرت آن از یک ترانس استفاده می کنند. امامزادگان نیز به مثابه ترانس هایی هستند که قدری معرفت، مقام و انوار آنها را برای اینکه با قلب ما تناسبی پیداکند، تعدیل می کنند.

برکات وجود حضرت معصومه(س) ما امروزه مفتخر به نوکری درپیشگاه حضرت معصومه(س) هستیم. اکنون پرسش این است که اگر مرقد مطهر این بانوی مکرم در قم نبود و ایشان در شهر دیگری دفن شده بودند، آیا حوزه علمیه در قم تأسیس می شد؟ بی تردید، حوزه قم به برکت حضرت معصومه(س) تأسیس و به دست مرحوم آقای حائری بنیان نهاده شده است

پرسش دیگر اینکه اگر این حوزه نبود آیا شخصیتی چون حضرت امام درآن تربیت می شد؟ به نظر می رسد بزرگان و اساتید عظام تا حضرت امام(ره) به برکت این حوزه که شعاعی از برکات حضرت معصومه(س) است رشد کردند. پرسش سوم اینکه اگر امام نبود،

این انقلاب محقق می شد؟ حقیقت این است که اگر خدا برما منت نگذاشته بود و این فرزند از تبار اهل بیت(ع) را نصیب ما نمی کرد، چنین انقلابی محقق نمی شد و به پیروزی نمی رسید

پرسش چهارم اینکه اگر این انقلاب نبود، آیا من و شما امروز اینجا بودیم؟ کسانی که با شرایط اواخر دوران پهلوی آشنایی دارند و سیر نزولی دین و معارف را دیده اند، تصدیق خواهندکرد که اگر آن منحنی نزولی ادامه می یافت، به کجا می انجامید

پرسش دیگر اینکه اگر انقلاب اسلامی ایران نبود، آیا انقلاب های مصر، تونس، لیبی و یمن اتفاق می افتاد؟ پس، همه این برکات چشمه ای از برکات وجود این بانوی گرانقدر است. فقط خداوند می داند که هر روز چه برکاتی از این مرقد مطهر و صاحب این مرقد شامل شیعیان و حتی اقلیت های مذهبی می شود. بسیاری از زرتشتی ها و مسیحی ها نذر می کنند که به زیارت حضرت معصومه(س) مشرف شوند. ما باید این خاندان را این گونه بشناسیم.

پلی از نور حقیقت این است که عقل ما به مقامات آنان نمی رسد، اما ما با حسن ظنی که به بزرگان خود داریم، می توانیم اندکی به معرفتمان بیفزاییم. یکی از دوستان می گفت: روزی برای عرض ارادت خدمت مرحوم آقای کشمیری شرفیاب بودم. اتفاقا مرحوم آقای بهجت هم برای دیدن ایشان تشریف آوردند. در میان صحبت هایشان متوجه شدم که ایشان می گویند که حضرت معصومه(س) انتظار دارند که خانم شما بیشتر به زیارت بروند.

ما این را نمی فهمیم. ایشان از کجا این انتظار حضرت معصومه را خبر داشتند، و خداوند می داند در این روابط، پیغام و پس پیغام ها و زیارت رفتن ها و مشرف شدن ها چه انوار و برکاتی نازل می شود.
یکی از دوستان ما که مسئولیتی هم در حرم مطهر حضرت معصومه(س) داشتند، نقل می کردند که روزی در یکی از صحن های حرم مطهر به طور اتفاقی خدمت آقای بهجت رسیدم. ایشان نگاهی کردند و گفتند: خدا می داند که چه پیام هایی بین خواهر و برادر مبادله می شود.

من متوجه منظور ایشان نشدم. اینکه میان این دو بزرگوار پیام هایی مبادله می شود، به چه معناست؟ ایشان این مطلب را گفتند و رفتند. فردای آن روز وقتی به دفتر آستانه مراجعه کردم، شنیدم که خانم پیری ادعا می کند که من صبح در حرم حضرت رضا(ع)بودم، اما حالا اینجا هستم! آن پیرزن را آوردند و با وی صحبت کردیم. اهل نیشابور بود و بیش از هفتاد سال عمر داشت.

گفت: من با پسرم، دوستان و همراهانم برای زیارت به مشهد رفته بودیم. وقتی خدمت حضرت رضا(ع) مشرف شدم، به ایشان عرض کردم: آقا! چه می شد که من توفیق پیدا می کردم و زیارت خواهرتان هم می رفتم. این را گفتم و بیرون آمدم. وقتی خواستم کفشم را از کفشداری بگیرم، به من می گویند اینجا قم است.

شماره یکی از کفشداری های حرم حضرت رضا نیز دستش بود، و اینجا بود که معنای فرمایش آقای بهجت را فهمیدم. پیام حضرت رضا(ع) به خواهر عزیزشان این بود که فردا مهمانی برایت می فرستم، او را پذیرایی کن.

سفارش امام رضا(ع) به خواهر آقایی نقل می کرد که دیدم پس از اقامه نماز جماعت توسط مرحوم آقای اراکی در مدرسه فیضیه، ایشان در جایی از صحن می ایستند و فاتحه ای می خوانند. روزی جرأت پیدا کردم و به ایشان عرض کردم:

این چه سری است که شما مقیدید هرگاه از این جا عبور می کنید، فاتحه ای می خوانید؟ ایشان فرمودند: این آقا بر من حقی دارد. گفتم: چه حقی؟ فرمود: من در خدمت مرحوم آقای خوانساری(1) بودم. این آقا داستانی را برای آقای خوانساری نقل کرد که من هم آن را شنیدم و بر ایمان من افزوده شد.

پس، ایشان بر من حقی پیدا کرد و برای ادای آن هرگاه از اینجا می گذرم برایش فاتحه ای می خوانم. آقای اراکی فرموده بودند: مرحوم آقا شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی برادری داشتند که در زمان جوانی بسیار به ایشان کمک و خدمت کرده بود. روزی به شیخ خبر رسید که برادرشان در اصفهان از دنیا رفته است و جنازه اش را برای خاکسپاری به قم و در کنار مرقد حضرت معصومه(س) آورده اند و امشب شب اول قبر ایشان است

مرحوم آقا شیخ حسنعلی متأثر شدند و به این فکر افتادند که این برادر خیلی به من خدمت کرده بود و امشب آن شبی است که به کمک نیاز دارد.

ایشان برای ادای بخشی از حقوق آن برادر خدمت حضرت رضا(ع) مشرف شدند و عرض کردند: آقا! می دانید این برادر بر من حق بزرگی داشت. امشب او بسیار نیازمند است و من هم هیچ کاری از دستم برنمی آید. آمدم از شما خواهش کنم که تشریف ببرید قم و به خواهرتان سفارش او را بکنید و بگویید این مهمان ماست

فردای آن روز که به حرم مشرف شد، یک نفر از دوستان ایشان گفت: دیشب خوابی دیده ام. و گفته بود که: خواب دیدم وقتی برای زیارت به حرم حضرت رضا(ع)آمدم، گفتند که آقا تشریف ندارند! گفتم: مگر می شود؟! اینجا مرقد آقاست! گفتند:ایشان به قم تشریف برده اند. گفتم: خبری بوده که آقا تشریف برده اند؟ گفتند: رفته اند پیش خواهرشان تا سفارش برادر آقا شیخ حسنعلی را بکنند. شیخ به گریه افتاده بود و برای تشکر باز خدمت حضرت رضا(ع) مشرف شد.

شجره مبارکه این بزرگواران چنین خانواده ای هستند. در حرم این عزیزان انبوهی از جمعیت و هزاران نفر با ضجه و ناله و گریه با زبان فارسی، ترکی، عربی، هندی و پاکستانی و ده ها زبان مختلف دیگر و با شیوه های متفاوت ایستاده اند و حرف می زنند. آیا کسی هست که اینها را می شنود؟ آن شخص چند تا گوش دارد؟ در یک لحظه حرف چند نفر را می شنود؟ چند زبان بلد است؟

چطور می داند که چگونه حاجات را برآورده کند؟ چه قدرتی دارد که همه آنها را اجرا کند؟ این که می گوییم بی بی جان! فلان خواهش را از شما دارم، یعنی اینکه معتقدیم ایشان می شنود و می داند چه کار کند و می کند، اما آیا به این فکر کرده ایم که او چگونه همه صداهای مختلف را می شنود؟ آهسته سخن بگویی می شنود، بلند حرف بزنی می شنود، فارسی یا ترکی بگویی می فهمد و گاهی بلافاصله همه را اجابت می کند.

چندی پیش، گوینده یکی از برنامه های تلویزیونی می گفت: یکی از خانم های همکار ما خواهش خود را از طریق تلفن به حضرت رضا(ع) عرض کرد. پس از چهار ساعت دوباره آمد تا تلفن کند. گفتم: خانم شما تازه تلفن کردید. گفت: آمدم تشکر کنم، حاجت من برآورده شد.
به راستی اینان چه کسانی هستند؟ چه قدرتی، چه فهمی، چه نورانیتی، چه علم و درکی، چه رأفت و محبتی دارند. اینان را با ما چه کار؟ چه نیازی به من و شما دارند تا خواسته های ما را عملی کنند؟ اگر حضرت معصومه(س) را بشناسیم، روزنه ای می شود که مقامات حضرت رضا(ع) را بشناسیم؛ امام رضایی که مظهر رأفت الهی است. آن بزرگوار تنها کسی است که در بین ائمه به الامام الرئوف معروفند. حال، اگر همه محبت هایی که امام رضا از ابتدای عمر مبارکشان تاکنون داشته و تا آخر نیز خواهند داشت را به همراه همه محبت های سایر ائمه در یک کفه ترازو بگذارید، سپس آنها را با محبت خدا نسبت به خلقش بسنجید، خواهید دید که این رأفت ها در برابر رحمت الهی قطره ای است از دریا.

برای اینکه آنان بنده و محدودند، اما خداوند بی نیاز و نامتناهی است و رحمت و محبتی نامتناهی دارد. همچنانکه او گذشت و عفو نامتناهی دارد. ما امام رضا(ع) را دوست داریم، به خاطر اینکه خدا او را دوست دارد. حضرت معصومه را دوست می داریم، چون ایشان خواهر امام رضاست و شاخه ای از آن درخت مبارک است. حال، اینکه این درخت مبارک که خداوند آفریده است چگونه درختی است،

باید گفت: خلقکم الله انواراً فجعلکم بعرشه محدقین؛ شما عرشی هستید، چه سر و کاری با ما دارید؟ مقامتان نور است؛ نوری که همه نورهای عالم در مقابل آن رنگ می بازد و آن نور خداست: الله نور السماوات والأرض مثل نوره کمشکاه فیها مصباح (نور، 53)

بنابراین، اگر از حضرت معصومه(س) خواهش کنیم که ذره ای از این نوع معرفت را به ما ارزانی دارد، از همه نعمت های دنیا و آخرت ارزشمندتر است. اگر کسی شمّه ای از این معرفت نصیبش شود، آن چنان لذتی می برد که هیچ گاه به حور و قصور اعتنایی نخواهد داشت.
1- آقای اراکی ابوالزوجه آقای خوانساری و مسئول استفتائات ایشان بودند و به دلیل علاقه شدیدی که به آقای خوانساری داشتند کارهای منزل ایشان را نیز عهده دار بودند

جایگاه حضرت معصومه(س) نزد اهل بیت(ع)
حضرت معصومه(س) مقامشان در حد عصمت بوده است، یعنی بعد از 14 معصوم بالاترین و بهترین جایگاه را داشتند، جزو اول‌های عالم محسوب می‌شوند، در بیان عظمت و جایگاهشان امام(ع) ایشان را معرفی کرده‌اند؛ یعنی زیارتنامه کریمه اهل بیت(ع) صادره از امام است، این حالت تنها در وصف حضرت زهرا(س) بوده است.
همچنین برای قبر حضرت معصومه(س) جایگاه خاصی بیان شده است، یعنی در روایات ثواب زیارت مزار حضرت معصومه(س) جایگاه بهشتی تعیین شده است، در روایات داریم که امام رضا(ع) فرمود: «من زارها فله الجنهًْ»؛ هرکس مزار فاطمه معصومه را زیارت کند، پاداش او بهشت است،

همچنین حضرت(ع) می‌فرماید: «مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ کَمَنْ زَارَنى»؛ هر کس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسى است که مرا زیارت کرده است؛ یعنی در زیارت حضرت معصومه(س)، هم بهشت نوید داده شده، هم زیارت ایشان مانند زیارت امام رضا(ع) است و همه آثار و برکاتی که در زیارت امام(ع) قرار دارد، برای زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) هم در نظر می‌گیرند.
نکته‌ای جالب در زیارتنامه خواهر امام رضا(ع)
زیارتنامه کریمه اهل بیت(ع) در اصل یک دور تاریخ است، از حضرت آدم(ع) شروع می‌شود و تا ظهور امام عصر(عج) ادامه پیدا می‌کند، یعنی در زیارتنامه حضرت معصومه به سلسله تمام انبیاء از حضرت آدم و انبیای اولوالعزم و تمامی ائمه معصومین سلام می‌دهید تا به نام مبارک امام عصر می‌رسید.
این زیارتنامه، در واقع یک درس امام زمان‌شناسی داریم، سلام بر حضرت مهدی(عج) با تمام سلام‌های زیارتنامه متفاوت است، در دعا درخواستمان فرج امام زمان(عج) است، یعنی هم سلام ما متفاوت است، هم دغدغه‌مان، دغدغه ظهور است:‌ «أَسْئَلُ الله أَنْ یُریَنا فیکُمُ السُّروُرَ وَ الْفَرَجَ»؛ از خداوند مى‎خواهم که سرور و فرج شما را به ما بنمایاند، یعنی خوشحالی و شادابی اهل بیت(ع) فرج امام زمان(عج) است و ما هم درخواست می‌کنیم ظهور رخ دهد.
در جای جای زیارتنامه حضرت معصومه(س) نگاه توحیدی نمایان است؛ یعنی در زیارتنامه، هم شفاعت را می‌خواهیم و هم بهشت را طلب می‌کنیم، هم بودن با اهل بیت را در این دنیا و سرای باقی مسئلت می‌کنیم،

اما نکته جالب در زیارتنامه این است که می‌خوانیم «اَللّهُمَّ وَ رِضاکَ وَ الدّارَ الْآخِرَةِ»؛ یعنی بهشتی که همراه با رضای شما است را می‌خواهم، یعنی زیبایی زیارت بانو در این است که علاوه بر اینکه انسان عاقبت ‌بخیری، بودن در بهشت، همراهی با اهل‌بیت در جنت و رضای خدا را طلب می‌کند، شفاعت حضرت معصومه(س) در بهشت را مسئلت می‌کند،‌

برداشت از این عبارت این است که پیشرفت در بهشت و رشد در بهشت به دست حضرت فاطمه معصومه(س) است، در حالی که معمولاً انسان برای رفتن به بهشت طلب شفاعت می‌کند، این نشان می‌دهد در بهشت اگر کسی بخواهد بالا برود و پیشرفت کند، حضرت معصومه(س) چنین جایگاه بسیار عالی در بهشت را دارند.
اگر انسان بخواهد به این بهره‌وری برسد، در خود زیارتنامه اشاره شده است، من اگر بخواهم قرب الی الله بجویم، قرب الی الله با دوست داشتن شما میسر می‌شود، با برائت از دشمنان شما ایجاد می‌شود، اگر بخواهیم واقعاً بهره‌مند بشویم، راهش این است که عاشق باشیم و برائت از دشمنان داشته و تسلیم محض حضرت حق باشیم، هر چه تسلیم ما بیشتر بود، بهره‌وری ما بیشتر است.

جالب اینجا است که کل عمر حضرت معصومه 28 سال بوده است- در سال 173 به دنیا آمدند و در سال 201 از دنیا رفتند- در این 28 سال از حیث عبادت، علم و معرفت جایگاه ویژه‌ای داشتند؛ یعنی همه این جایگاه‌ها برای یک فرد کمتر از 30 سال بوده است.
شباهت میان حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت معصومه(س)
حضرت معصومه(س) با فاطمه زهرا(س) بسیار شبیه بودند، به تعبیر اهل معرفت آنچه در قبر فاطمه زهرا(س) قرار داده شده، در قبر فاطمه معصومه هم قرار داده شده است، در جریان پدر آیت‌الله مرعشی که داستان مشهوری است، بیان شده که:
مرحوم سیدمحمود مرعشی نجفی متوفای 1328 هجری قمری بسیار علاقه‌مند بود که به هر طریقی شده، محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهره(س) را به دست آورد، برای این مقصود، ختم مجربی انتخاب کرده،

چهل شب به آن مداومت کرد تا شاید خداوند به طریقی او را از محل قبر شریف حضرت زهرا(س) آگاه فرماید، شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان استراحت کرده، در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت باقر(ع) یا حضرت صادق(ع) مشرف شد، امام(ع) به ایشان فرمود: «علیک بکریمة اهل البیت»؛ به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن، ایشان به تصور اینکه منظور امام(ع) از «کریمه اهل بیت» حضرت زهرا(س) است، عرضه داشت:

بلی قربانت گردم، من نیز این ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را به صورت دقیق‌تر بدانم و به زیارتش مشرف شوم، امام(ع) فرمودند: منظور من قبر شریف حضرت معصومه در قم است، مرحوم آیت‌الله سیدمحمود مرعشی نجفی هنگامی که از خواب برخاست تصمیم گرفت که رخت سفر ببندد و به قصد زیارت حضرت معصومه(س) رهسپار ایران شود.
آنچه مهم است اینکه «قم» حرم اهل بیت می‌شود، اینکه قم این جایگاه را پیدا می‌کند، اینکه قم بسترساز ظهور می‌شود، اتفاقاتی که در قم می‌افتد، همه برکاتی که در قم، عالم اسلام و جهان رخ می‌دهد، همگی به برکت وجود نورانی حضرت فاطمه معصومه(س) است، یعنی قم اگر بسترساز انقلاب بود، اگر قم پرورش‌دهنده معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) بود، همه اتفاقات عالم به برکت وجود منور حضرت معصومه(س) است، بی‌جهت نیست که از زیارتنامه‌شان از حضرت آدم(س) شروع شده و تا امام عصر(عج) ادامه پیدا کرده است.
سیره بزرگان دین در زیارت مزار کریمه اهل بیت
بزرگانی مانند حضرت امام(ره) تادر قم بودند، هر روز مقید به زیارت بودند، بزرگانی مانند علامه طباطبایی افطارشان را در ماه رمضان با بوسه بر حرم حضرت معصومه باز می‌کردند، بزرگانی مانند ملاصدرا که صاحب حکمت متعالیه و اسفار است، از کهک تا قم پیاده می‌آمد تا مشکلات علمی‌ خود را مطرح می‌کند، پس اگر بزرگان ما مقید به دعا و زیارت در قم بودند، به خاطر نورانیت وجودی حضرت فاطمه معصومه(س) است

پیامکی :

http://m5736z.blog.ir/post/MASOOMEH

حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها

سال 173 قمری در منزل موسی بن جعفر علیه السلام، دختری پای به عرصه گیتی نهاد که بعدها زینب گونه(س) پیام مظلومیت و غربت برادر را به مسلمانان رساند، همو که با نام کریمه اهل بیت، برایمان آشناست نام شریف آن بزرگوار فاطمه و مشهورترین لقب آن حضرت، معصومه است.
مادر مکرمه اش حضرت نجمه خاتون است

ولادت در مدینه منوره و در همان سنین کودکى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد.
لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت امام رضا ع قرار گرفت.
در سال ٢٠٠ در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضا ع تنها به مرو انجام شد راهى خراسان شدند.

حضرت معصومه(ع) و دفاع از ولایت

در عصر استبداد و خودکامگی هارون، فعالیت فرهنگی امام رضا(ع) آغاز می شود هارون در این مدت متعرض امام نمی شد، چون از عواقب قتل امام کاظم(ع) بیمناک بود و سعی می کرد خود را از این جنایت تبرئه سازد

هجرت حضرت معصومه به سمت برادر

یک سال بعد از هجرت برادر، امام رضا(ع) نامه ای به خواهر خویش نوشت و از او خواست نزد او بیاید
حضرت معصومه به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد

رساندن فریاد غربت و حقانیت برادر

زمان آن رسیده بود که فاطمه معصومه(س) فریاد غربت و حقانیت علی بن موسی الرضا(ع) را در فضایی بین سرزمین حجاز تا ایران طنین انداز کند و خود را برای جان سپاری در راه دفاع از ولایت آماده نمای
آن حضرت مشتاقانه رنج سفر را به جان خرید و قدم در این راه طولانی نهاد

در این سفر، بیش از هزار علوی در التزام آن بانوی بزرگ اسلامی بودند
سرانجام قافله از مدینه حرکت کرد و به نزدیکی ساوه رسید! از آن طرف ِ؛ در همان ایام، به مأمون گزارش شد که قافله ای 15 هزار نفری به نزدیکی های شیراز رسیده و به طرف طوس در حال حرکت است

مأمون در نامه ای به تمام کارگزاران خود دستور داد قافله بنی هاشم را به سمت مدینه برگردانند قافله بنی هاشم که در رأس آنها سید امیر احمد شاه چراغ، سیدامیر محمد و سیدعلاءالدین حسین از فرزندان امام کاظم(ع) بودند، حاضر به برگشت نشدند و جنگ خونین شروع شد

شایعه برای متفرق کردن همراهان حضرت معصومه(س)

در ساوه نیز مأموران مأمون سادات علوی را تعقیب کردند و خبر فوت امام رضا(ع) را پخش نمودند

امام رضا(ع) در مدینه به اهل بیت خود خبر شهادتش را داده و فرموده بود: من دیگر از این سفر به سوی عیالم برنمی گردم
این خبر، چنان در وجود مقدس حضرت معصومه(س) تأثیر گذاشت که باعث تشدید بیماری آن حضرت گشت

کسالت آن بانو روز به روز شدت می یافت

لذا به همراهان خود فرمود: از این مکان تا قم چقدر راه است؟ عرض کردند: ده فرسخ. عجله کنید که زودتر به قم برسیم؛ زیرا من از پدرم شنیدم که شهر قم مرکز شیعیان ما می باشد

هنگامی که خبر ورود آن بانوی باعظمت به آل سعد رسید، همگی به اتفاق به استقبال او رفتند تا او را به قم دعوت کنند موسی بن خزرج با کمال افتخار، از آن بانو پذیرایی کرد

در ایامی که حضرت معصومه(س) در قم بودند، واپسین روزهای عمر را در سرای موسی بن خزرج به عبادت و راز و نیاز با پروردگار گذراندند

ولی پس از 16 یا 17 روز آن بانوی ارجمند رخت از جهان بربست

محل اقامت آن حضرت، اکنون در مدرسه «ستیه بیت النور» باقی می باشد
آل سعد در سرزمین بابلان سردابی حفر کردند تا آن را مقبره حضرت معصومه(س) قرار دهند
در مورد اینکه چه کسی وارد قبر شود، به بحث و مشورت پرداختند، تا آن که دو سوار نقاب پوش از جانب ریگزار نمایان شدند، نزدیک آمدند و بر جنازه نماز خواندند و جسم پاک ریحانه رسول خدا(ص) را دفن نمودند و بدون اینکه با کسی صحبت نمایند، سوار شدند و از محل دور شدند و کسی هم آنها را نشناخت!

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) : هیچ بعید نیست که این دو بزرگوار، امامان معصومی باشند که برای این امر مهم به قم آمدند. امام رضا(ع) و امام جواد(ع) بوده اند

دفن معصوم توسط معصوم

همان طور که امام موسی بن جعفر(ع) برای مراسم کفن و دفن یک شیعه خالص به نام شطیطه، با اعجاز از مدینه به نیشابور تشریف آورد و هنگام عزیمت فرمود:
من و هر کس از امامان اهل بیت که بعد از من به جای من بنشیند، به ناگزیر باید در تشییع جنازه شما حاضر شویم؛ در هر شهری که باشید شما نیز تقوا پیشه کنید و اعمال خود را نیکو سازید تا ما را در رهایی بخشیدن از آتش جهنم یاری نمایید
این موضوع در مورد حضرت معصومه(س) نیز صدق می کند.

قم کوفه کوچک است

امام صادق ع : خداوند حرمى دارد که مکه است پیامبر حرمى دارد و آن مدینه است و حضرت على ع حرمى دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از 8درب بهشت سه درب آن به قم باز مى شود - زنى از فرزندان من در قم از دنیا مى رود که اسمش فاطمه دختر موسى ع است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت مى شوند

فاطمه زهرا و فاطمه معصومه علیهما السلام شیداترین پروانه های شمع امامت بودند

پروانه های عاشقی که سوختند و به همگان آموختند که امام بر حق چونان کعبه است؛ کعبه ای که مردم بایستی بر گردش طواف نمایند، نه او بر گرد مردم: مثل الامام مثل الکعبه اذتؤتی ولا تأتی

حضرت معصومه (س) و حضرت شاهچراغ (ع)، دو نعمت و پناهگاه بزرگ برای مردم ایران است

زیارت حضرت معصومه (س) زیارت خاص است
زیارتی تفصیلی با مضامین بلند مختص این بانوی والامقام است. در روایات آمده است حال که توفق زیارت قبر فاطمه زهرا (س) را نداریم، زیارت حضرت معصومه (س) به منزله زیارت فاطمه زهرا (س) است.

هجرت حضرت معصومه به سمت برادر

۰ ۰

تاریخی فرهنگی قرآنی ۲

تاریخی فرهنگی قرآنی ۲

موضوعات قرآنی ؛ دینی و آموزشی : مطالب طبقه بندی شده جهت تحقیق ؛ جزوه ؛ کتاب و .....

آشنائی با تاریخ اسلام :
عبرت آموزی (و لقد اهلکنا القرون من قبلکم .... گذشته چراغ راه آینده است)
آشنایی با علوم و موضوعات قرآنی ( هدی و رحمه للمتقین)

صفحه اصلی

معصومین

قرآن و ...

مطالب روز

مقالات علمی تربیتی

آرشیو

ولایت فقیه

نکات اخلاقی

سیاست

نهج البلاغه

پیامکی